Als het beursklimaat gunstig blijft, zullen er dit najaar nog een aantal emissies en introducties oftewel herplaatsingen komen. Daarbij is een aantal kleinere fondsen, zoals bijvoorbeeld Axxicon Group, die 1.426.413 aandelen herplaatst tegen een koers van f 19. Op deze stukken kan worden ingeschreven tot en met 15 september. Axxicon, met werkmaatschappijen in Nederland, Engeland en Duitsland, maakt matrijzen voor de produktie van compact discs. Verder wil Heidemij in Arnhem op korte termijn notering op de officiele markt in Amsterdam aanvragen voor een herplaatsing van 2,5 miljoen aandelen, die ter beschikking worden gesteld door de Stichting Lovinklaan en de Vereniging Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij. Het betreft een kwart van hun totale aandelenpakket.

Voor een heel grote herplaatsing in november heeft Koninklijke PTT Nederland (KPN) zich gemeld. Er zal een tweede portie KPN-aandelen uit staatsbezit worden aangeboden. Na deze herplaatsing resteert voor de staat een minderheidsbelang. Over de details van deze grote transactie wordt nog gesproken, maar rustig kan worden aangenomen dat dit de grootste transactie wordt die de effectenbeurs dit najaar te verwerken krijgt. Enkele halfjaarcijfers van KPN: netto-omzet f 9.411 miljoen (1994 f 8.719 miljoen), bedrijfsresultaat f 1.939 miljoen (f 1.830 miljoen) en nettowinst f 1.114 miljoen (f 1.011 miljoen), zijnde per aandeel van tien gulden f 2,42 (f 2,20). Verwacht wordt, dat de nettowinst voor geheel 1995 ’ten opzichte van 1994 een duidelijke stijging zal vertonen’.

In de drukte van nieuwe aankondigingen valt het overigens ook op dat over een aantal eerder dit jaar in het vooruitzicht gestelde herplaatsingen niets meer wordt gehoord. En een herplaatsing van aandelen Thomassen International is zelfs ingetrokken.

Wie de hierna volgende lijst indexcijfers beziet, komt al snel tot de conclusie, dat de koersen op allerlei belangrijke beurzen van de wereld in snel tempo stijgen. Een van de oorzaken van deze ontwikkeling zijn de geleidelijk dalende rentetarieven in Duitsland en Japan. Een van de uitzonderingen in Amsterdam was woensdag 6 september KPN, omdat beleggers zich zorgen maken over de consequenties van de komende prijzenslag op de zakelijke markt. Donderdag sloot het fonds op f 55,00.

Vrijwel alle Westeuropese effectenbeurzen verkeren om een grote verscheidenheid aan redenen in een jubelstemming. Alleen de Franse beleggers zijn somber gestemd, in afwachting van de komende begroting. Gevreesd wordt voor onaangename fiscale maatregelen in pogingen het overheidstekort terug te dringen.

Transportwaarden

De koersen van de transport- en opslagwaarden hebben zich in de afgelopen beursdagen aldus ontwikkeld:

7 september 30 augustus CMB 2195,00 2145,00 Frans Maas 44,00 45,50 KLM 58,90 54,00 Nedlloyd 56,00 57,30 Van Ommeren 52,20 52,10 Pakhoed 47,20 49,40 Indexcijfers

Het lijstje indexcijfers vertoont een spectaculair beeld. Een opmerkelijke trend, omdat de koers van de dollar zich stabiliseert en de rentetarieven zich in neerwaartse richting bewegen:

AEX Bel 20 FT100 DAX Dow Jones Wereld
russel London F-fort Industrie sep. 06 468,23 1464,43 3557,7 2277,13 4683,81 687,2 05 465,29 1467,47 3532,4 2264,84 4670,08 686,1 04 464,34 1464,43 3522,7 2250,33 gesloten 685,5 01 460,92 1463,87 3509,4 2233,09 4647,54 687,0

aug. 31 458,26 1464,81 3477,8 2238,31 4610,56 685,0 30 459,34 1469,67 3504,0 2240,07 4604,57 682,1

Valuta’s

De ontwikkeling van enkele belangrijke valuta’s de afgelopen dagen gaf in Amsterdam het volgende beeld te zien (alle koersen in guldens):
US$ DMark Yen 10000

sep. 06 1,6558 2,5630 1,12030 167,14 05 1,6424 2,5530 1,12015 167,68 04 1,6356 2,5465 1,12045 167,50 01 1,6448 2,5515 1,12045 169,49

aug 31 1,6480 2,5515 1,12040 169,01 30 1,6564 2,5575 1,12045 167,65

De dollar handhaaft zich op een niveau van circa f 1,65. De munt profiteert op het ogenblik van de perikelen rondom de Japanse yen en de licht dalende rente in enkele Westeuropese landen.

Van der Giessen

De enig overgebleven Nederlandse werf die grote schepen bouwt, is Van der Giessen-de Noord met de divisies civiele scheepsbouw, NKI (inrichting luchthavens, spoorwegstations enz.), scheepsreparatie en marinebouw. Het beleggingsfonds Orange Fund heeft Van der Giessen-de Noord een plaatsje in haar beleggingsportefeuille waardig gekeurd. Het belang bestaat uit 90.000 aandelen met een effectieve waarde van f 7.010.000 of f 77,90 per aandeel (koers donderdagmiddag f 80,00). Oordeel van Orange Fund: ‘Gezien de goede perspectieven ten aanzien van de verwerving van nieuwe orders en de efficiente manier van werken, moet in 1995 een winst per aandeel van f 13,50 haalbaar zijn’. De winst per aandeel toont de laatste jaren een opgaande lijn: 1993 f 7,51, 1994 f 9,85, raming voor 1995 f 13,50 en prognose voor 1996 f 14,50.

Beers

In de transportsector heeft Orange Fund ook een belang in Beers, onder meer importeur van Scania bedrijfsauto’s. Beers beweegt zich verder op het gebied van leasing en financiering van bedrijfsauto’s. Conclusie van Orange Fund: ‘Omdat bedrijfsauto’s net als personenauto’s vooral in de eerste jaren sterk in waarde dalen en Beers daarom de degressieve afschrijvingsmethode toepast, drukt de toegenomen leaseportefeuille de winst in het eerste jaar en gaat de onderneming pas in het tweede jaar verdienen op lease-contracten. Voor 1995 verwacht Beers voor de markt een groei van 10 tot 15%. Aannemende dat het marktaandeel van Beers gehandhaafd blijft op 22%, moet ons inziens dan een winst van 32 per aandeel mogelijk zijn’. Winst per aandeel: 1993 f 17,49, 1994 f 28,90, raming 1995 f 32 en voorspelling 1996 f 36,50.

Fokker

Van de Nederlandse grote scheepswerven heeft alleen Van der Giessen-de Noord de crisis in deze eens belangrijke tak van nijverheid overleefd. In de vliegtuigbouw heeft Nederland slechts een onderneming, maar het is langzamerhand zeer de vraag of daarvoor nog overlevingskansen zijn. Ik geloof echter niet, dat het pessimisme nu al zo groot moet zijn, dat vliegtuigbouwer Fokker definitief afgeschreven dient te worden. Er zullen echter radicale besluiten moeten worden genomen om het op de rand van een faillissement zwevende concern definitief van de ondergang te redden. Partijen in die besluitvorming zijn behalve het ministerie van Economische Zaken in Den Haag ook nog DASA en op de achtergrond Daimler-Benz. En daar beginnen de problemen.

In Duitsland begint zich namelijk een lobby te vormen, die bereid blijkt Fokker omwille van de eigen luchtvaartindustrie naar de ondergang te helpen. Mede daardoor wordt de situatie bij Fokker met de dag moeilijker. Uit recente berichten kan worden geconcludeerd, dat de positie van moedermaatschappij DASA bijna even slecht is als die van Fokker. Het verschil is natuurlijk, dat DASA zelf iets dichter bij de bijna onuitputtelijke geldbronnen van moeder Daimler-Benz zit.

Het streven van DASA om in veel sterkere mate dan nu het geval is van toeleveranciers in lage lonen landen gebruik maken, is overal bijzonder slecht gevallen. De hoge koersen van DMark en gulden spelen hier natuurlijk een grote rol. Beide landen dreigen zich door dat koerspeil uit de vliegtuigmarkt te prijzen. Uiteraard tobt ook Deutsche Airbus, onderdeel van DASA met 16.000 medewerkers, met dat probleem, zodat na vele jaren van redelijke winstgevendheid nu grote verliezen ontstaan. Deutsche Airbus kan pas weer winst maken als de dollar DM 1,60 of meer noteert. Op het ogenblik noteert de dollar minder dan DM 1,40.

Politiek

DASA wil de Deutsche Airbusfabriek afslanken of zelfs sluiten maar in politieke kringen wordt het onaanvaardbaar geacht, dat dergelijke maatregelen worden getroffen bij een bedrijf dat nog tot voor kort winstgevend was. Duitse politici menen, dat beter gesaneerd kan worden in concern-onderdelen waar al jaren met forse verliezen wordt gewerkt, zoals bij Fokker. Hierbij wil ik aantekenen, dat ook de Volkswagenwerke (vage) plannen in de richting van een produktieverplaatsing naar goedkopere landen heeft. Alleen is de motivering hier anders: het personeel heeft geen zin in continu-diensten. In tegenstelling tot Fokker kan VW de vraag naar haar produkten bijna niet bijhouden.

Hoe ernstig de toestand bij Fokker is blijkt ook uit de maatregelen, die de EOE Optiebeurs heeft genomen voor de handel in opties Fokker. Tot nader order gelden voor het publiek positie- en uitoefenlimieten voor de optieklasse Fokker van 2400 contracten. Ook de effectenbeurs heeft maatregelen getroffen tegen baissetransacties. Met ingang van 6 september 1995 is het ongedekt schrijven van call opties in de optieklasse Fokker voor het publiek verboden. Dit betekent dat het alleen nog is toegestaan om call opties Fokker te schrijven, mits de stukken in depot liggen of dat er door middel van een long call optiepositie een gelijk aantal certificaten van aandelen Fokker als dekking tegenover staat.

Onroerend goed

Er begint weer belangstelling te komen voor commercieel onroerend goed. Een verschijnsel dat mede samenhangt met het voortgeschreden herstel van de economie en de gedaalde rente. Beleggers gaan dan in toenemende mate op zoek naar alternatieven voor de financiele markten, terwijl in het bedrijfsleven de behoefte aan nieuwbouw weer toeneemt, ook in de logistieke sfeer. Die belangstelling uit zich ook in de creatie van vier fondsen in dit onroerend goed door ABN Amro Bank. Dat is een positief signaal. Daartegenover staat echter, dat ook de eerste vreemde vogels zich al hebben gemeld. Een zo’n (Duitse) vogel geeft in een advertentie vijf regels, waarmee onervaren burgers geslaagde huiseigenaren kunnen worden. De ABN-Amro waagt zich thans met liefst vier beleggingsfondsen op de markt voor commercieel onroerend goed. Die vier fondsen zijn: ABN-Amro Global Property Securities Fund, ABN-Amro Property Securities Fund America, ABN-Amro Property Securities Fund Europe en ABN-Amro Property Securities Fund Far East.

Elk van deze nieuwe fondsen zal beleggen in aandelen van vooraanstaande, lokaal opererende onroerend goedmaatschappijen, terwijl het global fund uiteraard mondiaal belegt. Doel is om in elk van de regio’s de performance van de markt te overtreffen. De expertise op het gebied van onroerend goed is optimaal aanwezig dank zij de Property Group van ABN-Amro Asset Management en het netwerk van de property consultant Richard Ellis.

De fondsen zullen uiteraard deelnemen in maatschappijen die zijn gespecialiseerd in commercieel onroerend goed. Motivering: de leegstand loopt terug, terwijl er weinig onroerend goed in de ‘bouwpijplijn’ zit. Door de nog steeds moeilijke financierbaarheid van onroerend goed kunnen projectontwikkelaars niet makkelijk voor nieuw aanbod zorgen.

Het is wenselijk hier te herinneren aan de problemen die zich enkele jaren geleden hebben voorgedaan in de sector van het commerciele onroerend goed. Die problemen veroorzaakten een crisis en leidden tot afschaffing van de open end constructie bij vrijwel alle beleggingsmaatschappijen in deze sector. De verliezen waren uiteraard fors, vooral voor Amerikaanse belangen, die bovendien nog de negatieve invloed te verwerken kregen van de dalende dollarkoers.

door WIM VAN DER MEULEN