Op de tweede tranche van het aandelenkapitaal van KPN – de snelste transporteur van zakelijke informatie naar alle delen van de wereld – zal van 9 tot en met 20 oktober kunnen worden ingeschreven. Op het moment dat u deze krant ontvangt, heeft KPN er overigens een eerste serieuze concurrent bij.

Verder in deze kroniek enkele analyses van transport- en opslagfondsen.

Beurzen

Na een periode van vrijwel onafgebroken koersstijgingen lijken de koersen op de Amsterdamse Effectenbeurs zich min of meer te stabiliseren. De halfjaarcijfers van de Nederlandse ondernemingen zijn nog steeds overwegend positief van toon. De zwakke dollar en de stijgende rente spelen de Amsterdamse beurs echter parten.

Uit tabel 1 blijkt hoe de koersen van de transport- en opslagwaarden zich in de jongste zes beursdagen in Amsterdam hebben ontwikkeld. In Brussel moest CMB in dezelfde periode zestig frank terug naar BF 2200.

Indexcijfers

Het gebruikelijke lijstje indexcijfers (tabel 2) vertoont een spectaculair beeld. Verbazingwekkend is dat de koers van de dollar zich aanvankelijk leek te stabiliseren en de rentetarieven na enige daling zich weer in opwaartse richting zijn gaan bewegen.

Wall Street vestigt keer op keer records. Het beursklimaat in New York lijkt dan ook uitstekend en noch op het vlak van de rente noch op dat van de indexcijfers worden spectaculaire gebeurtenissen verwacht. De Federal Reserve’s Open Market Committee heeft het discontotarief onveranderd op 5,25% gelaten, terwijl de prime rate op 8,75% is blijven staan. In het streven om de internationale positie van de dollar te verbeteren is dit beleid begrijpelijk.

Het befaamde Dow Jones indexcijfers voor dertig vooraanstaande industrie-aandelen heeft op 14 september met 4801,80 een nieuwe recordstand bereikt. Sinds 30 januari heeft zich een stijging met bijna duizend punten voorgedaan!

Het Dow Jones indexcijfer voor Amerikaanse transportwaarden bereikte op 18 september weer een hoogste stand aller tijden: 2000,39. De vorige ‘all time high’ in deze sector werd tien dagen daarvoor bereikt en bedroeg 1985,08. De laatste stand van dit jaar werd genoteerd op 30 januari en beliep 1473,19. Sinds het laatste record is de index teruggevallen tot 1934,29 op 26 september.

De ontwikkeling van enkele belangrijke valuta’s in de afgelopen zes beursdagen in Amsterdam wordt weergegeven door tabel 3 (alle koersen in guldens; de Yen-noteringen in Y 10.000). De dollar probeert zich thans, als gezegd, op een niveau van circa f 1,60 te handhaven.

Koninklijke PTT Nederland (KPN), een van de snelste transporteurs van zakelijke informatie ter wereld, komt met een tweede tranche aandelen op de markt. Dat is voor de Amsterdamse effectenbeurs een belangrijke gebeurtenis, mede omdat het grootste deel van het aandelenkapitaal daardoor niet langer in handen van de Staat zal zijn. Wel staat vast dat de Staat in elk geval eenderde van het kapitaal zal behouden.

In het kader van deze herplaatsing zullen thans minimaal 91,2 miljoen en maximaal 168,3 miljoen aandelen in andere handen kunnen overgaan.

Interessant punt is dat nu ook notering zal worden aangevraagd op de New York Stock Exchange.

De inschrijving zal openstaan van 9 tot en met 20 oktober, maar kan eerder worden gesloten. De prijs der aandelen zal na de inschrijvingsperiode worden vastgesteld, waarbij particuliere beleggers een korting op de prijs krijgen (bij de eerste tranche bedroeg die korting f 2,50) en voorrang krijgen. Verwacht wordt dat de toewijzing zal komen op 23 oktober, wanneer ook op de NYSE een begin met de handel zal worden gemaakt.

Het precieze aantal aan te bieden aandelen zal op het tijdstip van de koersvaststelling worden bepaald op grond van de dan heersende marktomstandigheden.

Tijdens de officiele presentatie van deze herplaatsing werd echter niet gezegd, of de hele operatie bij een plotselinge ingrijpende wijziging van het beursklimaat kan worden ingetrokken.

De tweede tranche zal opnieuw door een grote en kostbare reclamecampagne worden begeleid. Minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat heeft echter bij de presentatie verklaard, dat de campagne deze keer ‘iets ingetogener’ zal zijn.

Het streven van de Staat om het meerderheidsbelang in KPN terug te brengen tot een minderheidsbelang van een derde betekent, dat van het geplaatste kapitaal ad f 4.605 miljoen minimaal f 2.310 miljoen in de handen van particulie en institutionele beleggers zal komen. Uiteraard is KPN op basis van haar huidige marktpositie een schitterend fonds, maar in hoeverre die positie zal veranderen als de concurrentie toeneemt, moet worden afgewacht. Minister Zalm van Financien heeft echter benadrukt dat de markt volop in ontwikkeling is en dat de KPN grote kansen heeft.

Van de eerste tranche blijkt 42% naar Nederlandse particuliere en institutionele beleggers ye zijn gegaan. Britse en Amerikaanse beleggers hebben grote belangstelling voor de aandelen getoond, maar exacte percentages zijn niet te geven. In de ‘rest van de wereld’, het vierde part van het consortium, zijn de aandelen vooral in Duitsland en Frankrijk geplaatst.

De koers der KPN-aandelen bedraagt thans circa f 56,80. Dit lijkt een goede indicatie voor het prijsniveau bij de komende herplaatsing.

Libertel

De eerste concurrent van KPN, het mobiele GSM-telefoonnet van Libertel, is sinds vrijdag 29 september operationeel. Vanaf oktober is het netwerk van Libertel in de Randstad en Zuid-Limburg gereed en kunnen de Libertel-abonnees van deze gebieden uit in Nederland plus veertig andere landen bellen en gebeld worden.

Een half jaar geleden kreeg het consortium MT2 een vergunning voor het exploiteren van een tweede mobiel telefoonnet in Nederland. De ING Groep bezit meer dan de helft van de aandelen (Postbank en ING Bank elk 13% en ING Verzekeringen 26%). De overige aandeelhouders zijn Vodafone, LIOF Limburg, Vendex International, Internatio- Muller en Macintosh.

De officiele naam van het consortium MT2 is Libertel Groep. Met de start van Libertel is de liberalisering van het Nederlandse telefoonverkeer een feit. En dat het een echte concurrent voor KPN wordt, blijkt uit het streven van Libertel om zich te onderscheiden door prijs, kwaliteit van het netwerk en een innoverend produktenpakket. Libertel wil vooral de beste prijs/prestatie- verhouding aanbieden.

Wat zijn de kansen van mobiele telefoonnetten? Philips zegt: ,,De behoeften die mensen op het gebied van telefonie hebben, kunnen nu worden vervuld: over de hele wereld met een nummer bellen en gebeld worden.” Voor Philips is de conclusie logisch: ‘De mobiele telefonie wordt een massamarkt’.

Nederland loopt niet voorop in deze ontwikkeling. ‘In Zweden is de penetratie van zaktelefoons zo’n 20% tegen hier nog geen 3%’. PTT Telecom mikt in het jaar 2000 op een slordige vier miljoen cellulaire (mobiele) bellers. Momenteel zijn dat er om en nabij 450.000. Ruim 10% van wat PTT Telecom voor over pakweg vier jaar in het hoofd heeft.

En tenslotte zegt Philips: ‘Op het ogenblik stijgt het aantal gebruikers maandelijks met ruim 20.000′.

Fokker

De problemen bij Fokker krijgen langzamerhand onwaarschijnlijke proporties. De onderneming wil van de Staat der Nederlanden de somma van f 2,3 miljard om weer gezond te worden. In een gesprek met de Suddeutsche Zeitung heeft Manfred Bischoff, topman van DASA (Daimler Benz Aerospace AG), verklaard dat Fokker een strategisch belangrijke pijler is onder DASA. Indien Fokker die positie echter wil behouden, zal de Nederlandse Staat zich daarvoor moeten inzetten.

Het is boeiend om te zien hoe DASA de Zwarte Piet naar Den Haag probeert weg te spelen, maar dar mag gezien worden als een deel van het drama dat zich op de chefsetages van Daimler Benz, DASA en Fokker moet afspelen. Ook daar zitten enige kandidaten voor de Zwarte Piet.

Overigens: dat bedrag van f 2,3 miljard nadert aardig de helft van de opbrengst van de tweede tranche van KPN. Een van de dilemma’s waarmee premier Kok en de zijnen worden geconfronteerd, is of zij dit bedrag voor Fokker kunnen vrijmaken zonder het lidmaatschap van de Europese Monetaire Unie (EMU) in gevaar te brengen.

Nedlloyd

Credit Lyonnais Bank Nederland is pessimistisch over de vooruitzichten van Nedlloyd: ,,Voor Nedlloyd komt de gemiddelde dollarkoers over 1995 uit op ongeveer f 1,68 (in 1994 f 1,88). De ontwikkeling van het volume blijft gunstig. Een positieve uitschieter in de tweede helft van 1995 lijkt onwaarschijnlijk, zodat wij onze winsttaxatie voor 1995 neerwaarts hebben bijgesteld naar f 112 miljoen (was f 134 miljoen) of f 5,00 (was f 6,00) per aandeel. Dit jaar mag gerekend worden op circa f 100 miljoen aan buitengewone baten. Voor 1996 hebben wij onze winsttaxatie eveneens benedenwaarts bijgesteld naar eveneens f 5,00 (was f 5,60). Voor de eerste helft van 1996 heeft Nedlloyd de dollar op ca. f 1,60 vastgelegd, waardoor er in die periode een valutaverlies zou kunnen ontstaan van f 35 miljoen (in de eerste helft van 1995 werd de dollar gefixeerd op f 1,72). Het volume zal minder sterk groeien, doordat er geen sprake zal zijn van externe groei door acquisities. Kostenbesparingen als gevolg van de Global Alliance zullen aan het resultaat bijdragen, maar wij verwachten dat de markt voor containervervoer ongunstig beinvloed zal worden door nieuw in de vaart komende capaciteit. Ons advies voor het aandeel Nedlloyd is gewijzigd van ‘houden’ in ‘verkopen’.”

Nedlloyd II

Intussen is binnen de Global Alliance besloten dat de derde wekelijkse afvaart van de gezamenlijke Azie-Europa-dienst de Deltaterminal van ECT op de Maasvlakte zal aanlopen. De huidige twee afvaarten per week in deze dienst doen de Deltaterminal al aan. De definitieve overeenkomst met ECT houdt een langdurige verbintenis in, die zich richt op een continue verbetering van de terminaloperaties. In hoeverre de nieuwe overeenkomst van invloed kan zijn op de resultaten van Nedlloyd, is niet bekendgemaakt.

Van Ommeren

Aanzienlijk optimistischer in Credit Lyonnais Bank Nederland over Van Ommeren. De winsttaxatie voor 1995 is verhoogd van f 4,10 naar f 5,00 en voor 1996 van f 4,75 naar f 5,25 per aandeel. Een aanmerkelijk deel van deze verwachte winstgroei bestaat echter uit de opbrengst van te verkopen schepen. Over eventuele acquisities bestaat nog onzekerheid. ,,Dit zijn voor ons redenen om ons houdadvies te handhaven.”

Tanker

De grootste tanker ter wereld is de VLCC ‘Murex’, die onlangs met twee miljoen vaten ruwe olie aan boord zijn eerste grote reis heeft gemaakt van enkele havens aan de Perzische Golf naar de raffinaderijen van Singapore.

Het schip van de Koninklijke/Shell-groep, dat onder Engelse vlag vaart, is 332 meter lang, 58 meter breed en 62 meter hoog. De schroef die de ‘Murex’ voortstuwt, heeft een doorsnee van tien meter; de twee ankers wegen 17,25 ton elk.

De ‘Murex’ is een buitengewoon efficient schip, maar veroorzaakt voor Shell niettemin een verlies van $ 11.000 per dag. En dat verlies ontstaat niet omdat de olie te goedkoop zou zijn, maar omdat de bouwprijs van het schip te hoog is geweest.

1: Koersen A’dam:

27.9 20.9 Frans Maas 52,00 52,50 KLM 55,90 57,70 Nedlloyd 57,00 58,00 Van Ommeren 51,30 51,60 Pakhoed 46,70 46,00

2. Indexcijfers:
AEX Bel-20 FT100 DAX Dow Jones Wereld
A’dam Brussel Londen F’fort Industrie 27.9 472,45 1456,05 3541,4 2311,28 4767,04 n.a. 26.9 469,77 1456,37 3533,3 2302,41 4780,41 695,8 25.9 465,14 1465,37 3507,0 2208,41 4769,93 695,0 22.9 464,88 1452,97 3514,8 2211,79 4764,15 698,1 21.9 471,74 1480,91 3557,2 2287,32 4767,40 700,8

3. Valutakoersen: US $ DM Yen 27 1,5992 2,5075 1,12005 159,97 26 1,6113 2,5295 1,12015 160,25 25 1,5970 2,5115 1,12050 160,02 22 1,5966 2,5180 1,12045 161,44 21 1,6226 2,5355 1,12020 161,54

door WIM VAN DER MEULEN

Wall Street breekt record na record, ook in de transport- en opslagsector.