Het ziet er naar uit dat enkele belangrijke landen hun officiele rentetarieven zullen verlagen, zoals Frankrijk deze week al heeft gedaan. In de Verenigde Staten is de index van de ‘leading indicators’ in oktober met 0,5% gedaald. Onmiddellijk leefden de speculaties over een verlaging van de rentetarieven voor kort geld weer op. Verwacht wordt verder dat de Duitse Zentralbankrat wellicht nog deze maand ook zal overgaan tot een verlaging van de officiele rentetarieven, zeker nu ook daar sterk tegenvallende groeicijfers zijn gepubliceerd.

Tenzij zich ergens in de wereld plotseling een ernstige gebeurtenis voordoet, zal het jaar dus worden afgesloten met veel indexcijfers op ‘droomniveaus’. Sommige dramatische gebeurtenissen moeten, ondanks alle ongebreidelde optimisme, toch niet worden onderschat. Die gebeurtenissen kunnen zelfs leiden tot een plotselinge ommekeer in het huidige opgewekte economische klimaat. Op de eerste plaats dient dan te worden gewezen op de toenemende sociale onrust in Frankrijk. En op de deplorabele toestand van de Russische economie.

Even terzijde een niet mis te verstaan detail over de kredietwaardigheid van Rusland: de jongste uitgifte van 100 miljard roebel ($ 22 miljoen) driemaands binnenlands schatkistpapier geeft een rendement van 122,46% !

Opgewekt blijven daarentegen de resultaten van alle studies over de ontwikkeling van de Chinese economie. De Wereldbank meent zelfs dat China over 15 jaar economische wereldmacht nr. 1 zal zijn.

Frankrijk

Het is nog te vroeg om te zeggen dat het economische leven in Frankrijk op instorten staat. Toch kunnen de gevolgen van de zich nog steeds uitbreidende stakingsgolf desastreus worden. Legerchauffeurs hebben inmiddels de essentiele transporten overgenomen van de wegvervoerders in wier bedrijven wordt gestaakt. Files van honderden kilometers rondom en in Parijs leiden tot sluiting of verkorte werktijden van veel bedrijven. Antwoordapparaten kunnen de drukte niet aan. Treinen, bussen en de Parijse metro rijden niet meer en reizigers uit Nederland en Belgie krijgen het advies Frankrijk zoveel mogelijk te mijden. Toeristen krijgen de raad om voorlopig helemaal niet naar Frankrijk te gaan.

Premier Alain Juppe heeft verklaard vast te houden aan de sociale hervormingen, die hij eind november heeft aangekondigd. Frankrijk moet kiezen tussen verandering of neergang, verklaarde hij deze dagen, daarmee doelend op het plan om in 1998 gelijk met Duitsland toe te treden tot de monetaire unie. ,,Wij kunnen in de eredivisie blijven spelen en de al te lang uitgestelde hervormingen kunnen voorkomen dat we degraderen naar de eerste divisie. De hervormingsplannen worden dan ook gehandhaafd.”

De regering zal de vakbonden en werkgeversorganisaties raadplegen over de wetten en decreten die nodig zijn voor de uitvoering van de sociale zekerheid en de toekomst van de openbare diensten.

De standvastigheid van de regering ondervindt veel waardering van beleggers. Woensdag 5 december, toen uit alle delen van Frankrijk onheilspellend nieuws kwam over geweldadige acties, steeg de CAC-index van de Parijse effectenbeurs met ongeveer 20 punten tot 1834,75, na de voorgaande beursdag al met 40 punten te zijn opgelopen. De koers van de franc stijgt eveneens onafgebroken en liep in Amsterdam op van f 32,175 (per honderd) op maandag tot f 32,49 donderdag.

Transportwaarden

Geruchten over plannen tot samenwerking met British Airways en American Airlines hebben gezorgd voor flinke koerssprongen voor de aandelen KLM. De koers is in een week tijd bij grote omzetten opgelopen van f 55,60 tot f 57,80, om vervolgens toch weer te dalen tot f 55,70. Het feit dat KLM een belang heeft genomen van 26% in Kenya Airways en daarmee BA heeft afgetroefd, is door beleggers voor kennisgeving aangenomen.

De koers van Nedlloyd is sinds de catastrofale informatie over de gang van zaken dit jaar weliswaar licht gestegen, maar daaruit kan nog geen terugkeer van het vertrouwen van beleggers worden gedistilleerd. In het licht van de Wereldbank-prognose over de toekomst van China lijken de containerdiensten van de rederij op Zuidoost-Azie voor de toekomst van Nedlloyd echter toch van grote betekenis. De kansen die het concern in China worden geboden, kunnen ook worden afgeleid uit de ontwikkeling in Tianjin, waarover dadelijk meer.

De Dow Jones-index van Amerikaanse transportwaarden vestigden maandag en dinsdag opnieuw recordstanden. Op 2092,11 is sinds de eerste beursdag van dit jaar een stijging geboekt van bijna 620 punten. Overigens zijn in die index niet alleen transportfondsen opgenomen, maar ook bij voorbeeld de automobielindustrie.

Valuta’s

Deze dagen is een conferentie op hoog niveau gehouden over de wijziging van de EU-constitutie. De Spaanse voorzitter met de Nederlandse naam Westendorp moest laveren tussen de Britse weerspannigheid, de Franse reserves, het Duitse idealisme en enkele uitbarstingen van fundamentalisme van niet bij name genoemde landen, wier enthousiasme voor het nemen van supranationale besluiten niet te remmen is. Deze enkele zin illustreert beter dan lange betogen hoe moeizaam de besluitvorming in de Europese Unie is.

Op de Europese valutamarkten valt een afwachtende houding te constateren. Volgende week zullen de centrale banken van enkele landen besluiten over handhaving, verhoging of verlaging van de officiele rentetarieven moeten nemen. Tot dan stelt de handel zich terughoudend op. Vrijwel het enige dat vaststaat is dat de Duitse rente niet zal worden verhoogd. Of er dan al een verlaging in het vat zit, is lang niet zeker.

In een interessante beschouwing over de rente-ontwikkeling in Wall Street wordt er op gewezen dat het rendement op de 30- jarige Amerikaanse staatsobligaties dit jaar is gedaald van 7,9% tot 6,0%. Zulke scherpe fluctuaties in een periode die zich kenmerkt door een vlekkeloze economische situatie, kunnen wijzen op ontwrichte marktmechanismen, in het bijzonder door het agressieve gebruik van derivaten. Dergelijke marktmechanismen weerspiegelen zich ook in grootscheepse interventie-operaties door centrale banken, als die proberen evenwicht te brengen in de problemen van handelsbanken en valutamarkten. Daardoor wordt de markt voor staatsobligaties opzettelijk uit haar evenwicht gebracht. Met andere woorden: de internationale obligatiemarkten raken hun greep op lange termijn beleggers kwijt.

De koers van de Amerikaanse dollar begint weer te zakken. Na te zijn opgelopen van f 1,58 tot f 1,62, valt inmiddels weer een daling te constateren tot en fractie meer dan f 1,61. De koers van de DMark wordt gedrukt door winstnemingen, maar weet zich niettemin redelijk te handhaven op een niveau van ongeveer f 1,12.

Spoorwegen

De privatisering van de Nederlandse Spoorwegen ontaardt in ellenlange beschouwingen en ingezonden stukken van doorgaans woedende of wakker geschrokken reizigers. In Groot- Brittannie probeert John Swift de privatisering van de spoorwegen voor de regering in goede banen te leiden. Hij heeft inmiddels gewaarschuwd dat het staken of verminderen van staatssubsidies voor het spoorwegbedrijf kan leiden tot een neerwaartse spiraal voor inkomsten en investeringen.

Als deze staatssubsidies aan de nieuwe spoorwegbedrijven tot een minimum worden teruggebracht, zullen de tarieven moeten worden verhoogd, waarna de aantallen passagiers scherp zullen dalen. Als het zover komt zullen de belastingbetalers er weinig meer voor voelen geld beschikbaar te stellen voor subsidies aan een spoorwegstelsel dat door steeds minder passagiers wordt gebruikt. Dan zal politieke druk worden uitgeoefend, waardoor de regering zich wellicht genoodzaakt zal zien de subsidies verder te verlagen.

Tianjin

Tianjin ligt 120 kilometer ten zuiden van Peking aan de Bohaibaai en is in anderhalf uur via de autosnelweg vanuit de hoofdstad te bereiken. Tianjin is een van de veertien open havensteden van China. De gemeente met 9,2 miljoen inwoners ressorteert rechtstreeks onder de centrale regering en is een belangrijke haven in het noorden van China: importen $ 3,6 miljard, exporten $ 3 miljard. De infrastructuur wordt uitstekend genoemd en in de haven bevindt zich de grootste containerterminal van het land met een capaciteit van 700.000 teu per jaar.

Er zijn nu plannen om de capaciteit van de haven uit te breiden van de huidige 30 miljoen ton per jaar tot 100 miljoen ton in het begin van de 21e eeuw. Het eerste deel van dit ambitieuze project zal bestaan uit twaalf nieuwe diepwaterpieren voor containerschepen groter dan 10.000 ton. Deze pieren moeten nog voor de eeuwwisseling gereed zijn.

De stad was eens het tweede zaken- en bankcentrum van China, alleen Sjanghai was groter. In de komende twee jaar zullen tien centra worden gebouwd voor bankwezen, arbeidszaken, technologie en informatie, onroerend goed en de overdracht van bedrijfspanden. Bovendien zal de bouw van grote projecten worden versneld. Daartoe behoren een automobielfabriek met een capaciteit van 150.000 eenheden per jaar, een ethyleenfabriek met een jaarcapaciteit van 140.000 ton en een polyesterfabriek met een jaarproduktie van 200.000 ton.

Interessant is verder, dat Tianjin graag de derde effectenbeurs van China zou willen binnenhalen. Zoals bekend zijn de beurzen in Sjanghai en Shenzhen een groot succes. Als financieel centrum van Noord-China lijkt Tianjin een goede kans te maken op het fiat van Peking voor de organisatie van deze effectenbeurs.

Op het ogenblik kent Tianjin vier grote industrieen in de sectoren machinebouw, elektronica, chemicalien en metallurgie. Dit kwartet neemt 70% van Tianjins industriele produktie voor zijn rekening. Hongkong is de grootste investeerder in Tianjin. Tot en met november 1992 was de helft van alle buitenlandse investeringen tot een totaalbedrag van $ 1,9 miljard afkomstig uit Hongkong. Op het ogenblik zijn buitenlandse investeringen tot een totaal van $ 1,7 miljard gestoken in meer dan duizend projecten op het gebied van handel en dienstverlening. Er bestaan plannen om van het economisch en technologisch ontwikkelingsgebied ‘TEDA’ een compleet nieuwe stand met woonwijken en kantoren te maken. Buitenlandse ondernemingen die zich in TEDA vestigen, zijn vijf jaar vrijgesteld van belastingheffing en worden vervolgens in de inkomstenbelasting aangeslagen voor een tarief van 15%.

In een dergelijke stad moeten schitterende kansen liggen, en dat niet alleen voor Nedlloyd.

door WIM VAN DER MEULEN