,,We zijn al voorzien’’, kreeg Marja van Gent kortaf te horen toen ze telefonisch reageerde op de vacature van Bosch.,,Ik kreeg eigenlijk alleen maar de kans mijn naam te zeggen tegen meneer Bosch.’’
Met een gemengd gevoel liet ze haar man een kwartiertje later bellen voor dezelfde baan. Tot haar grote verbazing werd hem wel het hemd van het lijf gevraagd over zijn diploma’s en ervaring.

Ferdi van Wersch weet, als manager Onderzoek en Beleid bij de Vakopleiding Transport en Logistiek (VTL), maar al te goed wat er aan de hand is. ,,Veel transportbedrijven denken nog steeds dat vrouwen niet geschikt zijn voor het transport, omdat het om zwaar werk zou gaan.
Vroeger had je inderdaad flinke spierballen nodig om een vrachtwagen te kunnen besturen, tegenwoordig hebben alle auto’s stuurbekrachtiging en kun je dus bij wijze van spreken met je pink een vrachtwagen besturen.’’
Marja van Gent: ,,In vergelijking met de zandauto’s van meneer Bosch, ben ik wel wat gewend. Zandauto’s zijn speelgoedauto’s in vergelijking met wat ik heb gedaan.’’

Bosch en mogelijk ook andere bedrijven snijden zich met hun houding op termijn flink in de vingers. Door enerzijds de groei van de branche en anderzijds een sterke ontgroening zal het beroepsgoederenvervoer op termijn een structureel probleem krijgen met het werven van (jonge) mannelijke chauffeurs. Het werven van vrouwen wordt dan ook onontbeerlijk wil het wegvervoer hetzelfde volume behouden.

De huidige cijfers stemmen niet vrolijk. Alhoewel het aantal vrouwen in het wegtransport de laatste jaren relatief snel toeneemt, vooral in het middenkader, blijft de participatie van vrouwen in de sector nog steeds sterk achter bij het landelijk gemiddelde. Terwijl 41 procent van de totale arbeidsmarkt uit vrouwen bestaat, komt het wegvervoer op dit moment niet verder dan 8 procent.
Deels komt dit door de afwijzende houding van transportbedrijven zelf, deels door het mannenimago van de sector. Van Wersch vreest dat het wel even zal duren om het verkeerde beeld, over en weer, bij te stellen. ,,Als Vakopleiding hebben we nog een lange weg te gaan. Enerzijds om vrouwen te overtuigen van de aantrekkelijkheid van de branche en anderzijds om ondernemers te laten zien dat vrouwen wel degelijk in deze traditionele mannenwereld kunnen werken.’’

Na haar afwijzig bij Bosch is Marja van Gent naar het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) gestapt om de kwestie te laten onderzoeken. Deze heeft volgens woordvoerder H. van de Crommert de vacature uit het systeem is gehaald omdat het bedrijf zich inderdaad schuldig maakte aan discriminatie. ,,Te kennen was gegeven dat de vacature alleen toegankelijk was voor mannen. En wij willen iedere vorm van discriminatie vermijden.’’
Behalve de melding bij het CWI en aangifte bij de politie zocht Van Gent ook de media op. Een journalist bij het Dagblad van het Noorden ontfutselde directeur B. Bosch de eerste en laatste reactie op de kwestie. Bosch: ,,Chauffeuren is een mannensport. Collega’s van mij hebben vrouwen in dienst gehad en dat gaf alleen maar sores.’’

C. de Olde, partner bij het organisatieadviesbureau Van DoorneHuiskes, komt vaker dit soort gevallen tegen.
Het bureau is als één van de weinigen in Nederland gespecialiseerd in het bevorderen van de instroom van vrouwen in het traditionele mannenbranches. ,,De weerstand is veelal niet gebaseerd op eigen ervaringen. En het verdwijnt vaak als er eenmaal vrouwen in dienst komen.’’
Die te werven, is volgens hem minder moeilijk dan het lijkt. ,,Vrouwen moet duidelijk worden gemaakt dat ze welkom zijn in de transportbranche. Alleen ‘m/v’ in de advertentie zetten, is niet genoeg. In tekst en beeld moet heel nadrukkelijk tot uiting komen dat aan vrouwen wordt gedacht en dat ze welkom zijn.’’

Na publicatie van het verhaal van Marja van Gent in het Dagblad van het Noorden, werd ze door tal van media benaderd. Zelfs Willibrord Frequin hing aan de telefoon met het lumineuze idee om met een grote groep vrouwen met vrachtwagens voor de deur van het transportbedrijf te gaan staan. Hij wilde haar zo de baan terugbezorgen. Van Gent: ,,Ik heb vriendelijk bedankt. Het gaat me niet om de baan, maar om het principe. De politie heeft de zaak aan justitie voorgelegd, dus we zullen zien of Bosch een boete krijgt of moet voorkomen.’’

Vakopleiding Transport en Logistiek is eind vorig jaar een imagocampagne in samenwerking met werkgeversorganisatie TLN en Koninklijk Nederlands Vervoer gestart. Het doel: herintreders en andere potentiële chauffeurs enthousiast maken voor het vak.
Het aantal reacties van vrouwen op de campagne is goed te noemen. Van de 5.400 aanvragen voor meer informatie over het chauffeursvak is ongeveer tien procent afkomstig van een vrouw. De doelstelling van VTL is om binnen een jaar 15 procent van de vrouwen enthousiast te maken.

Marja van Gent is inmiddels geen vrachtwagenchauffeur meer. Ze is nu werkzaam in de horeca. Maar dat heeft niets te maken met de afwijzing van transportbedrijf Bosch, verzekert ze. ,,Er moet gewoon geld in het laatje komen.’’

Tabel bij artikel:
Het aandeel vrouwen naar functiegroep
Zie complete pdf-pagina; pag. 9

Tabel bij artikel:
Het percentage vrouwelijke chauffeurs in andere EU-lidstaten
Zie complete pdf-pagina; pag. 9
en bedrijfsomvang (in procenten van het aantal werkzame personen per functiegroep)

Marja van Gent: ,,De zandauto’s van meneer Bosch zijn speelgoedauto’s in vergelijking met wat ik heb gedaan.’’