Tijdens het eerste jaar van die eerder genoemde studie heb ik op tentamens met wisselend succes (toen was studeren nog leuk) vraagstukken rond het producenten- en consumentensurplus in combinatie met bijbehorende vraag-aanbod curves proberen op te lossen.

Eigenlijk had ik in de poll dan ook een ‘Anders, namelijk…” antwoord willen geven. Want in een perfect functionerende markt ontstaat dankzij de wet van vraag en aanbod altijd een evenwichtsprijs die gezien wordt als ‘eerlijk’. En nee, de markt-voor-containers is geen perfect functionerende markt. Maar om nou te stellen dat er duidelijk sprake is van marktmisbruik gaat vooralsnog wel ver.

Stel u bent investeerder en u heeft een paar jaar geleden geïnvesteerd in een aantal beursgenoteerde containerrederijen, dan bent u maar wat blij met de huidige ‘excessieve’ winsten die gemaakt worden om eindelijk de jaren van grote verliezen te compenseren.

Interessant wordt dan ook of de discipline van de rederijen groot genoeg is om straks met een hausse aan nieuwe schepen hogere tarieven te blijven rekenen. In het verleden ontstond er dan een race om marktaandeel waardoor tarieven weer fors daalden.

Tegelijkertijd is het vreemd dat een oligopolie waarbij je uiteindelijk maar drie smaken hebt om uit te kiezen betrekkelijk weinig regulering vanuit het belang van ‘de consument’ kent. Bij een monopolie is het makkelijk, dan kun je als overheid besluiten om de prijzen van de enige aanbieder te reguleren en te kijken wat een ‘redelijk rendement’ is voor de monopolist. De tarieven die het Loodswezen in rekening mag brengen voor haar dienstverlening worden bijvoorbeeld op deze manier jaarlijks bepaald. Hetzelfde geldt voor de tarieven van de beheerders van de gas- en elektriciteitsnetten.

Kan ik dan hier in deze column de ‘juiste’ prijs voor zeevervoer per container voor u schetsen? De handvaten heb ik. Maar als er iets de praktijk in de echte economie tekent dan is het wel het menselijke en, tegen de theorie in, irrationele gedrag van de deelnemers aan die markt. En dat is maar goed ook. Want in die perfect functionerende markt is een groot deel van u allen, ondergetekende incluis, niet meer in staat om dankzij informatievoorsprong een dienst aan te kunnen bieden waar u meer voor kunt rekenen dan de marginale kosten.

Maar een geschikt onderwerp voor de komender havendebatten in het najaar is het zeker. En in de tussentijd ben ik heel benieuwd welke partijen af gaan haken in de vraag naar containervervoer en wie het lukt om de gestegen transportkosten daadwerkelijk door te berekenen.