Al in 2020 moet het kabinet een wetsvoorstel indienen om een kilometerheffing voor vrachtauto’s in te voeren. Dat is de kern van een motie van D66, die deze week door een ruime meerderheid in de Tweede Kamer werd aangenomen. De Kamer vindt niet dat een besluit over de heffing tot na de huidige regeringsperiode moet worden uitgeschoven. Minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat meent dat de trucktol pas tegen 2023 kan worden ingevoerd, maar de Kamer is het daarmee dus niet eens.

Haar eigen partij stemde tegen de motie, die door Matthijs Sienot werd ingediend. Dat belooft in de nieuwe coalitie een hoop gedoe. Drie van de vier partners in het kabinet dringen aan op voortvarend beleid om het weggebruik van vrachtauto’s eerlijker te belasten. Ze vinden ook het wegvervoer aan hun kant. Dat wil dat buitenlandse wegvervoerders gaan meebetalen aan het gebruik van Nederlandse wegen. In de ons omringende landen gebeurt dat allang.

Van Nieuwenhuizen wijst erop dat die omringende landen – Duitsland, België – zeker vijf jaar nodig hadden om de invoering goed te laten verlopen. Dat is waar. Duitsland was in Europa de pionier. De ‘Maut’ werd niet vlekkeloos geïntroduceerd, maar de exploitatie van het tolsysteem werkt sinds een tiental jaren wel naar behoren. In België waren er eveneens aanloopmoeilijkheden, maar die zijn nu vrijwel opgelost.

Het beste was het geweest dat Nederland zich begin deze eeuw meteen bij het Duitse systeem had aangesloten, of, in Benelux-verband, met België en Luxemburg een soortgelijke heffing had voorbereid en ingevoerd. Daar speelde echter iets doorheen. Er was in Nederland een discussie over een nog veel eerlijkere afrekening van het aantal feitelijk gereden kilometers naar tijd, plaats en milieuklasse van het voertuig, maar dan voor elke automobilist, en in ruil voor een korting op de motorrijtuigenbelasting.

Niet alleen de milieubeweging, ook de ANWB, de RAI-Bovag en de transportorganisaties waren het daarmee eens. In de Tweede Kamer was er een duidelijke meerderheid voor dit plan, totdat de VVD en het CDA er ineens hun steun aan onthielden. Opmerkelijk genoeg heeft het CDA nu voor de motie-Sinot gestemd. Dit betekent dat drie van de vier partijen in de coalitie voor een – beperkte – heffing zijn, namelijk alleen voor vrachtverkeer.

Dat een kilometerheffing een voorbereidingstijd van zeker vijf jaar nodig heeft, tot na deze regeringspediode, is volstrekte onzin. Talloze ambtenaren en andere deskundigen hebben in de afgelopen dertig jaar dikke rapporten opgesteld over de mogelijkheden voor zo’n heffing en de manieren om die technisch in orde te krijgen. Die zijn, toen de VVD en het CDA de stekker uit het project haalden, in diepe laden verdwenen.

We kunnen ons bij wijze van spreken morgen al moeiteloos aansluiten bij België om een eerlijker betaling voor het weggebruik tot stand te brengen. In één moeite door kunnen we aansluiting zoeken bij het Duitse, het Oostenrijkse, het Poolse en het Tsjechische systeem. Dat hoeft geen vijf jaar nieuw onderzoek te duren.