De Europese Commissie heeft ambitieuze klimaatdoelen gesteld in haar Green Deal. Zo moet de transportsector de CO2-uitstoot tegen 2050 met 90% hebben verminderd. De verschuiving van wegtransport naar binnenvaart en spoor moet die ontwikkeling op gang brengen. De Europese modal split van de weg naar water en rail moet groeien naar 35% in 2030 en 50% in 2050.

Volgens BÖB-voorzitter Joachim Zimmermann heeft de Europese Commissie het grote belang van de binnenhavens ook al erkend. ‘Met het onlangs gepresenteerde Naiades III-actieplan legt zij een duidelijke focus op ondersteuning en promotie van binnenhavens om de klimaatdoelen te halen. Binnenhavens zijn centra voor economische ontwikkeling en als logistieke knooppunten zien we een grote diversiteit aan bedrijven in het havengebied. Dit zorgt voor aanzienlijk kortere vervoersafstanden. Met name in het geval van havens in stedelijke gebieden kunnen op deze manier de emissies aanzienlijk worden teruggedrongen.’

Maar niet alleen Europa, ook de aanstaande Duitse regering moet volgens het BÖB aan de bak. ‘Voor een goede bevoorrading van de handel en industrie heeft Duitsland sterke, duurzame havens nodig. Met de juiste landelijke randvoorwaarden kunnen wij het potentieel van onze binnenhavens nog beter benutten. En dat vinden wij de taak van de komende federale regering. Er is meer geld nodig voor investeringen in onderhoud en uitbreiding van de haveninfrastructuur voor multimodale overslag.’

Vlootmodernisering

Daarnaast vraag het BÖB hulp van de regering bij de verdere ontwikkeling van havens tot hubs voor energietransitie. ‘Investeringen in de duurzame modaliteiten binnenvaart en spoor zijn noodzakelijk, zodat geen capaciteitsknelpunten ontstaan, bijvoorbeeld bij systeemkritische constructies zoals de kunstwerken op de kanalen. De modernisering van de binnenvaartvloot vereist verder nog steeds financiering op maat van de federale overheid. Dit moet worden aangevuld met financiering voor nieuwbouw. De digitalisering moet hand in hand gaan met de uitbreiding van de infrastructuur voor 5G.’

Het BÖB pleit voor snelle verbetering van de infrastructuur dichtbij de binnenhavens. De federale overheid bevordert al wel de spoorinfrastructuur in havens via de Wet Financiering Spoorgoederenvervoernet (SGFFG). Er is echter geen financiering voor de infrastructuur aan het water, zoals overslagkades. Het zou de modal shift van weg naar water vergemakkelijken. Hiervoor is in totaal circa 300 miljoen euro nodig. Dit zou over een periode van 5 tot 10 jaar kunnen worden gerealiseerd in de vorm van cofinanciering tussen de federale en deelstaatregeringen.

De Duitse vereniging van binnenhavens vraagt de Duitse regering verder om het vervoer van grote en zware goederen aantrekkelijker te maken. In de praktijk heeft meer dan 97% van deze transporten in Duitsland plaats over de weg. ‘Naast extra files zorgen deze transporten ook voor aanzienlijke extra belasting van bruggen en wegen. De binnenvaart kan dat beter. En de binnenvaart stoot 80% minder CO2 uit per vervoerde ton dan de vrachtwagen.’

Het BÖB pleit tevens voor uitbreiding van de financiering van gecombineerd vervoer. Dat is vanwege de huidige EU-definitie van gecombineerd vervoer beperkt tot containervervoer. Ook de vrijstelling van tol bij voor- en natransport per vrachtwagen zou een extra impuls kunnen geven aan meer gebruik van de vaarweg.