Het gebruik van Chinese havenkranen in Europese en Amerikaanse havens heeft al enige maanden de aandacht. Nadat er een Chinese ballon boven Amerikaans grondgebied werd neergehaald, groeide in de VS de bezorgdheid over spionage door China. In maart schreef onder meer de Wall Street Journal dat het Pentagon de Chinese laadkranen in Amerikaanse havens ziet als een soort paard van Troje: spionagemiddelen verborgen in het volle zicht.

Het Chinese staatsbedrijf Shanghai Zhenhua Heavy Industries Company Limited (ZPMC) is naar eigen zeggen de maker van zo’n 70% van alle havenkranen in de wereld. Ook in de haven van Rotterdam worden de kranen ingezet, onder meer bij de containerterminals van RWG, ECT en APM.

VVD-Kamerleden Brekelmans, Koerhuis, Rajkowski en Valstar vroegen het kabinet of het mogelijk is om vanuit de ZPMC-faciliteiten in China digitaal toegang te krijgen tot de kranen op de terminals in Rotterdam. Uit de Kamerbrief van Harbers blijkt dat het voorlopig niet is uitgesloten. Het ‘wordt onderzocht in afstemming met het Havenbedrijf Rotterdam’, schrijft de minister. Dat traject wordt gecoördineerd vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, in samenwerking met de ministeries van Defensie, Economische Zaken en Klimaat en Buitenlandse Zaken.

Risicobeoordeling

De minister hamert op het ‘cruciale belang’ van de veiligheid rond fysieke en digitale processen in de haven. Het zijn de bedrijven in de haven zelf die ‘verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van computersystemen- en netwerken binnen hun eigen werkgebied.’

Uit de Kamerbrief is op te maken dat Harbers de kans op Chinese inmenging niet groot acht. Hij benadrukt dat digitale veiligheid rondom de inzet van de kranen is afgedekt. ‘Op basis van de Havenbeveiligingswet (Hbw) moeten de risico’s van radio- en telecommunicatiesystemen, inclusief computersystemen en netwerken worden meegenomen in de risicobeoordelingen van havenfaciliteiten.’ De havenmeester toetst de risicobeoordelingen van de havenfaciliteiten en houdt toezicht op de uitvoering van de beveiligingsplannen van de havenfaciliteiten. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt bovendien tweedelijns toezicht op de uitvoering.

De minister zegt de zorgen rondom de digitale veiligheid van de kranen ‘serieus’ te nemen, vandaar het onderzoek om mogelijke spionage uit te sluiten. China wordt in het jaarverslag van inlichtingendienst AIVD de ‘grootste dreiging voor de economische veiligheid van Nederland’ genoemd. De Rotterdamse haven wordt in die context gezien als een belangrijk aandachtsgebied.

De kranen worden overigens alleen ingezet bij de containerterminals en ‘niet in de delen van de haven die gewoonlijk worden gebruikt voor het militair transport van NAVO-partners’, benadrukt de minister. Deze delen zijn niet verbonden met Chinese logistieke dataplatform Logink.