De kosten van brandstof lijken nu weliswaar ongekend hoog, maar transporteurs zouden er niet van moeten schrikken als ze kijken naar de prijsontwikkeling in de laatste decennia. Brandstof is momenteel namelijk niet kostbaarder dan pakweg tien jaar geleden, ondanks de huidige scherpe stijging die wordt aangejaagd door de oorlog in Oekraïne en het feit dat de wereld probeert los te komen van fossiele bronnen.
De onderzoekers van TI verwachten zelfs dat met het afvlakken van de coronapandemie het transport minder prijzig gaat worden en dat de stijgende brandstofprijzen nauwelijks opvallen door die algehele kostendaling.
In de zeevaart wordt brandstof vaak gezien als kostenbepalend, zeker door de aan de factuur toegevoegde BAF, wat staat voor Bunker Adjustment Factor. TI bestudeerde de boeken van onder meer rederij Maersk en daarin viel te zien dat de prijzen voor 64% afhangen van ‘container handling, equipment and network costs’. Brandstof bepaalde in 2021 voor een vijfde de eindprijs. De tarieven voor zeevracht zijn daarmee hoofdzakelijk gestoeld op vraag en aanbod van schepen en containers, is de conclusie.
Minder kwetsbaar
Zeevracht is bovendien minder kwetsbaar geworden doordat scheepsmotoren steeds efficiënter met brandstof omgaan en een schip bijvoorbeeld ook langzamer kan varen om het verbruik te drukken. De brandstofkosten zijn dan wel volatiel, maar vraag en aanbod waren dat het afgelopen jaar nog in veel sterkere mate.
Net als bij containervervoer wordt de prijs van luchtvracht bepaald door vraag en aanbod en voor deze modaliteit geldt dat die relatie de afgelopen twee jaar flink onder druk heeft gestaan: veel vraag, weinig aanbod. Volgens TI trekt dat op termijn wel recht en worden de prijzen hier ook weer normaal.
Het wegvervoer heeft het meeste last van stijgingen van de brandstofprijzen. TI rekent voor dat de eindprijs normaliter voor 30% wordt bepaald door brandstoffen en dat de recente stijging van de dieselprijs ertoe heeft geleid dat het percentage nu op 50% ligt. Vooral kleinere transporteurs zouden hieronder te lijden hebben, waardoor grotere aanbieders hun aanwezigheid op de markt verder gaan vergroten. Zij zijn beter in staat zijn de brandstofprijzen door te berekenen aan hun klanten.
Wegvervoer gaat bovendien kostbaarder worden door stijgende lonen voor chauffeurs. En ook al ziet TI geen lineair verband tussen brandstofprijs en transportkosten, wegvervoerders zijn vanwege de kleine marges in de sector wel gedwongen hun prijzen te verhogen.
Goedkoopste manier
Omdat de meeste inkopers zoeken naar de goedkoopste manier van transport zal de impact van de stijgende olieprijzen klein zijn. Door te kiezen voor een lager serviceniveau of door ladingen te consolideren, blijft het eindbedrag op een vergelijkbaar niveau. Er zijn, kortom, heel hoge brandstofprijzen nodig om van invloed te kunnen zijn op de transportketen, vindt TI.
Behalve vraag en aanbod en brandstofprijzen zijn er volgens de onderzoekers nog meer factoren van invloed op de keten, zoals politiek (met name de betrekkingen tussen westerse economieën en China), congestie, e-commerce en digitalisering, al is het effect van deze factoren dan minder meetbaar dan brandstofprijzen.
U las zojuist één van de gratis premium artikelen
Onbeperkt lezen? Sluit nu een abonnement af
Bent u al abonnee?