Oekraïne heeft momenteel 20 miljoen ton graan klaarliggen voor de export. Door de Russische invasie kan Oekraïne zijn havens aan de Zwarte Zee niet langer gebruiken. Normaal gaat 90 procent van de export van graan en oliezaden via die weg over zee naar het buitenland. Als het graan niet binnen drie maanden is vervoerd, worden de deposito’s die nodig zijn voor de volgende oogsten geblokkeerd.

Nu transport over de reguliere routes niet meer kan, vraagt de Europese Commissie aan lidstaten om solidariteitscorridors op te zetten. Duizenden trucks en treinwagons staan momenteel aan de EU-grenzen te wachten op toelating en onder andere de douane is daar niet op berekend. De wachttijd is gemiddeld zestien dagen, zegt transportcommissaris Adina Vălean. Bij sommige grensovergangen staan wagens en wagons al dertig dagen stil. 

Voorrang voor Oekraïens transport

Oekraïne grenst aan vier EU-lidstaten: Polen, Slowakije, Hongarije en Roemenië. De Commissie vraagt de douanes van die landen voorrang te geven aan de afhandeling van Oekraïense transporten. En om het aanbod af te stemmen op de vraag en de relevante contacten tot stand te brengen, zet de Commissie een logistiek matchmakingplatform op. Lidstaten worden gevraagd om specifieke contactpunten voor de solidariteitscorridors aan te wijzen.

Een bijkomend probleem is dat de breedte van de rails in Oekraïne anders is dan in de meeste EU-landen waardoor het graan bij de grens moet worden overgeladen op passende goederentreinen of in vrachtwagens. Voor nu ligt de oplossing in overladen en het inzetten van meer vrachtwagens. Ook kijkt de Commissie naar meer capaciteit voor tijdelijke opslag van producten uit Oekraïne in EU-lidstaten. Op de langere termijn wil de Commissie Oekraïne laten aansluiten op het Europees transportnetwerk.