Brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT) telt 451 leden in de Nederlandse maritieme maakindustrie. Dit zijn scheepswerven, reparatiewerven en toeleveranciers. In het Jaarverslag Maritieme Maakindustrie van 2022 worden de zorgen geuit over de staat van de sector onder invloed van concurrentie uit Azië. In twintig jaar tijd is meer dan de helft van het Europese marktaandeel van commerciële zeeschepen vertrokken van Europa naar China. Nederlandse bedrijven vinden nu vooral hun bestaansrecht in duurzame scheepsbouw en dan met name in de sectoren kust- en binnenvaart, natte waterbouw, offshore wind en maritieme veiligheid.

Om de boel vlot te trekken wordt daarom een sectoragenda opgesteld die in september klaar moet zijn. Micky Adriaansen, minister van Economische Zaken en Milieu, heeft oud-minister Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart aangesteld om samen met NMT de agenda op te stellen.

Minder binnenvaartschepen gebouwd

Met name de binnenvaartsector heeft het zwaar gehad in 2022. Waar in 2021 nog zeventig schepen werden opgeleverd, waren dat er afgelopen jaar veertig. Voor de komende periode is het orderboek is gevuld met 84 ladingvervoerende schepen. Wat NMT positief opvalt voor deze deelsector is de groeiende vraag naar duurzaam transport door middel van voortstuwingsontwikkelingen zoals waterstof, methanol en elektriciteit.

De visserijsector kampte ook met uitdagingen, onder andere door hoge gasolieprijzen en offshore windparken waar niet meer gevaren mag worden. Tachtig schepen zijn inmiddels aangemeld voor de saneringsregeling die de overheid heeft ingesteld. In de bedrijfsvaartuigensector, dat zijn onder meer sleep- en duwboten, patrouilleboten en klein baggermaterieel, ging het niet veel beter. Met achttien opgeleverde schepen en elf nieuwe orders in 2022 is deze niche erg mager te noemen.

Superjachten

De Nederlandse superjachtbouwers behouden hun top-positie in de wereldwijde markt. In 2022 zijn 25 nieuwe orders geplaatst, waarmee het totale orderboek is uitgekomen op 69 jachten met een totale waarde van 6,6 miljard euro.

Maritieme toeleveranciers hebben een cruciale rol gespeeld in de sector, ondanks dat zij te maken hadden met stijgende energie- en inkoopprijzen, Europese sancties tegen Rusland, vertragingen in projecten als gevolg van leveringsproblemen en een tekort aan beschikbare arbeidskrachten. Verschillende elektrotechnische, constructie-, componenten- en dienstverlenende bedrijven investeerden in technologische innovaties en duurzame oplossingen om de sector te versterken en het hoofd te bieden aan de veranderende marktomstandigheden.

De totale omzet in deze niches steeg in 2022 met 10,9% naar 4,2 miljard euro (3,8 miljard euro in 2021). Daarbij wordt ongeveer 57% gegenereerd door export.

Shortsea

De zeescheepsnieuwbouwsector heeft een gemengd jaar gekend, met een lagere waarde van opgeleverde schepen. In 2022 werden 31 zeeschepen opgeleverd (met een totale waarde van 300 miljoen euro). De orderintake steeg daarentegen met bijna 50%: 49 orders ter waarde van in totaal 600 miljoen euro.

De shortseasector blijft goed presteren, met een stijging van de orderintake en een gevuld orderboek: 62 schepen. Dit benadrukt volgens NMT ‘de groeiende behoefte aan efficiënt en duurzaam transport over korte afstanden binnen Europa’.

De deelsector waar schepen worden gerepareerd of omgebouwd doet het ook goed. De totale omzet van deze nicht bedroegen 2022 425 miljoen euro, een stijging van bijna 25% ten opzichte van de omzet in 2021. Het aantal grote projecten steeg voor het eerst in jaren door opdrachten voor de marine, ombouwprojecten en projecten in de cruise- en yachtingmarkt.