De komende maanden blijft de vraag naar vrachtcapaciteit ‘zwak’, blijkt uit de meest recente marktanalyse van de belangenbehartiger. De groeiverwachting voor dit jaar is bijgesteld van 2% naar 0%. In januari van dit jaar lag die prognose nog iets onder de 4%.

De internationale vervoerscijfers over de maand april lieten een afname van het vrachtvervoer zien van 4,7% bij een stijging van de vrachtcapaciteit met 2,6% vergeleken met dezelfde maand in 2018, aldus IATA in het laatste marktrapport. Daardoor verslechterde de beladingsgraad op de mondiale vrachtvloot met 3,5 procentpunten naar 46,3%, stellen de marktonderzoekers.

Minder tonkilometers

In het internationaal segment, wat goed is voor 87% van de totale luchtvrachtmarkt, werden er door de airlines zelfs 5,4% minder tonkilometers afgelegd bij een iets minder gestegen (1,7%) aanbod aan vrachtruimte. De beladingsgraad verloor bij een stand van 51,6% bijna 4 procentpunt afgezet tegen de dezelfde maand in 2018.

De vrachtexperts van IATA omschrijven de eerste vier maanden van dit jaar als ‘volatiel’ en zien in de diverse werelddelen nauwelijks herstel (uitzonderingen zijn de relatief kleine luchtvrachtmarkt van Afrika en Zuid-Amerika). De luchtvaartmaatschappijen zagen daarbij over het tijdsbestek van vier maanden het vrachtvervoer internationaal krimpen met 3,4%, terwijl de beladingsgraad met 51,7% precies 3 procentpunt inleverde. Daarmee zet de krimp door, die zich in de tweede helft van vorig jaar manifesteerde in de markt.

Inkooporders

Volgens IATA blijft onder meer het handelsconflict tussen de VS en China de exportstromen via de grote Chinese luchthavens van Hongkong en Shanghai parten spelen. De iets betere vervoersprestaties in Afrika en Latijns-Amerika dit jaar bieden daarbij nauwelijks soelaas, stellen de onderzoekers in de marktanalyse.

Ook blijft de vraag naar vrachtruimte mondiaal zwak. Zo nam het aantal mondiale inkooporders in de zogeheten PMI-index in april met 4% af, aldus de analisten. Dat duidt op een aanhoudend gering ladingaanbod ofschoon het wel een verbetering is over het gemiddelde (-7%) over de eerste drie maanden van dit jaar. Er lijken dan ook iets minder slechte vervoerscijfers in aantocht, maar dat is voorlopig een schrale troost voor de airlines, stelt de luchtvaartorganisatie.

Er lijken iets minder slechte vervoerscijfers in aantocht, maar dat is voorlopig een schrale troost voor de airlines.

De komende maanden moet de markt rekening blijven houden met krimp in de vraag en een groei in de beschikbare vrachtruimte. Daarbij wijzen de IATA-analisten er tevens op dat de vrachtcapaciteit al ruim twaalf maanden sterker groeit dan het ladingaanbod. Niet alleen zorgt die oplopende overcapaciteit voor verdere prijsdruk, maar daalt de benuttingsgraad. Aan twee kanten loopt daardoor de marge op het vrachtvervoer bij de airlines terug.

Stijgende brandstofprijzen

Daarbij komt ook nog eens dat de brandstofprijzen het laatste halfjaar weer fors zijn gestegen. De groei in de gemiddelde opbrengsten (marge) is daardoor over de eerste vier maanden al geheel verdwenen, aldus de IATA. Vorig jaar steeg de marge in de sector nog met 12,3%.

Voor de vrachtmaatschappijen, die voor een groot deel van hun capaciteit afhankelijk zijn van vrachtvliegtuigen, zijn dit geen rooskleurige vooruitzichten. In 2017 nam het vrachtvervoer in de wereld nog met bijna 10% toe, terwijl er in 2018 nog steeds een stijging was van 3,4% naar 63,3 miljoen ton. Nu houdt de IATA voor 2019 rekening met een marginale daling naar 63,1 ton, wat grofweg neerkomt op een nulgroei, aldus de luchtvaartorganisatie.

Aanpassingen

Lufthansa Cargo is de eerste vrachtmaatschappij die zijn conclusies heeft getrokken uit de aanhoudende slechte marktvraag en past het vliegrooster voor het lopende zomerseizoen ingrijpend aan. ‘De vraag ontwikkelt zich vergeleken met de laatste twee jaar zwak’, stelt topman Peter Gerber van Lufthansa Cargo. De Duitse vrachtmaatschappij gaat zijn vluchtschema voor deze maand en het derde kwartaal wijzigen. ‘Dat biedt ons dan een winstgevende beladingsgraad en stelt ons in staat onze vliegtuigen optimaal te blijven inzetten’, aldus Gerber.

De vluchten zullen daarbij over de gehele linie worden geschrapt, maar waar Lufthansa precies het mes in gaat zetten, is nog niet duidelijk. De verwachting is wel dat Lufthansa aan het eind van dit jaar meer dan de eerder geplande twee MD11F’s zal afstoten. De luchtvaartmaatschappij bezit nog twaalf oude MD11F’s, maar met de mindere marktvraag en de hogere brandstofrekening (+30%) wordt het steeds moeilijker om deze toestellen, die ook nog eens meer onderhoud vergen, winstgevend in de lucht te houden.

Krimp

De Nederlandse luchtvrachtanalist WorldACD is in zijn recente marktrapport iets negatiever over de vervoersprestaties dan de vrachtexperts van IATA. Zo stelt de consultant op basis van eigen marktgegevens dat de sector mondiaal met 6,4% is gekrompen in april, terwijl de beladingsgraad met 3,8% afnam. Vergeleken met de maand maart bedroeg de afname bijna 10%.

De maand april liet vooral in de belangrijkste luchtvrachtregio’s van de wereld een substantiële krimp zien op import- en exportgebied. Zo daalde de invoer in Europa met -7,8%, terwijl in Azië (-9,1%) en Noord-Amerika (-4,6%) ook grote volumeverliezen werden geleden.

Op exportgebied waren de verliespercentages ook fors. Zo was de krimp in de Europese markt 8%. Noord-Amerika en Azië volgden met respectievelijk een afname van 7,3 en 6,5%. Deze afname van het ladingaanbod hebben de onderzoekers van WorldACD ‘de laatste jaren niet meer gezien’.

De analist wijst er verder op dat behalve het volume ook het rendement (in dollars) over de eerste vier maanden steeds verder terugloopt. Die is met 5% gedaald vergeleken met vorig jaar. ‘Dat verval wordt per maand alleen maar groter’, concludeert de consultant.

Lees ook: Nieuwsblad Transport publiceert nieuwe IATA top 100 lijst