Dit stelt de Rabobank in de jongste ‘update’ van haar rapportages over de cijfers en trends in deze sector. De bank schat de prijsstijging in het wegtransport in 2016 op 0,10%; daar stond echter een gemiddelde kostenstijging van 1,30% tegenover, nog ongerekend de brandstofkosten. Dat resulteerde in een negatieve marge-ontwikkeling van 1,20%.

Vorig jaar gingen de prijzen met 1,40% omhoog, maar bedroeg de kostenstijging exclusief brandstof al 2,60%, waardoor de gemiddelde marge wederom 1,20% daalde. Dit jaar wordt het er niet beter op. De prijzen zullen 2,30% toenemen, maar de kosten gaan 3,70% omhoog. Het resultaat is dat de marges gemiddeld met zelfs 1,40% zullen dalen.

Stijgende omzet

Aan de omzetten ligt het niet, die nemen sinds twee jaar toe. In het wegvervoer steeg de omzet in het eerste kwartaal van dit jaar bijvoorbeeld 5,2% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Maar dat vertaalde zich in een gemiddelde prijsstijging van slechts 2,3%. Wegvervoerders deden dus veel meer werk, maar zagen daarvoor veel minder aan inkomsten uit hun tarieven terugkomen.

De Rabobank baseert zich op cijfers van het CBS, Evofenedex, vergunningsinstantie NIWO en op eigen gegevens. De conclusie is dat de rendementen van transportbedrijven, met name in het midden- en kleinbedrijf, de laatste jaren alleen maar teruglopen. Dan is nog geen rekening gehouden met extra kostenstijgingen als gevolg van de ontwikkeling van de brandstofkosten. Ondernemers die deze niet voldoende op de opdrachtgevers kunnen verhalen, zien hun marge dus nog sterker dalen.

Zorgen over MKB

De bank maakt zich grote zorgen over de toekomst van het MKB in de sector. Het lijkt goed te gaan waar het de aangeboden transportvolumes betreft. Voor dit jaar wordt een omzetstijging van 3 à 3,5% voorzien. Er is meer werk te doen voor onder meer de bouw, de detailhandel en de horeca. Maar ‘zonder een substantiële prijsverhoging zal deze groei voor de sector weinig opleveren.’

De Rabobank stelt dat veel ondernemers het toenemende tekort aan chauffeurs en ander personeel, die met hogere loonkosten gepaard gaat, onvoldoende weten te vertalen in hogere transportprijzen. ‘Vooral in tenders blijven de prijzen gewoonweg te laag.’ Daardoor slagen transportondernemingen er te weinig in financiële buffers op te bouwen, zelfs nu de conjunctuur nog goed is.

Consolidatie

‘Vooral op de middellange termijn schuilt hier een groot gevaar in. Als de prijzen door een afname van de vraag weer dalen, maar de kosten op het huidige niveau blijven’ is een ‘harde sanering en consolidatie van de markt onvermijdelijk’. Bedrijven die dit overleven zijn dan marktpartijen met een ‘goede prijs-kwaliteitsverhouding en bedrijven die integraal deel uitmaken van de bevoorradingsketen. ‘MKB-partijen zullen slechts overleven in nichemarkten of door zich aan te sluiten bij branchegenoten.’

De bank vreest ook dat de verduurzaming van de sector door de verminderende winstgevendheid terugloopt. Grote investeringen in duurzame transportmiddelen zijn moeilijk terug te verdienen als gevolg van de lage marges. ‘Om verduurzaming te bereiken, zal dit dus in de prijs berekend moeten worden en dient de overheid de transitie naar meer duurzaam transport (deels) te faciliteren.’