Voor reders zijn hoge kosten gemoeid met het voldoen aan de strengere eisen waardoor gevreesd wordt dat schepen gaan uitwijken en de handel op de Baltische Zee wordt beïnvloed. Rusland heeft aan de Baltische Zee enkele havens waar het schending van haar concurrentiebelangen vreest, zoals Sint-Petersburg, Pimorsk en Kaliningrad.

De milieuorganisaties zijn ontstemd, zegt Edo Donkers van Stichting De Noordzee. ‘Niet zozeer om het besluit maar vooral vanwege de wijze waarop dat genomen is. Tijdens de vergadering werd ons – het samenwerkingsverband van milieuorganisaties Clean Shipping Coalition – tot twee maal toe de microfoon geweigerd. Er is zelfs geprobeerd om ons commentaar uit het rapport te houden. Dit is schandalig, dit is geen democratie.’

De invoering van het NECA-gebied zou betekenen dat schepen hun uitlaatgassen moeten behandelen, bijvoorbeeld met een katalysator die de stikstof eruit verwijderd. Dit zou niet direct voor alle schepen gaan gelden. Alleen nieuwe scheepsmotoren die in of na 2016 worden gebouwd moeten aan de strengere eisen voldoen. ‘Scheepsmotoren hebben een levensduur van 25 jaar’, zegt Donkers. ‘Dus zelfs als het nu wordt ingevoerd duurt het nog vijf tot tien jaar voor er echt effect optreedt.’ Volgens Stichting De Noordzee zou invoering van zo’n zone de uitstoot van stikstof met 75 tot 90% terugdringen.

Veel landen en partijen zijn vóór de invoering van het NECA-gebied. Binnen Nederland spraken onlangs de havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam en verladersorganisatie EVO zich nog uit tegen uitstel van de invoering. De twee geplande NECA-gebieden in de Verenigde Staten gaan wel door. Reders daarentegen zullen het besluit verwelkomen omdat zij nu niet de kosten voor de dure katalysatoren hoeven op te hoesten.

Het niet doorgaan van de regelgeving is geïnitieerd door Rusland. ‘Tijdens de vorige vergadering van IMO’s milieudivisie in mei vorig jaar kwamen zij ineens met een plan binnenlopen voor uitstel’, zegt Donkers. Dat plan werd gesteund door Polen, enkele Baltische staten, Malta, Griekenland en Cyprus. Vorige maand sloot ook Noorwegen zich daar bij aan, eerder was het land nog vóór de invoering van het gebied per 2016.

Overigens heeft Rusland niet zijn volledige zin gekregen. De Russen wilden het plan van tafel en geen enkele aanleiding om dat te herzien voor 2021. Dat is niet gelukt. Landen mogen met een nieuw voorstel komen.