Het economische belang van de verbrede sluis en verdiepte vaarroute is enorm. Voor zowel het internationaal opererende maritieme cluster en de vele specialistische toeleveranciers, als het achterland. Het bedrijfsleven wil dan ook 110 miljoen euro extra investeren bij verbreding van de sluis die uiterlijk in 2026 af moet zijn. Investeringen die bovenop de al geplande uitgaven komen van enkele honderden miljoenen euro’s.

Ook de werkgelegenheid zal naar verwachting een flinke boost krijgen. Een economische effectstudie uit 2016 berekende onder meer een werkgelegenheidsgroei in de IJsselmeerregio van drieduizend arbeidsplaatsen. Verder moet het project een impuls geven aan het verduurzamen van vervoersstromen door meer vervoer over water in plaats van over de weg. De kosten van de verbreding van het sluizencomplex en het vernieuwen van de bijbehorende bruggen worden beraamd op 215 miljoen euro. Regionale overheden en het bedrijfsleven betalen mee aan het project, zij brengen 88,5 miljoen euro bij elkaar. Volgens de initiatiefnemers ruim voldoende om de meerkosten van het project te kunnen dekken.

Vestigingsklimaat

De nieuwe sluis wordt elf meter breder en dat maakt een wereld van verschil voor onder meer het havengebied Port of Zwolle en regio Zwolle, één van de economisch snelst groeiende regio’s van het land. ‘Met de verbreding van de sluis is Port of Zwolle bereikbaar voor een andere generatie schepen. We worden toegankelijk voor shortsea-schepen. Die kunnen tot in de haven van Kampen komen. Het betekent dat we veel grotere ladingstromen in één keer kunnen verwerken en er valt een vervoersstroom tussenuit. De lading hoeft niet meer via binnenvaartschepen van en naar Rotterdam te worden vervoerd. Dat scheelt niet alleen tijd, het scheelt ook veel geld’, legt Jeroen van den Ende, managing director bij Port of Zwolle uit.

Havengerelateerde bedrijven en scheepswerven hebben dankzij de verbreding van de sluis straks meer ruimte om te groeien. Niet voor niets wil het havenbedrijfsleven 110 miljoen euro extra investeren. Graansloot in Kampen (op- en overslag) heeft 5 tot 7 miljoen euro uitgetrokken voor bedrijfsuitbreiding. Volgens eigenaar Bert Weever is het nog koffiedik kijken welke invloed de verbreding van de Lorentzsluis nabij Kornwerderzand exact gaat hebben op de bedrijfsvoering. Toch is hij zeer positief gestemd. ‘Ik heb een groot glas whisky genomen toen het nieuws bekend werd.’

Andere handelsstromen

De verbreding komt volgens Weever op een goed moment. Handelsstromen veranderen namelijk. ‘We zijn nu twintig jaar actief en houden de handel altijd goed in de gaten. We zien dat de goederen de laatste tijd steeds vaker vanuit Europa deze kant op komen. Ze worden veelal geleverd uit de landen rondom de Zwarte Zee zoals Moldavië en Oekraïne, niet voor niets de graanschuur van Europa genoemd.’ De groeiende vraag vanuit deze landen komt onder meer doordat de vraag naar niet-gemanipuleerde en biologische producten enorm toeneemt. ‘Daardoor verschuift de stroom van Amerika naar Europa, perfect dus voor shortsea shipping.’

Weever is zelf sinds het begin van de lobby betrokken geweest bij het gevecht om verbreding van de sluis. ‘Ik heb er, net als veel bedrijven in de omgeving, geld en tijd in gestoken. Dit geld werd onder meer gestoken in de onderzoeksrapporten. We hebben altijd geloof gehad in dit project. Na het bezoek van de minister vorig jaar is ze echt over de streep getrokken. Het is bijzonder om te zien hoe in deze lobby overheden en bedrijven ineens heel goed kunnen samenwerken. Dat maakt het een interessant project om een bijdrage aan te leveren.’

Grotere regio

Minister Cora van Nieuwenhuizen (IenW) bracht afgelopen jaar onder meer een bezoek aan Sethehaven Op- en Overslag (op- en overslag van biologische grondstoffen) in Meppel. ‘Na het bezoek had ik goede hoop dat het door zou gaan. Van Nieuwenhuizen ziet nu gelukkig in dat de Kornwerderzandsluis niet alleen voor de scheepswerven in Friesland, maar voor een veel grotere regio interessant is’, zegt directeur Mark Emmink.

De Meppeler verwacht dat de verbreding vooral veel vertragingen gaat oplossen. ‘Binnenvaartrederijen moeten nu containers uit Rotterdam halen en die hier naar de havens vervoeren. De op- en overslag in Rotterdam levert vaak enorme vertragingen op. Dan komen ze aan en blijkt een zeeschip ernstig vertraagd. Daar hebben mijn klanten last van. Het is namelijk niet zo dat de containers een dag later wel op het schip geladen kunnen worden. De terminals zijn dan vaak al volgepland. En wachten kost veel geld. De schepen moeten nu continu van Rotterdam naar Meppel. Als de coasters straks ook in Kampen kunnen laden en lossen, scheelt dat enorm veel rompslomp en dus tijd en geld.’

Verbreding Meppel

Emmink is heel blij met de aankondiging van de verbreding van de sluis, maar springt pas echt een gat in de lucht als ook de waterverbinding tussen Kampen en Meppel wordt aangepakt. ‘Door dit stuk te verbreden en te verdiepen kunnen grote schepen ook Meppel aan doen. Dan wordt het voor mij echt interessant. Er is nog geen besluit over genomen, maar het staat voor 2023-2024 op de planning. Ik denk dat de opslag dan zal toenemen met 50% in de eerste vijf jaar.’ Emmink heeft veel vertrouwen in de toekomst en kocht al een groot stuk grond naast zijn bedrijf. ‘Ik kan hier nog drie loodsen plaatsen.’

Voor de door Emmink aangehaalde scheepsbouwers in Friesland heeft de verbreding van de sluis inderdaad grote, positieve gevolgen. Jachtschepen kunnen niet alleen gemakkelijker door de sluis, het onderhoud kan ook plaatsvinden bij de scheepsbouwers zelf. Sijbrand de Vries, directeur van Koninklijke De Vries Makkum: ‘Met de voorziene uitbreiding van de sluis is dit voor ons de ideale locatie om niet alleen nog grotere te kunnen bouwen, maar ook de refitmarkt optimaal te kunnen bedienen. Met onze capaciteitsuitbreiding groeit ons personeelsbestand van 290 naar 375 fte’s. De flexibele schil van onderaannemers kan rekenen op een groei van rond de 25%.’

Flevokust Haven

Ook in de vorig jaar geopende multimodale binnenhaven van Flevoland profiteren bedrijven van de bredere sluis. Coasters kunnen straks ook aanmeren bij Flevokust Haven. De haven is hier al op voorbereid. ‘Met de vergroting van de sluis in Kornwerderzand kunnen we lading van onze klanten voor een groot deel direct naar belangrijke afzetgebieden rond de Noord- en Oostzee transporteren.

Daarmee zijn we flexibeler in onze dienstverlening en ontlasten we de drukke zeehavens waar we frequente verbindingen mee onderhouden’, aldus Etienne Morrien, directeur CTU Flevokust.