Aanleiding is de huidige situatie, waarin het waterpeil op diverse plekken naar historisch lage waarden daalt. Waar eerder deze week bij Lobith aan de Nederlands-Duitse grens al een laagste peilstand ooit werd geregistreerd, wordt waarschijnlijk vandaag bij Kaub aan de midden-Rijn het laagterecord van 35 centimeter uit 2003 gebroken. De Pegelstand staat nu op 38 centimeter, maar daalt in de loop van vandaag waarschijnlijk tot 33 centimeter.

Thyssenkrupp Veerhaven, dat de hoogovens van het moederbedrijf in Duitsland bevoorraadt, moet op grote schaal extra schepen inhuren om het dagelijkse volume van gemiddeld 50.000 ton erts en kolen per dag ‘omhoog’ te krijgen. Volgens scheepvaartmanager Jos Davidse gaat het op dit moment om meer dan vijftig schepen, waar het vervoer in normale omstandigheden uitgevoerd wordt met tien duwkonvooien met zes bakken.

Flexibiliteit

Hoewel de situatie hectisch is, zijn er nog steeds voldoende schepen te huur. Dat komt mede doordat grote containerschepen in verband met het lage water niet meer inzetbaar zijn op de Rijn. Scheepseigenaren trekken zich daarom uit die markt terug en bieden hun schepen tijdelijk op op droge ladingmarkt aan. ‘Gelukkig is die flexibiliteit er, maar daar hangt wel een prijskaartje aan’, zegt Davidse.

De groep heeft inmiddels de frequentie van een bestaande treinverbinding opgevoerd van drie naar zes maal per week. Dat biedt maar zeer beperkt soelaas, omdat het draagvermogen van een ertstrein, ongeveer 2.800 ton, overeenkomt met dat van een duwbak. ‘Maar’, zegt Davidse, ‘we maken nu veel extra kosten. Mogelijk kunnen we die in de toekomst deels vermijden door meer per spoor te doen.’ Wegvervoer is hoe dan ook geen alternatief; voor het vervangen van een duwbak zijn zo’n honderd vrachtwagens nodig.

Roergebied

Motorschepen en duwbakken kunnen nog ongeveer een derde van hun normale laadvermogen benutten in het droge ladingvervoer naar het Roergebied. Dat zal de komende dagen nog verder verminderen, omdat de Pegelstand bij Duisburg-Ruhrort aan de ‘ingang’ van het Roergebied een nieuw laagterecord heeft bereikt. Die staat nu met 170 centimeter vier centimeter onder het oude record uit 2003. Voor het komende weekend wordt, bij gebrek aan neerslag, een verdere daling tot 160 centimeter verwacht.

Extra complicatie is dat sinds enige tijd niet meer Ruhrort, maar de zogenoemde ‘minst gepeilde diepte’ op de Waal bij Nijmegen als maatgevend in het droge ladingvervoer geldt. De bodem is ter plekke van een stenen laag voorzien en kan daarom niet op de vereiste diepte worden gehouden door Rijkswaterstaat. Schippers klagen daar al wekenlang steen en been over, onder meer via ons zusterblad Schuttevaer.

De kwestie heeft inmiddels geleid tot Kamervragen aan minister Cora van Nieuwenhuizen. Die is nog niet in actie gekomen. Ze heeft de Kamer laten weten dat de ‘de vaste laag een aandachtspunt is bij het realiseren van een betrouwbare toekomstige bodemdiepte op de Waal’. Volgens haar loopt er een onderzoek en wordt dat binnenkort afgerond.