In Zweden waren vorig jaar biomethaan, biobrandstoffen en hernieuwbare elektriciteit goed voor 31,9% van het totale energieverbruik voor transportdoeleinden. Finland kwam aan ‘slechts’ 13,4%. Ook Nederland staat met 12,6% in de top drie van best presterende transportlanden op dit gebied. In totaal haalden vorig jaar acht van de 28 EU-landen de Europese doelstelling van 10%. Samen tillen zij het gemiddelde naar 10,2%, waarmee de EU haar eigen doelstelling voor hernieuwbare energie in het transport heeft gehaald. In 2004 was het hernieuwbare aandeel in de Europese energiemix nog 1,6%.

Het hoge percentage hernieuwbare energie heeft Zweden volgens Eurostat vooral te danken aan de brede adoptie van biobrandstoffen, waaronder biogas. De Zweedse overheid probeert daaraan zijn steentje bij te dragen door ondersteuning bij de financiering van productie-installaties voor biomethaan, dat de basis vormt voor de productie van bio-lng en bio-cng. Ook zijn er van overheidswege stimuleringsmaatregelen om de tank­infrastructuur uit te breiden. Het aandeel biomethaan in al het gasverbruik voor transport is mede daardoor opgelopen tot 95%, waarmee Zweden tot de koplopers in de wereld behoort.

Aankooppremies

Verder heeft Zweden aankooppremies voor duurzame voertuigen. Ook gelden in het land al sinds 2002 accijnsvrijstellingen voor biobrandstoffen. Afgelopen najaar verleende de Europese Commissie toestemming om deze vrijstellingen ook in 2022 nog toe te passen. Hoewel Brussel vooral wil inzetten op waterstof en elektrificering, concludeerde de Commissie dat de uitzondering van de brandstofaccijnzen niet ingaat tegen de Europese regels rond oneigenlijke staatssteun, omdat ze de productie en het verbruik van biobrandstoffen stimuleren en zo bijdragen aan de Zweedse en Europese duurzaamheidsdoelstellingen.

Een andere brandstof die profiteert van het Zweedse beleid is HVO. Dit ‘Hydrogenated Vegetable Oil’ is een hernieuwbare brandstof die kan worden bijgemengd in diesel. Daarnaast is HVO ook toepasbaar in pure vorm. In dat laatste geval wordt de brandstof aangeduid als HVO 100. Dit alternatief voor fossiele diesel is in Zweden in meer dan tweehonderd publiek toegankelijke tankstations verkrijgbaar.

Groot voordeel van HVO is dat Euro-VI-voertuigen zonder noemenswaardige aanpassingen kunnen rijden op de hernieuwbare brandstof. Ook het brandstofverbruik is vergelijkbaar met conventionele diesel. Wel moeten voertuigen door de fabrikant zijn vrijgegeven voor gebruik van HVO. Volgens brandstofleveranciers is daarna een emissiereductie van 90% mogelijk en ligt bovendien de uitstoot van schadelijke ​​emissies als fijnstof, stikstof en zwavel fors lager. De meeste vrachtwagenfabrikanten hebben de afgelopen jaren aangekondigd dat hun voertuigen bruikbaar zijn met HVO. Autofabrikanten volgen dat voorbeeld inmiddels. Zo kondigde Volkswagen afgelopen december aan dat zijn nieuwste generatie dieselmotoren geschikt is voor hernieuwbare diesel.

Frituurvet

HVO is ook in Nederland steeds breder verkrijgbaar. Vervoerders die kiezen voor de hernieuwbare diesel, doen dat in veel gevallen als ze ook zelf beschikken over de benodigde tankinfrastructuur. Daarnaast is HVO in ons land te koop bij meer dan honderd pompstations. In Nederland wordt de brandstof over het algemeen geproduceerd uit restproducten van plantaardige olie zoals frituurvet. Ook in Zweden is dit een belangrijke ‘feedstock’ voor de productie van HVO. Daarnaast worden in het Scandinavische land reststromen uit de houtindustrie gebruikt om hernieuwbare diesel te maken. Zo gebruikt de grootste brandstoffenfabrikant van het land, Preem, pyrolyseolie voor de productie van HVO. Deze olie wordt gemaakt van lignine, een restproduct uit de papierindustrie dat kan worden teruggewonnen uit zaagsel.

De grote vraag is nu, of dit soort reststromen ook in de toekomst voldoende voorhanden zijn om te kunnen voorzien in de vraag van de biobrandstofproducenten. De EU stuurt steeds meer aan op het gebruik van zogenoemde tweedegeneratie-biobrandstoffen uit afvalstromen of duurzaam geteelde landbouwproducten, waardoor de vraag verder zal toenemen. Als ook andere landen het Zweedse voorbeeld gaan volgen, zal de beschikbaarheid van duurzame ‘feedstocks’ een steeds grotere beperking worden, zo waarschuwt de Zweedse brancheorganisatie voor de olie-industrie SPBI.