Op het gebied van het transport van gevaarlijke stoffen is het ADR een belangrijke document, het ‘Accord relatief au transport international de marchandises Dangereuses par Route’. Het ADR krijgt iedere twee jaar een update, zo ook in 2023.

Een van de wijzigingen is dat het voor verzenders van gevaarlijke stoffen verplicht is een veiligheidsadviseur in dienst te hebben of in te huren. Verzenders zijn ook de bedrijven die organisatorisch of administratief als zodanig optreden. In de aanloop van deze wijziging is de aanwezigheid van een adviseur al gewenst. Vanaf januari is de overgangsperiode afgelopen en gaat de verplichting in.

Elmar Otten, beleidsadviseur gevaarlijke stoffen bij Evofenedex, legt uit dat deze wijziging in de praktijk voor weinig problemen zal zorgen. ‘Vaak was dit al geregeld.’

Ook zijn in de nieuwe versie van het ADR voorschriften vastgelegd voor het vervoer van gevaarlijke stoffen in elektrische aangedreven tankwagens. ‘Door de energietransitie en de invoering van zero-emissiezones in de steden kan daar het komende jaar meer behoefte naar ontstaan en dan is het prettig dat het in het ADR is geregeld’, zegt Otten.

Elektrische aandrijflijn

Voorlopig mogen alleen AT-voertuigen (een classificatie uit het ADR) met een elektrische aandrijflijn bepaalde gevaarlijke stoffen vervoeren. Mogelijk wordt het vanaf 2025, bij de volgende wijziging van het ADR, ook voor andere voertuigen (zoals met een FL-classificatie) toegestaan om met een tankwagen met elektrische aandrijflijn bepaalde gevaarlijke stoffen te vervoeren. ‘Ook waterstofaandrijvingen gaan we dan mogelijk in het ADR tegenkomen’, meent Otten.

De ILT houdt toezicht op het vervoer van gevaarlijke stoffen en de naleving van het ADR: op het vervoer zelf, het laden en lossen en het verpakken.

In 2023 gaat naar verwachting de nieuwe richtlijn in voor de veilige opslag van lithium-ionbatterijen: de PGS 37-2. Er ligt nu een conceptversie van de richtlijn klaar, deze wordt in de nieuwe Omgevingswet opgenomen die per 1 januari volgend jaar in moet gaat. Momenteel gelden er nog geen wettelijke regels voor de opslag van lithium-ionbatterijen, wel zijn er verschillende richtlijnen voor veilig werken in omloop.

Lithium-ionbatterijen komen voor in e-bikes, elektrische auto’s, mobiele telefoons en camera’s. Een type batterij dus waarvan het gebruik steeds meer toeneemt. Volgens de PGS 37-2 maakt het straks overigens niet uit of het gaat om losse batterijen of batterijen in een apparaat, fiets of camera.

Het gevaar bij deze batterijen is dat er een zogeheten ‘thermal runaway’ kan ontstaan, een ongecontroleerde toename in temperatuur als de batterij de warmte niet kwijt kan. Dat kan weer leiden tot explosies of brand. Een ander gevaar is het vrijkomen van elektrolyt by beschadiging van de behuizing.

Lithium-ion

Voor het transport van de batterijen geldt dat ze volgens het ADR zijn geclassificeerd als klasse 9, waar ook milieugevaarlijke stoffen onder vallen.

De PGS 37-richtlijn gaat over de opslag van lithium-ion batterijen, transporteurs hoeven hierbij niet direct op te veren. Toch is het aan te raden de regels door te nemen, meent Otten. ‘Bedrijven die de batterijen namelijk in opslag nemen, hebben bij ontvangst al bepaalde gegevens nodig, bijvoorbeeld over de staat en kracht van de batterijen. Die informatie moet dus wel aangeleverd worden. Ook is het prettig als bij transport al rekening wordt gehouden met hoe en waar de batterijen later opgeslagen worden.’

Op 1 januari 2023 treedt (waarschijnlijk) de nieuwe Omgevingswet in werking. De wet moet al bestaande regels op het gebied van water, lucht, bodem, natuur, infrastructuur, gebouwen en cultureel erfgoed vereenvoudigen. Ook omgevingsregels voor chemische bedrijven vallen onder de wet. Wie in het nieuwe jaar start met de bouw van bijvoorbeeld een dc of een truckparking krijgt hiermee te maken. Aan al bestaande vergunningen wijzigt niets.

Een van de belangrijkste wijzigingen om rekening mee te houden is dat veel verantwoordelijkheden verschuiven naar gemeenten, die een eigen omgevingsplan hebben. Ook zijn bedrijven medeverantwoordelijk om belanghebbenden zoals omwonenden bij activiteiten te betrekken. Bovendien kunnen ‘aandachtsgebieden’ worden vastgesteld. De gemeente kan dan extra maatregelen nemen.