Slimme Logistiek

Plussen en minnen

in onderstaand overzicht is aangegeven hoe vrachtauto’s die op elektriciteit, waterstof, HVO en BTL, CNG of LNG rijden zich verhouden ten opzichte van Euro VI-dieseltrucks. Omdat de temperatuur van grote invloed is op het volume van CNG, LNG en waterstof worden deze brandstoffen in kilogrammen aangeboden bij de pomp. Elektriciteit wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh). Bij de emissies zijn de percentages aangegeven van de directe uitstoot van de voertuigen.

    Elektrisch   HVO/BTL   CNG   LNG   Waterstof (H2)
CO2-uitstoot   + 100% lager, elektrische voertuigen stoten geen CO₂ uit.   + Afhankelijk van de mengverhouding (HVO en BTL worden meestal gemengd met reguliere diesel) en de gebruikte grondstoffen tot 90% lager (lokale uitstoot).   + Tot 10% lager. Bij CBG (groen gas) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.   + Tot 10% lager. Bij LBG (bio-LNG) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.   + 100% lager, een waterstofvoertuig stoot alleen waterdamp uit.
Andere emissies   + Geen, 100% emissievrij   +/- 10% minder stikstofoxiden (NOx) en 20% minder fijnstof bij 100% HVO en BTL. Bij het vaak gebruikte B30 (diesel met 30% HVO of BTL) is de NOx- en fijnstofuitstoot vrijwel gelijk aan die van Euro VI-dieselmotoren.   + Tot 50% lagere uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden (NOx).   + Tot 50% lagere uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden (NOx).   + Zie CO₂-uitstoot.
Geluidsproductie   + Elektrische voertuigen produceren nagenoeg geen geluid. Dat verandert in 2019. Uit veiligheids- overwegingen heeft het Europees Parlement besloten dat nieuwe hybride en elektrische voertuigen vanaf dat jaar meer geluid moeten maken. Voor bestaande gaat die verplichting in 2021 in.   + Diverse bronnen (oa. Fuelswitch) melden dat voertuigen met HVO en BTL stiller rijden.   + Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.   + Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.   + Aanzienlijk stiller. Vergelijkbaar met die van een elektrische auto.
Beschikbaarheid brandstof   +/- Er is nog geen infrastructuur van openbare 32 ampère-oplaadpunten voor grotere voertuigen. E-trucks worden daardoor nu op het bedrijf en bij laad- en lospunten opgeladen.   – Nauwelijks verkrijgbaar bij openbare pompen. Wordt nu hoofdzakelijk rechtstreeks in bulk aan bedrijven geleverd.   + Verkrijgbaar bij ongeveer 150 tankstations.   – Verkrijgbaar bij 16 tankstations.   – Verkrijgbaar bij drie stations: in Helmond, Rhoon en Arnhem (alleen voor trucks en bussen). In 2020 moeten dat er twintig zijn.
Prijs brandstof   + Voor bedrijven tussen de € 0,025 en € 0,08 per kWh*. De hoogte van de prijs is afhankelijk van de afspraken met de energieleverancier. Met een opgeladen accupakket van 180 kWh kan een 14 tons truck gemiddeld 195 km afleggen.   – Grootverbruikers betalen tussen de € 1,15 en € 1,30 per liter voor B100*. Pure HVO en BTL zijn gemiddeld € 0,30 à € 0,40 per liter duurder dan diesel.   + € 1,059 per kg*. Met een kilogram CNG kan ongeveer dezelfde afstand gereden worden als met een liter diesel.   + € 1,029 per kg*. Het rendement is bij dual fuel vergelijkbaar met dat van een Euro VI-diesel. Bij monofuel is dat ongeveer 10% lager.   +/- Ongeveer € 10,00 per kg* (een personenwagen** rijdt circa 100 km met 1 kg waterstof, oftewel € 0,10 per km).
Bereik/Actieradius   – Veel kleiner/lager. Gemiddeld 200 km (afhankelijk van het accupakket).   – Door de iets mindere energiedichtheid is de actieradius ongeveer 5% lager.   – Veel kleiner/lager. Ongeveer 25% van die van een Euro VI-diesel. Op monofuel rijdt een distributietruck met een tankinhoud van 50 kg circa 250 km.   +/- Met een tank van 300 kg kan op lange afstanden ongeveer 1.000 km gereden worden. Met een tweede LNG-tank kan dit bijna verdubbeld worden.   +/- Tussen de 500 en 600 km (personenwagen**).
Beschikbaarheid voertuigen   – Beperkt. De grote merken leveren ze nog niet, maar zijn wel bezig met het ontwikkelen van elektrische trucks. Ook bedrijven als Tesla en VDL werken daaraan. In Nederland bouwen onder meer Emoss, E-Trucks Europe en Ginaf bestaande modellen om tot elektrische vrachtauto’s.   + Met bijna alle vrachtauto’s van DAF, MAN, Mercedes-Benz, Renault, Scania en Volvo kan zonder aanpassingen op 100% HVO en BTL gereden worden.   + Zowel in monofuel als dual fuel (geschikt voor zowel aardgas als diesel, ook wel bi-fuel genoemd) zijn er verschillende CNG-trucks leverbaar.   – Iveco en Scania leveren verschillende LNG-trucks.   – Momenteel zijn er alleen twee personenwagens op waterstof (Hyundai ix35 FCEV en Toyota Mirai). Waterstoftrucks zijn volop in ontwikkeling. Behalve een aantal grote (vracht)automerken werken ook het Nederlandse VDL en het Amerikaanse Nikola aan een waterstofvrachtauto.
Prijs voertuigen   – Ongeveer drie keer zo hoog als die van een vergelijkbare Euro VI-diesel. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL).   + Geen prijsverschil bij de voor HVO en BTL goedgekeurde modellen van bovenstaande merken.   – De meerprijs ligt tussen de 25.000 en 50.000 euro. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL).   – Gemiddeld € 30.000 tot € 50.000 duurder. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL).   – Ongeveer € 40.000 hoger bij personenwagens**. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL).
Onderhoudskosten   +/- Valt door de kleine aantallen (ruim 100) en de relatief korte tijd dat ze op de weg zijn nog weinig over te zeggen. Doordat er minder bewegende delen zijn, zouden die lager kunnen uitvallen, maar omdat het nu nog om nicheproducten gaat, zouden die kosten ook hoger kunnen zijn.   + Bovengenoemde fabrikanten geven aan dat de onderhoudskosten minimaal gelijk blijven.   +/- Onduidelijk. Bronnen melden meer onderhoudskosten door de hogere verbrandingstemperaturen en, in het geval van dual fuel, de extra installatie. Andere melden lagere kosten vanwege verminderde slijtage door de schonere verbranding en het minder trillen van de motor. Dat de kosten in de praktijk wat hoger liggen, lijkt het meest waarschijnlijk.   – Gemiddeld tussen de 5 en 10% hoger. Onder meer door het vaker vervangen van de bougies en de tweejaarlijkse keuring van de LNG-tank.   +/- Min of meer gelijk aan die van een vergelijkbare auto op fossiele brandstoffen.
Onder de streep   Elektrische trucks stoten (lokaal) geen emissies uit en zijn daarmee voorbereid op de overgang naar emissievrije stadsdistributie in Rotterdam en andere steden. Dat in combinatie met de beperkte actieradius en lage geluidsproductie maakt ze vooralsnog vooral geschikt voor stadsdistributie. De aanschafprijzen zijn wel veel hoger, maar zullen als de serieproductie van e-trucks op gang komt wel dalen. Hoe schoon elektrisch rijden onder de streep is, is afhankelijk van de herkomst van de elektriciteit.   De nadelen van de eerste generatie biobrandstoffen (FAME/FAEE), zoals concurrentie met voedselgewassen en voertuigaanpassingen bij hogere blends, zijn bij HVO en BTL nagenoeg verdwenen. Hoe duurzaam ze uiteindelijk zijn, is onder meer afhankelijk van de grondstoffen. Als dit bijvoorbeeld afvalstromen uit de palmolie-industrie zijn, heeft dat een negatief effect op de indirecte CO₂-uitstoot.   Doordat de opslag van samengeperste CNG veel ruimte inneemt, is de brandstof vooral geschikt voor transport over kortere afstanden. CNG wordt gemaakt van aardgas en is daarmee een fossiele brandstof die na verloop van tijd opraakt. Voor CBG geldt dat niet.   LNG is een fossiele brandstof. De voorraad aardgas is echter veel groter dan die van aardolie. Geschat wordt dat er nog voldoende is voor 200 jaar. De brandstof wordt vooral gezien als een geschikt alternatief voor zwaar transport en vervoer over lange afstanden. Critici stellen dat de klimaatvoordelen van LNG, door onder meer methaanlekkage, beperkt zijn en ook negatief kunnen uitvallen en dat er nooit voldoende biogas zal zijn voor een massale inzet van bio-LNG.   Als alternatieve brandstof, of beter gezegd, energiedrager, is waterstof nog volop in ontwikkeling. H2 produceren kost veel energie. Waterstofvoertuigen zijn daardoor pas echt schoon als daarvoor duurzame energie gebruikt wordt. De voorraad waterstof is in principe oneindig.

* De vermelde brandstofprijzen zijn vastgesteld op 15 september 2017. De gemiddelde landelijke adviesprijs van diesel was toen € 1,309.
** Omdat van waterstoftrucks nog niet voldoende gegevens beschikbaar zijn, zijn data van personenwagens die op waterstof rijden opgenomen in dit overzicht.