Het gaat daarbij eigenlijk om de totalen van het betalingsverkeer en de onderliggende exportvolumes tussen de expediteurs en de bij de International Air Transport Association (IATA) aangesloten luchtvaartmaatschappijen.

Deze transacties worden beheerd door Cargo Account Settlement Systems (CASS) van IATA. Deze interne bank zorgt ervoor dat de airlines binnen de IATA om de twee weken hun vrachtpenningen ontvangen van de bij de brancheorganisatie geregistreerde expediteurs. Wie niet over een bankgarantie beschikt en geen IATA-boekingsnummer heeft, kan geen luchtvracht boeken bij een van de aangesloten luchtvaartmaatschappijen. Door dit systeem kent de sector nauwelijks wanbetalers of lange betalingstermijnen. Een ander gevolg van dit systeem is dat sommige expediteurs zonder IATA-nummer de zendingen onderbrengen bij marktpartijen die daar wel over beschikken. Ook wholesalers krijgen zo een plekje op de lijst terwijl ze geen expediteur zijn. Het gaat daarbij om partijen zoals IAA en Chartair.

Vervoersgegevens

De vervoersgegevens die Nieuwsblad Transport elk jaar rond mei/juni krijgt toegespeeld, zijn dus de meest actuele jaaroverzichten voor de Nederlandse luchtvrachtmarkt op exportgebied. Het geeft geen inkijk hoe de markt er op importgebied voorstaat.

In totaal boden in 2018 bijna 560 bedrijven (in 2017 waren dat er 650) exportlading aan via Schiphol. Een groot deel was daarbij afkomstig uit het omliggende buitenland. In de Nederlandse top-100 komen deze buitenlandse vrachtbedrijven niet voor, omdat in de selectie wordt uitgegaan van bij de Nederlandse Kamer van Koophandel geregistreerde bedrijven. De omzetgegevens en het geboekte volume van deze buitenlandse ondernemingen zijn wel meegenomen in het totaal voor de Nederlandse markt om zo toch een beeld te krijgen van de omvang van de exportmarkt op Schiphol. Overigens vloeit ook een deel van het Nederlandse vrachtaanbod weg naar buitenland via het groeiende luchtvrachttrucking. Dat is de laatste jaren versterkt door het tekort aan vrachtvluchten op Schiphol.

Beeld van krachtsverhoudingen

De IATA-CASS-cijfers bieden dan ook een bepaald beeld van de marktontwikkelingen en krachtsverhoudingen in de Nederlandse markt, maar zijn niet altijd feilloos. Soms zijn betaalde transacties of boekingsnummers van agenten om onduidelijke redenen niet meegenomen in de jaaroverzichten. Ook verdwijnen er soms ladingpakketten onder een sub-IATA-nummer. Vaak gaat het om een wijziging van een IATA-nummer, waardoor een agent ook weleens plotseling uit de overzichten verdwijnt, of zijn de vrachtboekingen ondergebracht bij een zusterbedrijf in een ander land. Dan is geboekte lading niet zichtbaar in de Nederlandse IATA-statistieken. Hetzelfde gebeurt als de expediteur zaken heeft gedaan met niet-IATA maatschappij. Dan wordt de verkoopprestatie ook niet geregistreerd.

Ook worden door de IATA soms nog achterhaalde merknamen gebruikt. Zo was de geboekte lading van Damco jarenlang te vinden onder de naam van moederholding APM en hanteerde de IATA voor de vrachtboekingen van Blue Sky Cargo lange tijd de naam Disselkoen. Over het verslagjaar 2018 stond de geboekte lading van Aramex onder de oude naam Two Way, terwijl Aviair bij IATA CASS dit jaar onder de oude naam PAN Logistics was te vinden.

Nieuwsblad Transport heeft als samensteller van de IATA-lijst de Internationale luchtvaartorganisatie in het verleden op die omissies gewezen, maar de IATA heeft zelden iets gedaan met deze kritiek. Zij wijst er op dat het bij de IATA-exportcijfers om vertrouwelijke informatie gaat die niet gepubliceerd mag worden. Indien een bedrijf zich alsnog tekortgedaan voelt door de hier gepubliceerde lijst dient het dan ook vooral aan te kloppen bij de luchtvaartorganisatie en haar CASS-dienst. Het zou zeker de markttransparantie in dit digitale tijdperk ten goede komen.

Bekijk de lijst via: https://www.nt.nl/iata/