In de lagere wetgeving voor de capaciteitsverdeling op het spoor is vastgelegd welk type treinvervoer er prioriteit heeft wanneer meerdere vervoerders treinen voor hetzelfde treinpad hebben aangevraagd bij spoorbeheerder ProRail. Zo heeft op dit moment bijna al het personenvervoer voorrang op het goederenvervoer bij conflicterende aanvragen.

De huidige wijziging regelt dat personenvervoer onder concessie voorrang krijgt boven personenvervoer in open toegang. In de wijziging staat het goederenvervoer bijna onderaan, op de twaalfde plaats van de veertien, omdat er nog een aantal categorieën aan de lijst zijn toegevoegd. Oorspronkelijk stond het goederenvervoer op plaats zeven van de negen.

Werkzaamheden

De organisaties lichten toe dat er de komende tijd weer veel werkzaamheden zullen zijn, zoals aan het derde spoor in Duitsland, waardoor extra capaciteit voor omleidingen nodig is. Wanneer het goederenvervoer een lage prioriteit heeft, is deze capaciteit er niet.

‘De grote volumes van goederentreinen zijn over langere afstanden niet per vrachtwagen af te wikkelen, nog los van het structurele tekort aan vrachtwagenchauffeurs’, stellen RailGood, Evofenedex, DB Cargo Nederland en de Haven van Amsterdam in hun reactie.

Vroon legt bovendien uit dat, naast de al lage prioriteit voor het goederenvervoer bij conflicterende aanvragen, het minimum aantal treinpaden die volgens de huidige regeling beschikbaar gesteld moeten worden aan het goederenvervoer op een groot aantal trajecten al te laag zou zijn.

Havenbedrijf Amsterdam

Het havenbedrijf van Amsterdam stelt te vinden dat deze tussentijdse wijziging van de capaciteitsverdeling ‘de gelegenheid is om het spoorgoederenvervoer bij een overbelastverklaring de hoogste prioriteit te geven’. De andere organisaties stellen een aanpassing voor in het artikel waarin de prioriteit wordt geregeld, waarin vooral naar voren komt dat er meer rekening gehouden moet worden met het maatschappelijk belang en de bedrijfseconomische waarde van een spoordienst.

De organisaties benoemen onder andere dat het ‘vitale belang’ van het spoorgoederenvervoer tijdens de Covid-pandemie overduidelijk werd en dat deze zomer, toen men in Europa kampte met extreem lage waterstanden, het goederenvervoer per spoor ‘onmisbaar’ was om Europa te voorzien van goederen. Ook deze winter verwachten de spoorvervoerders weer een belangrijke rol te gaan krijgen in de energievoorziening. Deze ‘vrijwel laagste prioritering’ van het goederenvervoer’ zou bovendien haaks staan op de afspraken over de modal shift en groeimogelijkheden in de weg staan.