In 2022 leed de Europese economische productie onder een gebrek aan grondstoffen en afnemers. De transportsector deelde in de klappen. Waar de gereden tolkilometers op Belgische wegen van 2016 tot de zomer van 2022 onafgebroken stegen, gingen ze in het najaar licht naar beneden. Ook het aantal vrachtwagens daalde.

In het zesde werkingsjaar telde Viapass, dat namens de drie Belgische gewesten de kilometerheffing coördineert en controleert, 41,1 miljoen vrachtwagens, maar in 2022-2023 slechts 40,28 miljoen. De daling manifesteerde zich vooral in de tweede jaarhelft van 2022.

De verhouding tussen binnen- en buitenlandse vrachtwagens bleef wel gelijk: België zelf is goed voor 52,4% van de vrachtwagens. Dit is niet te verwarren met de verhoudingen van de tolinkomsten. Daarin bedraagt het aandeel van niet-Belgische wagens meer dan de helft (53,26%).

‘Belgische transportbedrijven blijven door de band genomen meer in eigen land rondrijden, terwijl hun buitenlandse collega’s België doorkruisen en er dus niet alle dagen rijden’, verklaart Johan Schoups, de administrateur-generaal van Viapass, dit verschil.

Het per op tolwegen gereden kilometer te betalen bedrag hangt af van drie factoren: het gewest waar de weg ligt, de maximaal toegelaten massa (MTM) en de Euro-emissienorm van het voertuig. Hoe hoger de Euronorm van de vrachtwagen en hoe lager zijn MTM, hoe voordeliger het tarief per gereden kilometer.

‘Het principe dat de grootste vervuilers/gebruikers het meeste betalen werkt’, aldus Schoups. ‘Nog slechts 3,2% van de vrachtwagens behoort niet tot de twee properste emissiecategorieën, Euro 6 en Euro 5. De verdeling van grootte van de voertuigen voor goederentransport blijft stabiel. Het aandeel van vrachtwagens met een MTM van meer dan 32 ton blijft goed voor ruim 91% van de inkomsten uit de kilometerheffing.’

Polen grootste buitenlandse betaler

Viapass publiceerde einde vorige week ook zijn jaarverslag. Dit loopt niet over dezelfde periode als het werkingsjaar, maar over het kalenderjaar 2022. Daaruit blijkt dat maart de meest lucratieve maand van het jaar was en dat de kilometerheffing in – en vóór – Vlaanderen (543,8 miljoen euro) beduidend meer opbrengt dan in Wallonië (275,4 miljoen) en in Brussel (10,1 miljoen) samen.

De meeste betaling kwamen van Belgische transporteurs (46,7%), voor Polen (10,8%), Nederland (10,1%), Roemenië (5,8%), Litouwen (5,2%), Duitsland (3,7%) en Frankrijk (3,3%).