Deze volumes namen in september wereldwijd met 9% af, en de exporten van Azië naar Europa daalden zelfs met 20%. Tegelijkertijd is er een ongekende nieuwbouwgolf in de containerscheepvaart. De vloot in het deepsea-segment krijgt er 40% extra capaciteit bij, vooral op te leveren in 2023-24, en dat terwijl we recht op een economische recessie af varen. Is een bloedbad aanstaande?
In Rotterdam is het Havenbedrijf inmiddels bezig met de bouw van nieuwe diepzeekades in de Amaliahaven voor containerstuwadoors RWG en APMT. Deze terminals hebben – zo bleek uit een interview met Boudewijn Simons in NT van 6 oktober – echter nog niet getekend voor de huurcontracten voor uitbreiding van de terminals. Voor dergelijke beslissingen is het nodig om de waan van de dag even te vergeten. Dan gaat het er vooral om hoe de containerwereld er rond 2030 en later uit gaat zien; de tijd dat de geplande terminals daadwerkelijk in gebruik zijn. Voor een dergelijke toekomstverkenning zijn scenario’s een onmisbaar hulpmiddel. En laat het Havenbedrijf nu net nieuwe langetermijnscenario’s opgeleverd hebben!
Ik ben een liefhebber van de scenario’s van het Havenbedrijf Rotterdam en heb diverse exemplaren van het befaamde Goederenstromenmodel – dat het Havenbedrijf in de vorige eeuw voor de scenario-ontwikkeling toepaste – in de kast staan. Voor de nieuwe scenario’s werkte het Havenbedrijf met een gereputeerd Brits bureau (bestaat deze vaardigheid niet meer in Rotterdam?) aan de doorvertaling van scenario’s naar goederenstroomprognoses. Een kloek rapport van de nieuwe scenario’s, zoals dat er destijds wel was met de 286 bladzijden van het Goederenstromenmodel 6, is (nog) niet publiek beschikbaar. Wel is er al een interessante brochure.
Op de ontwikkelde scenario’s is weinig af te dingen. De scenario’s zijn vormgegeven met twee hoofdrichtingen als uitgangspunt. De eerste heeft als focus mondiale samenwerking, 1,5˚C doelstelling en brede welvaart. De tweede heeft geopolitieke spanningen, efficiëntie en financiële welvaart en maatschappelijke veerkracht als hoofdrichting. De uitkomsten laten in alle vier de scenario’s een afname van het voor Rotterdam zo belangrijke natte massagoed zien en een toename van de containeroverslag. Er is geen scenario waarin er een dermate sterke deglobalisering plaats vindt dat sprake is van negatieve containerontwikkeling in 2050 ten opzichte van 2020, al komt het scenario ‘Protective Markets’ er dichtbij met een jaarlijkse groei van slechts 0,5% (van 151 naar 176 miljoen ton gecontaineriseerde goederen).
De huidige scenario’s kennen een lagere groei dan eerdere scenariostudies. De hoogste groei van 2,3% gemiddeld per jaar is lager dan de hoogste groei van de scenario’s die het Havenbedrijf in 2011 en 2016 produceerde, waar het nog om 5,3%, respectievelijk 3,0% ging. De genoemde 0,5% is een laagterecord voor alle mij bekende containerscenario’s van Havenbedrijf en Planbureaus. Niet heel opwekkend voor APMT en RWG. Maar net als ik zullen zij benieuwd zijn naar het complete scenariorapport.
