Sluiting van Maastricht Aachen Airport kost de provincie Limburg, eigenaar van de regionale luchthaven, met de nodige slagen om de arm circa 150 miljoen euro aan sloop- en saneringskosten, afvloeiingsregelingen en de uitkoop van bedrijven. Toch is dat exit-scenario, als tenminste wordt gekeken naar de kosten en baten over een periode van 100 jaar, de goedkoopste optie voor de Limburgse schatlist. Voor de kortere termijn is openhouden financieel gunstiger.

Kosten-Baten

Dat zijn de belangrijkste conclusies uit het concept van de Maatschappelijke Kosten-Baten Analyse (MKBA), die vorige week door het provinciaal bestuur naar het Limburgse parlement is gestuurd. De onderzoekers, onder regie van het Amsterdamse SEO, hebben een vijftal toekomstscenario’s doorgerekend: sluiting van MAA, vasthouden aan de huidige situatie, een scenario met de helft minder vluchten, een duurzame optie en een alternatief als vrachtvliegveld met 12.000 vliegbewegingen per jaar. Deze laatste variant had eerder dit jaar de voorkeur van voormalig CDA-staatssecretaris Pieter van Geel, in zijn verkenning in opdracht van de provincie.

De concept-MKBA laat zien dat aan alle alternatieven stevige prijzenkaartjes hangen voor de provincie, en dat het voor het Limburgse parlement en bestuur in juni volgend jaar een moeilijke keuze belooft te worden, wat te doen met de ruim 75 jaar oude luchthaven.

Een ding wordt wel duidelijk uit de diverse berekeningen van de vijf varianten. Als luchthaven, ook als vrachtvliegveld, wordt MAA op termijn – de onderzoekers spreken over een zichtperiode van 100 jaar – niet rendabel. ‘De luchthaven is en blijft daar in omvang naar verwachting te klein voor’, aldus de samenstellers. Uitbreidingen van MAA verdienen zich naar verwachting ongeveer terug, ‘maar de marges zijn vooralsnog niet dusdanig dat de winstgevendheid daarmee fors omhoog gaat’, schrijven zij verder.

Meest onzeker

De onderzoekers wijzen erop dat sluiting op de korte termijn – een tijdsbestek wordt niet genoemd – meer geld kost dan het openhouden van de luchthaven, ‘maar over een periode van 100 jaar gezien, zijn de kosten naar verwachting lager dan van openhouden’. Dit leidt over de gehele zichtperiode tot ‘een forse financiële batenpost’ van enkele honderden miljoenen euro.

De onderzoekers wijzen er bij die conclusie wel met nadruk op, dat de kosten bij sluiting van Maastricht Airport het ‘meest onzeker’ zijn van alle doorgerekende opties. Dat hangt samen met de ‘forse marges rondom de saneringskosten die gepaard gaan bij de functiewijziging van het terrein’. Zo worden de kosten voor de sloop van de landingsbaan en de sanering van de grond van het vliegveld geschat op 50 tot 100 miljoen euro, maar kan de rekening nog ‘aanzienlijk’ hoger uitvallen als zich in de bodem ‘mobiele verontreiniging’ bevindt.

De vraag is ook wat er met het luchthaventerrein, dat 180 hectare beslaat, gaat gebeuren na sluiting. Zo stelt bijvoorbeeld een nieuwe bestemming als bedrijfsterrein minder hoge eisen aan de bodemsanering dan bijvoorbeeld herontwikkeling van de gronden voor woningbouw. In dat laatste geval zullen de saneringskosten min of meer verdubbelen naar 100 miljoen euro, schatten de onderzoekers. Daarnaast zijn er de kosten voor het afvloeien van de ruim 1100 werknemers die direct of indirect betrokken zijn bij de luchthaven en die bij sluiting van MAA hun baan verliezen.

Ook drie bedrijven rond het vliegveld zullen moeten worden uitgekocht. Die schadevergoeding kan oplopen naar 40 miljoen euro, maar dat bedrag is slechts een ‘eerste schatting’ die nog ‘moet worden gevalideerd met de gegevens van bedrijven in kwestie’. Ook dient het bedrag nog ‘extern getoetst’ te worden ‘door een deskundige op dit gebied’. Dat het weleens claims kan regenen, houdt ook verband met de harde garanties die de provincie heeft afgegeven aan die bedrijven dat de luchthaven voor eeuwig open zou blijven.

Daarnaast moet er nog geld worden gereserveerd (7 miljoen euro) voor een sociaal plan voor de ontslagen medewerkers van MAA en zullen ook nog bestaande activa moeten worden afgeboekt.

Zonnepark

Tegenover deze forse sluitingskosten staan extra baten voor de provincie van 10 miljoen euro als het terrein wordt ontwikkeld tot een zonnepark, blijkt uit de MKBA. Woningbouw zou met een bedrag van 50 miljoen euro aanzienlijk meer opleveren, ‘maar de eventuele extra inkomsten kunnen worden weggestreept tegen de hogere saneringskosten van 50 miljoen euro’, blijkt uit het onderzoek. Daarnaast kan grootschalige woningbouw op het luchthaventerrein leiden tot negatieve effecten op de woningbouw en -prijzen elders in Zuid-Limburg door een mogelijk overaanbod.

De ontwikkeling van een bedrijvenpark op het luchthaventerrein levert de provincie meer op, met een geschatte opbrengst van 35 miljoen euro tegen saneringskosten van rond de 50 miljoen euro.