Je vertrek is kort na de fusie van Centraal Bureau Rijn- en Binnenvaart (CBRB) en BLN-Schuttevaer tot Koninklijke Binnenvaart Nederland. Was die de aanleiding voor jouw vertrek?
Ik snap dat het wellicht zo lijkt, maar dat is niet het geval. Ik ben 58 en ga de laatste tien jaar van mijn werkzame leven in. Dat is een moment van bezinning geweest. Wil ik dit blijven doen of wil ik een nieuwe uitdaging? Die nieuwe uitdaging vond ik toen Movares Water mij benaderde. Bij een nieuwe baan was en is voor mij belangrijk dat ik mijn ervaring en expertise kan benutten. Dat had bij KBN gekund, maar dat kan hier ook. Ik wil ook een beetje uit mijn comfort zone stappen om mezelf uit te dagen.
Hoe heb jij de fusie van CBRB en BLN-Schuttevaer beleefd?
Daarvoor moeten we even een stap terug. Rond 2012 was er al een eerdere poging tot een fusie. Die is toen niet gelukt. Ik denk dat de tijd er toen nog niet rijp voor was. De afgelopen jaren hebben we al veel samengewerkt en ik denk dat het nu wel tijd was voor een fusie. Het is fantastisch dat het is gelukt. Voor KBN is de rol niet anders dan dat die was voor CBRB en BLN. Alleen de achterban is wat gedifferentieerder.
Wel is het mijn waarneming dat het KBN-schip nog niet helemaal op koers ligt. Het ligt voorlopig nog aan de kant en voordat het kan wegvaren, is nog wel wat nodig. Er moet een heldere visie komen en een duidelijke koers. Dat is verschrikkelijk hard nodig. De open brief in de Binnenvaartkrant van Henry Mooren toont ook dat er nog reuring is. Ik hoop dat die spoedig over gaat en dat de koers uitgezet kan worden. Dat gun ik KBN echt.
Wat zou die koers moeten zijn volgens jou? En waarom is die zo hard nodig?
Wanneer je als binnenvaart een belangrijke rol wilt spelen in de toekomst van het transport, dan is duurzaamheid essentieel. Voor het bereiken van duurzaamheid zijn middelen hard nodig. Daarvoor is een ijzersterke lobby nodig: alle zeilen bijzetten om die centen binnen te halen. Er wordt soms te weinig naar de lange termijn gekeken. Ik denk dat daar een belangrijke rol voor KBN ligt. Zet die stip op de horizon – emissieloos in 2050 – en leg je leden uit waarom je die stip zet. Neem ze mee.
In een interview met Schuttevaer bekritiseerde Nancy Scheijven, voormalig directeur Scheepvaart en Watermanagement bij Rijkswaterstaat, de lobby van de binnenvaart. Hoe is die lobby volgens jou?
De lijntjes zijn kort met Den Haag. Eerst als CBRB en nu ook als KBN kiezen wij ervoor om het te regelen via het ambtelijk bestel. Als dat niet lukt, gaan we naar de Tweede Kamer. Dat vinden wij de beste manier. Maar dat betekent niet altijd evenveel zichtbaarheid. De vergadering die ik heb in Straatsburg, die komt niet hier in de pers. Tóch vind ik dit de beste manier. We willen niet alleen zeggen ‘dit willen we niet en dit kan niet’, maar ook constructief aan een oplossing werken. De binnenvaart moet niet het verhaal van één schipper, maar van de hele binnenvaart gebruiken. De droogte van de zomer is daar een goed voorbeeld van. Dan blijkt het belang van de binnenvaart en vooral wat er gebeurt als er niet meer volle bak gevaren kan worden. We hadden dit nog veel meer kunnen aangrijpen om het belang van de binnenvaartsector te tonen.
Zijn eerst CBRB en BLN, en nu KBN, niet gewoon veel te lief?
Ik begrijp dat het idee bestaat dat wij te lief zijn. Daar is denk ik maar één oplossing voor. Laten zien wat je doet, ook wanneer dat niet lukt. Wanneer ik in Straatsburg ben geweest, dan schrijf ik een nieuwsbrief aan onze leden, maar ik begrijp ook wel dat niet iedereen al die taaie stof gaat lezen. Daar zit denk ik de uitdaging in voor ons. We moeten begrijpelijker communiceren. We zitten soms te veel in ons eigen spinnenweb, met het idee dat we kwalitatief zo goed bezig zijn. Maar draag dat dan ook uit. Wij waren als CBRB ook altijd zo gefocust op de inhoud, maar vergaten die inhoud vervolgens te verkondigen.
Wat is voor de binnenvaartsector de grootste uitdaging?
Duurzaamheid. En dat het een uitdaging is, betekent niet dat ik denk dat het een niet te tackelen probleem is. Integendeel zelfs. We zitten nu alleen in een periode van onzekerheid. De weg naar een klimaatneutrale en emissieloze binnenvaart in 2050 zal worden gerealiseerd langs verschillende transitiepaden. Meerdere energiedragers voor de voortstuwing van binnenschepen worden nu en in de komende jaren onderzocht, ontwikkeld en toegepast. Denk hierbij aan batterijen, waterstof, methanol, ethanol, ammoniak, lng. Daar is ook weleens kritiek op. Dat het alleen zou gaan om een paar partijen die heel grote subsidies binnenhalen. Batterijcontainers van Zero Emission Services en het waterstofschip ‘Antonie’ van de NPRC zijn koplopers, en subsidie haalt de onrendabele top weg. Daarnaast is een bedrijf als Kotug bezig met het op de markt brengen van E-Pushers. Dat gebeurt volledig zonder subsidie. In de afgelopen jaren hebben dit soort projecten echt een vlucht genomen. Die trend wordt de komende tijd alleen maar verder doorgezet. Daardoor is de onzekerheid in 2030 hopelijk weg en weten we dat schip A met vaartraject Z het best kan gaan varen met een bepaald soort voortstuwing. Want scheepstypes en vaarprofielen zijn bepalend voor de keuze van nieuwe brandstoffen en verschillende aandrijftechnologieën.
Lijdia Pater was 22 jaar varend ondernemer. Daarna kwam ze in dienst bij het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart (CBRB). Ze begon in 2004 en kreeg snel de ledengroep ‘Varende Ondernemers’ onder haar hoede. Ook hield ze zich bezig met het dossier technische voorschriften. Bij het CBRB kreeg ze de kans door te studeren, behaalde ze haar master Staats- en bestuursrecht bij Universiteit Leiden en werd ze adjunct-directeur. Het jaar voor de fusie met BLN-Schuttevaer tot Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) was ze, na het vertrek van Robert Kasteel, waarnemend directeur. Na de fusie was Pater naast adjunct-directeur ook verantwoordelijk voor de technische voorschriften. Ook was ze elf jaar secretaris van de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens. Ze gaat nu aan de slag als senior adviseur bij Movares Water.
Dit interview verscheen eerder in Schuttevaer.
U las zojuist één van de gratis premium artikelen
Onbeperkt lezen? Sluit nu een abonnement af
Bent u al abonnee?