Vergezeld van een busje van de ILT rijdt een truck de locatie van Rijkswaterstaat aan de A73 bij Venlo op. Het gaat om een trekker met kippertrailer. ‘Deze is beladen met stenen’, ziet de inspecteur al snel. De chauffeur krijgt instructie zijn voertuig as voor as stil te zetten op de mobiele weegbrug die de ILT op het terrein heeft geïnstalleerd. ‘Volgende, ho! Remmen los. En de volgende. Ho maar!’

In het busje met apparatuur dat naast de weegbrug is opgesteld, volgt inspecteur Pieter Koster de resultaten op zijn laptop. Niet alleen kijkt hij of de combinatie onder het in Nederland geldende maximumgewicht van 50 ton blijft, ook wordt gemeten of de individuele assen niet te zwaar zijn. Bij deze actie controleert de ILT met achttien inspecteurs op drie locaties in Limburg. Naast het vaststellen van het gewicht bekijken zij ook het rijbewijs, de vrachtbrief en de vergunning. De tachograaf blijft op deze dag buiten beschouwing. ‘We kijken in sommige gevallen wel of de juiste kaart erin zit, maar we controleren vandaag niet op rij- en rusttijden’, vertelt Mark van der Ham, teamleider goederenvervoer weg bij de ILT. ‘Dat heeft met de snelheid te maken, anders duurt een controle eenvoudigweg te lang.’

De met stenen beladen truck is met 46 ton keurig op gewicht en ook de drie achterassen blijven met 8,5 ton binnen hun maximale gewicht van 9 ton. Bij de trekas constateert Koster echter een probleem. ‘Die is meestal maximaal 11,5 ton, maar we meten nu een gewicht van 12,7 ton.’

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Waarschuwing

Dat is weliswaar te zwaar, maar toch komt deze vervoerder ervan af met een waarschuwing. Na aftrek van een wettelijke correctie van 200 kilo is de as 1.000 kilo overbeladen, en dat is niet voldoende voor een proces-verbaal, vertelt Koster. ‘Dat doen we bij aslasten pas bij een overschrijding vanaf 10%. Bij overbeladingen vanaf 20% volgt bovendien een maatregel. Dat kan een bevel zijn om af te laden of de lading beter te verdelen. Overigens moeten we zo nog wel even het kenteken controleren. Misschien is er een aanpassing waardoor er toch geen sprake is van een overschrijding.’

De ILT heeft berekend dat de totale economische schade door overbelading in Nederland neerkomt op ongeveer 90 miljoen euro per jaar. Naast schade aan de infrastructuur, brengt overbelading risico’s mee voor de verkeersveiligheid en zorgt het voor oneerlijke concurrentie ten opzichte van de vervoerders die zich wel aan de regels houden. Uit cijfers van de inspectiedienst blijkt dat 85% van de voertuigen op de hoofdwegen zich houdt aan de regels voor maximale gewichten; 15% doet dat niet.

De gecontroleerde trucks worden door inspecteurs in bestelbusjes van de weg gehaald. Ze krijgen het signaal ‘volgen’ en worden vervolgens naar het terrein met de weegbrug begeleid. Het gaat deze ochtend in Venlo vooral om Nederlandse vrachtwagens. Ook wordt een Poolse vervoerder gecontroleerd. De inspecteurs selecteren de trucks in de eerste plaats op zicht, vertelt Van der Ham. ‘Je kunt al snel zien hoe vol een truck is. Als er bijvoorbeeld een wiel is opgetrokken, weet je al dat een voertuig niet helemaal beladen is. Je kunt het ook zien aan de banden, of wanneer de truck op een bepaalde manier overhelt. Ervaren inspecteurs hebben een goed gevoel voor welke ze wel en niet moeten hebben.’

Los gestorte goederen

Vandaag gaat het in veel gevallen om trucks beladen met los gestorte goederen. Dat is geen toeval, legt Koster uit. Het risico op overbelading is bij deze trucks vaak groter dan bij andere transporten. ‘Bij de in- en uitgangen van bedrijven wordt vaak wel gewogen, maar je weet niet altijd wat er precies in de lading zit. Ook kan het zijn dat je totaalgewicht wel goed is, maar dat bepaalde assen toch overbeladen zijn doordat de lading niet goed verdeeld is. De vervoerder is ervoor verantwoordelijk dat het op orde is.’

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Een volgende truck dient zich aan bij de weegbrug. Dit keer is het geen kipper, maar een reguliere trailer. ‘Nou ben ik wel benieuwd of die van mij afwijkt’, zegt chauffeur Twan (25), terwijl hij lachend een praatje maakt met de aanwezige ILT’ers. ‘Maar ik weet eigenlijk wel zeker dat het goed zit.’ Twan is onderweg met substraatproducten voor de champignonteelt, deze ochtend met het Belgische Riemst als bestemming. Later vandaag moet hij ook nog naar Duitsland.

Problemen met de ILT-actie heeft Twan niet. ‘Het kost een paar minuten. Dat valt toch mee?’ Volgens Koster reageren de meeste chauffeurs op deze manier op de actie. ‘Ze vinden het leuk om de metingen te vergelijken met wat ze zelf op hun vrachtbrief hebben staan. Anderen hebben geen idee hoeveel ze eigenlijk bij zich hebben. Over het algemeen is er geen enkele wanklank.’

Gematst

Twans truck krijgt van Koster al snel groen licht om weer verder te gaan, maar de chauffeur besluit om de onderbreking aan te grijpen om even te rusten. In Nederland wordt hij niet vaak gecontroleerd, vertelt hij. In Duitsland is dat in zijn ervaring anders. Daar controleert de BAG elke dag wel op vaste plaatsen. Eens in de zoveel tijd hebben ze grote acties, met tientallen agenten en BAG-busjes. ‘Laatst was ik in Duitsland eigenlijk wat te zwaar, maar ze hebben niet goed gekeken denk ik. Of ze hebben me gematst.’

Tijdens deze controle zijn weinig overtredingen door voertuigen uit Duitsland en bijvoorbeeld België te verwachten, vertelt Koster. In België is het maximumgewicht 44 ton en in Duitsland geldt een limiet van 40 ton. Die landen zijn dus een stuk strikter dan Nederland. ‘Duitsers en Belgen zijn daardoor voor deze controle minder interessant. Zij moeten het wel heel bont maken, willen ze hier in overtreding zijn.’

Tijdens de tweedaagse actie in Limburg inspecteerde de ILT 306 trucks. Ook werden vijf verladers bezocht om daar bij de weegbrug controles uit te voeren en werden vijf bedrijfsinspecties verricht. ‘Dit soort acties zijn niet alleen bedoeld om overtredingen vast te stellen, maar ook om in gesprek te gaan met ondernemers’, vertelt Koster. ‘Bij zware overbelading volgt uiteraard een proces-verbaal, maar daar stopt het niet. Want met een goed gesprek bereik je misschien veel meer. Ook waarschuwingen worden geregistreerd in ons systeem. Aan de hand van de data en informatie die we vandaag vergaren, kunnen we langsgaan bij bedrijven om daar de dialoog aan te gaan.’