Het label vloeit voort uit de Green Deal, zo legde Jan Schreuder (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) uit tijdens een webinar van Schuttevaer. ‘We zitten met een grote opgave om in 2050 emissievrij te zijn’, aldus Schreuder. ‘Er zijn teveel schepen die daaraan nog niet voldoen. Vanuit het ministerie vinden we de binnenvaart een belangrijke modaliteit, ook vanuit het oogpunt van de modal shift. Je wil naar een objectieve manier om schepen met te vergelijken. Verduurzaming kost ontzettend veel geld en je wilt niet dat de vloot failliet gaat. Daarom hebben we gekozen voor dit label. En daaraan kunnen stimulansen worden gekoppeld door banken of verladers.’

Khalid Tachi (EICB) heeft het label technisch uitgewerkt, de feitelijke uitvoering ligt bij de SAB (Stichting Afvalstoffen & Vaardocumenten Binnenvaart). Volgens Tachi is het label voortgekomen uit een wens van ondernemers en brancheorganisaties. ‘Het is een stukje erkenning voor gedane en voorgenomen investeringen.’

CO2-uitstoot

In de binnenvaart worden motoren al becijferd op basis van luchtkwaliteit. Maar dat systeem zegt niks over de CO2-uitstoot van een schip. ‘Je hebt twee assen in dit labelsysteem: de luchtkwaliteit-as, met een schaal van 0 tot 5. En de klimaatas, bedoeld voor de CO2-uitstoot, ook op een schaal van 0 tot 5. Het is dus geen motorcertificaat, maar een scheepslabel die alle energie- opwekkers aan boord samen meet. Dit label neemt alles mee wat onder onze sector valt, zoals waterbouw en passagiersvaart. Maar dit label moet ook nog worden doorontwikkeld.’ Goris van het CBRB sluit zich aan bij de andere sprekers. ‘We moeten nu eenmaal voldoen aan de afspraken vanuit het Akkoord van Parijs. En met dit label maak je het rationeel, behapbaar en voor iedereen uitlegbaar. Niet alleen voor bevrachters of rederijen, maar ook de varende ondernemer zelf.’

Volgens Goris is het onvermijdelijk dat schippers moeten gaan voldoen aan duurzaamheidsnormen. ‘Laat ons het dus vastleggen in een systeem dat goed te begrijpen is.’ Hij erkent dat sommige schippers daar minder begrip voor hebben. ‘Maar wij denken dat, omdat het label goed uit te leggen is, dat er genoeg draagvlak kan komen voor het systeem.’ Daarbij geeft hij ook een waarschuwing. ‘Dit systeem wordt een sleutel om binnen te komen op bepaalde vervoerstrajecten. Als jij het wel hebt en je buurman niet, word jij op de lange termijn veel aantrekkelijker voor verladers.’

Inzicht

Volgens Lak van verladersorganisatie Evofenedex is het zo dat verladers meer inzicht en vergroening willen in de gehele logistieke keten. ‘Wij verladers vinden dat simpelweg de afspraken uit de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens moeten worden opgevolgd. Wij vergroenen onze productieprocessen, maar daar hoort dus ook het vervoer bij.’

Volgens hem zullen schippers op de lange termijn merken dat een groen label invloed heeft op de de tijdsduur van contracten. ‘En dat is ook nodig. Want als jij investeringen maakt voor de toekomst, heb je ook een verlader nodig die jou een langer contract gunt.’

Schippers hoeven niet te vrezen dat zij buitenspel komen te staan, mijmert Goris. ‘Kijk, je hebt verschillende soorten schippers. En dus ook verschillende soorten verladers. En de een geeft veel om groen varen, maar de ander speelt het op de centen. Zij gaan iets anders met zo’n labelsysteem om.’ Schippers die dus echt niet meewillen met zo’n systeem, worden dan ook niet van vandaag op morgen geforceerd. ‘Maar,’ waarschuwt Lak, ‘als je er niets mee doet, dan zet je jezelf als schipper op de lange termijn buitenspel.’

Geld kosten

Dat zoiets geld gaat kosten, weten de partijen om de tafel maar al te goed. Goris adviseert: ‘Ga in gesprek met je verlader, je bevrachter. En wie vaart in een coöperatie, kan met elkaar bespreken hoe dit proces makkelijker wordt. En ja, er liggen bonussen voor de ondernemers die wel verduurzamen.’ Lak denkt ook dat veel verladers willen onderhandelen over het betalen van in ieder geval de metingen.

‘Een labelsysteem is, in mijn visie, een prima uitgangspunt om op objectieve wijze te kijken hoe we met de vergroening omgaan. Het is niet hét instrument, we zijn er nog niet. Maar het is wel een goed vertrekpunt’, vertelde Bart Banning van ABN Amro. ‘Via dit systeem kunnen wij ook beter advies geven aan onze individuele klanten, via een structuur die veel potentie heeft.’ Wel moet er meer ondersteuning komen vanuit nationale overheden, maar ook vanuit Europa. ‘Maar er komt ook veel geld vrij om onze sector te ondersteunen. Dat neemt niet weg dat de schippers zelf aan de slag moeten. We zetten alles op alles voor een haalbare en betaalbare energietransitie. We hoeven niet de binnenvaart te verduurzamen, maar de keten’, besloot Paul Goris.