Wat vindt u van de antwoorden die de minister heeft gegeven?

We zijn blij dat we eindelijk serieus met het Rijk in gesprek zijn. De Rotterdamse havenindustrie, die maar 1% van de stikstofuitstoot in Nederland veroorzaakt, heeft gewoon echt oplossingen nodig.

Maar schiet de haven hier echt iets mee op?

Wat ze eigenlijk zegt, is: ‘het is ingewikkeld, maar we zijn met elkaar in gesprek’. Dat delen we volledig. We zien wel degelijk mogelijkheden om samen met het Rijk, de provincie en het havenbedrijfsleven een soort koepel over de haven te creëren waarmee we grote ondernemingen investeringszekerheid kunnen bieden. Maar dat kan alleen maar werken als er in die koepel echt stikstofruimte wordt gecreëerd.

Koepel?

We noemen dat het facetplan. Het idee is om een bepaald gebied met een plan of een vergunning te definiëren met een bepaalde hoeveelheid stikstofruimte. Daar kan je bijvoorbeeld aan komen door compensatie of door het salderen van stikstofuitstoot elders. Als zich dan een investeerder meldt, heb je die stikstofruimte als het ware op de plank liggen. Stikstof is dan geen limitering voor zo’n project.

Wat gaat dat kosten?

Een schijntje van de investeringsbedragen die we mis dreigen te lopen.

Heeft Rotterdam zich door dit kabinet in de steek gelaten gevoeld?

We hoeven niet onder stoelen of banken te steken dat we de afgelopen tweeënhalf jaar de daadkracht wel hebben gemist. En dan zeg ik het netjes.

Het kabinet is inmiddels een half jaar demissionair. Hoe heeft dat de Rotterdamse stikstofproblematiek beïnvloed?

Daar kan je op twee manieren naar kijken. Enerzijds constateren we dat het woord stikstof nauwelijks voorkomt in de begroting. Anderzijds worden er op het thema klimaat grote stappen gezet, bijvoorbeeld een investering van 200 miljoen euro in walstroom voor de zeevaart. Daarmee kan je ook in het stikstofdossier grote stappen zetten. Dat helpt om licht aan het eind van de tunnel te kunnen zien.

Het stikstofdossier is complex, om het voorzichtig te zeggen. Kunt u in een paar zinnen uitleggen wat er echt moet gebeuren om de Rotterdamse haven van slot te krijgen?

Ik denk het wel. Het begint ermee onder ogen te zien dat het stikstofprobleem een reëel natuurprobleem is. We moeten de stikstofneerslag in Natura2000-gebieden echt fors naar beneden brengen. Geen enkele oplossing is houdbaar als we dat niet doen. Het tweede is dat je je moet realiseren dat het een hele tijd duurt voor die natuur zich herstelt, maar dat je een stuk van dat herstel mag gebruiken om je economie vitaal en weerbaar te houden. Daarvan is weer een deel nodig voor de Rotterdamse energietransitie. Vergeet niet dat wij tien megaton CO2-reductie aan het klimaatdossier kunnen bijdragen. Een deel van die projecten dreigt echter stuk te lopen op het stikstofdossier.

Wat vindt u van het stikstofbeleid van dit kabinet tot nu toe?

Dat biedt ons veel te weinig soelaas. Het heeft een aantal generieke maatregelen genomen, terwijl stikstof grotendeels een lokaal probleem is. Een voorbeeld is de verlaging van de maximumsnelheid tot 100 kilometer per uur. Dat helpt ons geen meter vooruit, aangezien er in de regio toch al geen wegen waren waar harder mocht worden gereden.

De vergunningverlening voor nieuwe projecten ligt nu al zo’n 2,5 jaar stil. We horen steeds maar van twee projecten die niet doorgaan, waaronder Black Bear Carbon. Maar dat moeten er inmiddels toch veel meer zijn?

Oh, zeker zijn er meer problemen, waaronder een aantal partijen die niet voor Rotterdam hebben gekozen. Ik denk dat om een tiental projecten gaat. Dat klinkt niet heel spannend, maar sommige zitten op een miljard euro of meer. Het is natuurlijk jammer dat die niet voor Nederland hebben gekozen.

Dan loopt de schade dus al in de negen nullen.

Die loopt echt in de grote getallen, ja.

De kabinetsformatie lijkt af te stevenen op voortzetting huidige coalitie. Dat moet voor het Havenbedrijf bijna een horrorscenario zijn?

We hebben moeten constateren dat het Rijk tweeënhalf jaar geleden volledig door deze problematiek overvallen werd en dat de analyse waar de pijn zat en waar de oplossingen zaten, niet of nauwelijks op tafel lag. De afgelopen tweeënhalf jaar was daardoor wel vaak een horrorscenario. Maar inmiddels is wel de analyse gemaakt dat het probleem grotendeels zit in een aantal sectoren die dicht tegen een aantal regeringspartijen aanzitten. Ik ben daarom best enthousiast dat dit kabinet bezig is met heel vergaande maatregelen om het dossier echt in beweging te trekken.