Als technische man uit een ondernemende familie begon Holthausen met het bouwen van vrachtwagens en bestelauto’s op aardgas. Dat was echter maar van korte duur. ‘Gezien je hier in Groningen zit, is aardgas tegenwoordig taboe. Voordat de zaak goed en wel liep, moest ik ermee stoppen. In Groningen kan je absoluut niks meer met aardgas doen.’

Holthausen kwam in contact met de gemeente Groningen, die hem op het idee bracht om voertuigen op waterstof te gaan bouwen. ‘Daar deden we heel kleinschalig al wel wat mee, maar van de gemeente kregen we de eerste projecten. Inmiddels hebben we 27 mensen in dienst en bouwen we zo’n veertig voertuigen per jaar. Dat zijn machines, bestelbussen en vrachtauto’s, alles door elkaar heen.’

‘Wij specialiseren ons steeds meer in het ombouwen van speciale voertuigen naar waterstof, daar zijn we gewoon goed in’, zegt Holthausen. ‘Bedrijven die speciale, gekke dingen willen wat betreft vrachtwagens, die je in de toekomst ook niet bij de grote truckfabrikanten kan krijgen, daar ligt ons specialisme in. Dus maatwerk, bijvoorbeeld veegmachines of kolkenzuigers.’

Olympische Spelen

‘Zulke trucks rijden stapvoets door de stad heen, maar ze zijn constant aan het zuigen om putten leeg te maken. Er zijn veel van dit soort vrachtwagens die richting zero-emissie moeten, maar die ook veel energie nodig hebben in korte tijd. Een accupakket schiet daarin tekort, maar met brandstofceltechnologie kunnen we die vrachtwagens goed voorzien van heel veel stroom. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met het ombouwen van veegmachines voor het bedrijf Green Machines uit Macedonië. Die machines worden volgend jaar ook ingezet op de Olympische Spelen in Parijs.’

De provincie Groningen wordt ook wel het Hydrogen Valley van Nederland genoemd. Dat die eer uitgerekend Groningen te beurt valt, is niet toevallig. ‘Er komt hier veel groene stroom aan land. Bijvoorbeeld in Eemshaven en in Delfzijl halen we bakken met stroom binnen uit Scandinavië en van windmolenparken. Daar ontstaan problemen met het net, want we kunnen al die stroom niet kwijt. Daarom is hier de beste plek om grote elektrolysers te bouwen en die stroom in waterstof om te zetten.’

De provincie produceert niet alleen waterstof, maar stimuleert ook de bouw van waterstoftankstations en zet in op scholing op het gebied van waterstof. ‘Je ziet dat er steeds meer jongens en meisjes van school komen die verstand van waterstof hebben en dan in Groningen terecht kunnen om bedrijven te helpen om de omslag te maken.’

Hyzon

In 2020 meldde de Amerikaanse truckfabrikant Hyzon zich bij Holthausen met grootse plannen. ‘Ze wilden voet aan de grond krijgen in Europa’, vertelt Holthausen. De Amerikanen bouwden daarvoor een fabriek in het Groningse Winschoten. Holthausen werd samen met zijn zoon Max als directeur van de Europese vestiging van Hyzon aangesteld.

‘We konden niet starten omdat we geen materiaal hadden. Voor de fabrieken waren allerlei machines besteld die pas na twee jaar corona binnendruppelden. Toen pas hadden we de materialen en begon de grote personeelswerving. Dat ging moeilijk. Je zoekt heel specialistische technische lui, maar na corona bleken bijna alle technische mensen verdwenen te zijn. De wereld zag er in een keer heel anders uit. Dus dat ging gewoon heel langzaam.’

Grote teleurstelling

Met alle gevolgen van dien voor het Hyzon-avontuur. ‘Uiteindelijk is het voor ons op een grote teleurstelling uitgelopen, we moesten zoveel geld mee gaan financieren dat wij het niet konden opbrengen. We hadden 49,5% van de aandelen. Dat betekent dat je bij een nieuwe investeringsronde van 30 miljoen euro, 14,5 miljoen euro moet meebetalen. Dat geld heb ik niet en dat krijg ik ook niet bij de bank weg. Daar ben ik gewoon te klein voor. Dat geld konden we dus niet op tafel leggen, waardoor onze aandelen begonnen te verwateren. Uiteindelijk bleek dat onze aandelen niets meer waard waren, dus zijn we er ook gewoon uit gestapt.’

Voertuigen op waterstof zijn veel duurder dan dieselvarianten. Dat maakt ze zonder subsidie voor de meeste bedrijven nog niet erg interessant. Onlangs werd bekend dat er 125 miljoen euro aan subsidie voor waterstofprojecten bijkomt. De subsidie opent in maart 2024, bij elke aanvraag moet één tankstation in het plan zitten, met daarbij meteen de aanschaf van genoeg vrachtwagens of bestelbussen om het tankstation vanaf de start rendabel te maken. Gemiddeld zijn daarvoor tien tot vijftien waterstofvrachtwagens nodig, heeft het ministerie becijferd.

Holthausen; ‘Er komt een heel mooie subsidieregeling, dus heel veel bedrijven zullen nu graag overstappen naar waterstof toe. Die subsidie is fors, maar je moet wel die subsidie aanvragen in een consortium met meerdere ondernemers, bij voorkeur met meerdere transporteurs. En dan moet het tankstation aangevraagd worden.’

Tekst gaat verder onder foto.

‘Met z’n allen maak je dan kans om die subsidie binnen te halen, met nadruk op het woord kans. Het blijft nog steeds een soort van rad van avontuur. Je moet wel een goed plan schrijven om die subsidie binnen te halen. De meeste ondernemers zijn goed in het bouwen en verkopen van dingen, maar weinig zijn goed in subsidie aanvragen. Dus ja, ik spring een gat in de lucht dat deze subsidieregeling er is, maar het moet wel bestaan uit een consortium van een tankstation en een aantal transporteurs.’

‘Waarom de overheid hiervoor kiest, ik heb geen idee. Ik had het liever anders gezien. Ik denk dat ze gewoon het kip-ei-verhaal willen aanpakken. Als je deze subsidie aanvraagt, ben je er zeker van dat er niet alleen auto’s en vrachtauto’s op de weg komen, maar ook tankstations. Dat zal de gedachte van de overheid zijn.’

Waterstoftankstations

Op het gebied van waterstof heeft Holthausen bijna overal een hand in. Zijn bedrijf maakt naast voertuigen ook waterstof en heeft eigen waterstoftankstations. ‘We zijn nu in Amsterdam aan het bouwen. Daar komt een 1,2 megawatt elektrolyser te staan. Die is eind november klaar. We zetten de elektrolysers neer bij de tankstations, zodat er geen onnodig transport van de waterstof nodig is.’

‘Ik erger me eraan als ik weer een partij windmolens stil zie staan. Ik rijd heel vaak richting Amsterdam en dan kom ik op een gegeven moment bij de Flevopolder en dan zie ik al die windmolens stilstaan. Die zetten ze stil omdat er op dat moment geen stroom nodig is. En dan denk ik: hoezo? Laat ze draaien en zet dan gewoon een paar elektrolysers neer.’

Het enige dat nog ontbreekt in het portfolio van Holthausen zijn windmolens of solarvelden om groene stroom zelf op te wekken. ‘Ik zou daar best in willen stappen, maar dan praat je over investeringen van tientallen miljoenen euro’s. Daar heb je dan wel een grote investeerder voor nodig. In de toekomst willen wij dé waterstofspecialist zijn. Dat iedereen die iets van waterstof of brandstofceltechniek wil hebben, met ons kan spreken.’