De bank vreest dat ambitieuze plannen van klimaatminister Rob Jetten om synthetische brandstoffen te ontwikkelen daardoor vertraging oplopen. Jetten presenteerde die vier dagen voor de val van het kabinet in de eerste versie van zijn Nationaal Plan Energiesysteem (NPE).

Volgens ING Research telt de uitstoot van broeikasgassen uit scheep- en vliegtuigbrandstof nu nog niet mee in de nationale emissiecijfers en maakt die dus ook geen deel uit van de klimaatdoelstellingen, hoewel het om een enorme hoeveelheid gaat. Volgens cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving ging het in 2021 om ruim 43 miljoen ton CO2-equivalenten.

Dat komt overeen met een kwart van de totale Nederlandse uitstoot en is zo’n dertien miljoen ton meer dan die van de totale binnenlandse mobiliteit. De scheepvaart is goed voor driekwart van dit cijfer, mede door de positie van Rotterdam als Europa’s grootste bunkerhaven. Het overige kwart komt voor rekening van de luchtvaart, met Schiphol als internationaal tankstation.

Synthetische brandstoffen

Volgens de bank doet het NPE ‘goed werk door deze cijfers bloot te leggen’, omdat daarmee de ontwikkeling van synthetische brandstoffen als groene ammoniak en groene waterstof in de kijker komt. Die zijn nu nog tot een factor tien duurder dan traditionele brandstoffen als stookolie, diesel en kerosine. ‘Vervanging van traditionele vliegtuigbrandstof door synthetische brandstof op waterstofbasis zou een retourticket Amsterdam-Londen ongeveer anderhalf keer zo duur maken en een retourticket New York vier keer zo duur’, rekent ING voor.

Volgens de bank kan van reders en luchtvaartmaatschappijen niet verwacht worden dat ze die overstap maken als hun business case zoveel duurder wordt. Daarom zou de definitieve versie van het NPE beide sectoren inzicht moeten geven in de rol van synthetische brandstof en met ‘geloofwaardige budgetten en instrumenten’ moeten komen om de overgang te financieren.

De definitieve versie van het NPE staat voor eind dit jaar gepland, maar het is nog de vraag of Jetten ermee verder kan. Als de Tweede Kamer het onderwerp controversieel verklaart, blijft het stuk op de plank liggen en dreigt de overschakeling op synthetische brandstoffen vertraging op te lopen.