Het is een groen lichtpuntje in kommervolle tijden: de bouw van de eerste sleepboot ter wereld met 70 ton trekkracht die geheel op batterijen vaart. Het contract hiervoor werd in augustus 2019 door Damen getekend met opdrachtgever Ports of Auckland. In juni zal de brander in het staal gaan bij Damen Song Cam Shipyard in Vietnam. Zo’n drie weken later vindt de kiellegging plaats.

Wat is er zo bijzonder aan een geheel elektrische sleepboot?

Meerdere aspecten. We zijn uitgegaan van onze Reversed Stern Drive – RSD – Tug 2513 uit 2018, die al heel innovatief was. Een compacte havensleepboot met dubbele vinnen en schroeven waarmee altijd bow first gevaren kan worden, met de boeg vooruit, wat winst voor onder meer de veiligheid oplevert. De vraag was: hoe lever je dezelfde prestaties op alleen elektriciteit? In plaats van dieselmotoren plaatsen we onder het hoofddek twee elektromotoren met zo’n 2800 kWh aan batterijen.

Tekst loopt door onder afbeelding.

Hoe betrouwbaar is die stroomvoorziening?

In verband met patentaanvragen mogen we geen details geven. Wat ik kan zeggen, is dat het batterijpakket in groepen is verdeeld zodat bij een mankement de betreffende groep geïsoleerd kan worden en de boot toch met voldoende vermogen door kan varen. De twee ingemonteerde 1000 kWh-generatoren, gebouwd volgens emissiestandaard IMO Tier III, garanderen 40 ton trekkracht bij uitval van de elektriciteit, maar zijn in principe overbodig.

Hoe gaat het opladen?

Via een laadpaal aan de wal, in ongeveer twee uur tijd, afhankelijk van het geleverde vermogen. Laadpalen voor schepen zijn in Nederland nog dun gezaaid. Nieuw-Zeeland loopt hierin duidelijk voorop. Sowieso als het gaat om duurzaamheid: 40% van alle primaire energie en minimaal 85% van de elektriciteit is van hernieuwbare bronnen zoals wind en aardwarmte. Ik denk dat ze hun streven naar zero emissie in 2040 wel gaan halen.

Hoe kwamen jullie aan Ports of Auckland?

Ports of Auckland gebruikte al onze ASD Tug 2411 en was daar zeer enthousiast over. Ze hadden vertrouwen in onze expertise  en vroegen ons daarom de boot door te ontwikkelen voor elektrische aandrijving. Ze hebben daarmee overigens geen alleenrecht op de boot. Als launching customer krijgen ze extra credits, maar de RSD-E Tug 2513 is straks wereldwijd te koop.

Welke plek heeft Nederland in groene scheepvaart?

Nederland heeft de wereld altijd verbaasd met sterke maritieme innovaties. De Greendeal van 70% uitstootreductie in 2050 steekt misschien schamel af tegen de ambities van Nieuw-Zeeland, maar toch doen we het niet slecht. Een heel grote stap vind ik bijvoorbeeld dat Defensie afstapt van fossiele brandstoffen. Een overheid die nieuwe technieken omarmt, kan een impuls geven aan versnelde opschaling in internationale export. Uiteindelijk is de kunst natuurlijk altijd technisch voorop te blijven lopen en tegelijkertijd competitief in prijs te zijn.

Terug naar de RSD-E Tug. Krijgt die misschien nog een sexy naam?

Ja, inderdaad. En het bijzondere is dat de inheemse bevolking van Nieuw-Zeeland, de Maori, deze gaat kiezen. Op deze manier probeert Ports of Auckland eer te betuigen aan de groep inwoners die de oudste kennis van het land bewaakt, maar nog altijd in een aantal opzichten is achtergesteld.

Hoe wordt de start van de bouw gevierd?

Normaal wordt de kiellegging aangegrepen voor een feestelijke ceremonie tussen de bouwer en de klant, zoals bij het leggen van de eerste steen in de bouw. Vanwege het virus moeten we dit helaas voorbij laten gaan. Maar blij zijn we natuurlijk evengoed. Deze sleepboot biedt geweldige kansen voor verdere vergroening van het havenverkeer.