EU-Hof buigt zich over Mobiliteitspakket: juridische strijd om splijtzwam barst los

Protest Oost-Europa

Oost-Europese landen proberen via een serie rechtszaken het EU-Mobiliteitspakket van tafel te krijgen. Deze week vinden de eerste hoorzittingen plaats bij het Europese Hof. Een uitspraak laat naar verwachting nog maanden op zich wachten.

In totaal gaat het om vijftien rechtszaken die zijn aangespannen door Polen, Bulgarije, Roemenië, Litouwen, Hongarije, Cyprus en Malta.

Het doel van het pakket is om binnen het Europese wegvervoer een gelijk speelveld te bevorderen en uitbuiting tegen te gaan, maar Oost-Europese landen zien de maatregelen juist als een inperking van de vrije interne markt in Europa en spreken van discriminatie tegen Oost-Europese vervoerders.

Vooral de terugkeerplicht voor chauffeurs is de groep landen een doorn in het oog. Transporteurs uit Oost-Europa zouden onevenredig hard geraakt worden door de eis dat chauffeurs regelmatig moeten terugkeren naar het land van herkomst.

Extra kilometers

Ook de terugkeerplicht voor voertuigen leidt bij de lidstaten tot onbegrip. Deze maatregel is bedacht om uitbuiting tegen te gaan, maar leidt in de praktijk tot een enorm aantal extra kilometers en een fors capaciteitsverlies. Veel voertuigen uit Oost-Europa keerden voorheen maar één keer per jaar terug. In sommige landen is 80% van de truckvloot permanent actief in het buitenland.

Het Mobiliteitspakket bevat een groot aantal hervormingen voor het wegvervoer, die sinds 2021 stapsgewijs zijn ingevoerd. Het gaat daarbij naast de terugkeerplicht onder meer om nieuwe regels voor cabotage, rij- en rusttijden en het gebruik van de tachograaf. Ook de komende jaren worden nog regelingen uit het pakket van kracht.

‘Macron-pakket’

Al sinds de aankondiging zijn de maatregelen van het Mobiliteitspakket een echte Europese splijtzwam gebleken. Bulgarije noemt het Mobiliteitspakket consequent het ‘Macron-pakket’, omdat het land de Franse president Emmanuel Macron ziet als voorvechter van de maatregelen. Die sneer lijkt tekenend voor de tweedeling die het Mobiliteitspakket onder de EU-lidstaten teweeg brengt. Landen als Italië, Frankrijk, Nederland en Duitsland scharen zich tot nu toe juist achter het Mobiliteitspakket.

De hoorzittingen deze week zijn het startschot van de behandeling bij het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. Een uitspraak laat waarschijnlijk nog zeker tot het einde van het jaar op zich wachten.