Bedrijven op het industrieterrein Chemelot bij Geleen maken zich grote zorgen over de voorgenomen maandenlange afsluiting van het Julianakanaal en de gevolgen daarvan voor de haven in Stein. Deze haven is volgens Chemelot wezenlijk voor de aan- en afvoer van grondstoffen en producten. Jaarlijks worden er zo’n 3.500 schepen behandelt die zijn gelinkt aan Chemelot. Voor het overzetten van een scheepslading zijn zo’n vijftig tot zestig vrachtwagens nodig, rekent branchevereniging ELC voor.

ELC komt uit op een dagelijkse kostenpost van minimaal vier miljoen euro wanneer watergebonden grootverbruikers in Limburg de vaarroute niet kunnen gebruiken. Het bedrag komt uit een eerste enquête onder tientallen bedrijven die verladen aan de Maasroute. ‘Deze vier miljoen euro staan nog los van de kosten verderop in de keten en alternatief vervoer.’

‘Het kanaal kan niet maanden dicht’, stelt Chemelot deze week in een verklaring. De bedrijven in het industriegebied kunnen naar eigen zeggen hooguit vijf dagen zonder scheepvaart zonder dat de bedrijfsvoering kritiek wordt. Binnenvaartschepen onderweg naar bijvoorbeeld Duitsland moeten bij de voorgenomen afsluiting omvaren via Antwerpen, Rotterdam en Nijmegen, wat ongeveer een dag extra kost.

Verladers kunnen eigenlijk niet overstappen op wegvervoer, schat Miranda Volker van Zuid-Limburg Bereikbaar in. ‘Het soort lading, droge en natte bulk, leent zich daar niet voor. Bovendien zijn de volumes te groot, de capaciteit is er niet in het wegvervoer’. Chemelot is aangewezen op de tankvaart en bulkvaart, ‘maar heeft te stellen met veel extra vaartijd en daarmee extra kosten. De vier miljoen per dag is een reëel getal.’

Volgelopen bouwkuipen

Het Julianakanaal is onderdeel van de Maasroute, een scheepvaartroute tussen havens in België, Duitsland en Nederland. De route wordt verdiept en verbreed om tweebaksduwvaart mogelijk te maken.

Rijkswaterstaat gebruikte ‘bouwkuipen’ bij deze werkzaamheden, zodat de scheepvaart langszij nog steeds gebruik kon maken van het kanaal. Vanwege problemen met het vollopen van de bouwkuipen wil Rijkswaterstaat het kanaal gedeeltelijk droogzetten voor de werkzaamheden. Het Julianakanaal tussen de brug bij Berg aan de Maas en de sluis in Born wordt daarom afgesloten. Het is nog onduidelijk per wanneer en voor hoelang. ‘Ergens tussen de drie en acht maanden,’ aldus Rijkswaterstaat.

Tekst gaat verder onder de foto

Kanaal is onmisbaar

De haven van Stein is bij drooglegging van het kanaal uitsluitend via de zuidkant bereikbaar. De impact hiervan voor Chemelot is volgens directeur Bob Joosten van Wessem Port Services, verantwoordelijk voor een groot deel van de logistiek in de haven van Chemelot in Stein, onvoldoende in kaart gebracht en door Rijkswaterstaat niet meegenomen in zijn besluitvorming om het kanaal droog te leggen.

Joosten wijst erop dat het kanaal een onmisbare noord-zuidroute voor de binnenvaart in de Benelux is en essentieel voor Chemelot. ‘Deze plannen vormen een groot risico voor de geruisloze economische levensader van Limburg’, zegt hij.

De gevolgen van de drooglegging tonen bovendien aan hoe kwetsbaar de binnenvaart is, legt binnenvaartspecialist Volker uit. ‘Het systeem wordt door gebrekkige infra steeds minder robuust. Het grootste risico zit straks in het Albertkanaal tussen Maastricht en Antwerpen, waar veel sluizen zijn. Als op die route problemen zijn, kan niemand nog een kant op. Het draagt niet bij aan boodschap dat de binnenvaart een betrouwbare vervoersmodaliteit is.’