Daar tref ik dan niet alleen het uiterst vriendelijke personeel (dat al precies weet dat het voor mij een grote zwarte koffie moet zijn zonder dekseltje, dames van Shell De Lucht, dank voor de aandacht!), maar ook de nodige chauffeurs die zich komen opfrissen in de goed verzorgde sanitaire voorziening van het tankstation.

Soms kopen ze iets, maar meestal vertrekken deze, veelal ongelukkig ogende, mannen met lege handen naar hun op de verwaarloosde parkeerplaats in rijen opgestelde vrachtauto’s met buitenlandse kentekenplaten. Daar bereiden ze een maaltje in een soort campingkeukentje dat een vast onderdeel van hun cabine lijkt te zijn. De winkel van het pompstation is gewoon te duur, maar toch zijn ze er welkom en mogen ze rekenen op een welgemeende groet van het personeel, dat hen vriendelijk gedoogt (dames hulde!).

Hoe anders is het op de tientallen parkeerplaatsen langs de snelwegen elders in het land. In Rijkswaterstaat-jargon zijn de vele parkeerplaatsen waar chauffeurs overnachten aangeduid als ‘verzorgingsplaatsen’. Die term impliceert dat Vadertje Staat zich het lot van de overnachtende (en wachtende) chauffeurs aantrekt en Rijkswaterstaat opdracht geeft de parkeerplaatsen uit te rusten met voorzieningen die het tijdelijk verblijf van de truckers moeten veraangenamen.

Je kunt daarbij denken aan goed sanitair, inclusief douches, voldoende afvalinnamecapaciteit en toezicht op de veiligheid van de bezoekers van de verzorgingsplaats. Maar niets is minder waar. Iedereen die veel op de weg zit weet dat vrijwel alle verzorgingsplaatsen van Rijkswaterstaat zijn verpauperd, niet of nauwelijks voorzieningen hebben, onveilig zijn en bovendien veel en veel te klein zijn. Want Nederland wordt, mede door het Europese cabotagebeleid, overspoeld door buitenlandse chauffeurs.

Een recente inventarisatie heeft aangetoond dat het enigszins op orde brengen van de huidige verzorgingsplaatsen Rijkswaterstaat 200 miljoen euro gaat kosten. En dan praten we alleen over minimale basisvoorzieningen en nog niet over het realiseren van voldoende capaciteit. Dat bedrag kan onze minister niet ophoesten, dus moet Rijkswaterstaat het voor 25 miljoen doen.

Maar gelukkig heeft de minister een goed alternatief bedacht: op het onderliggende wegennet is voldoende capaciteit en bovendien kan het bedrijfsleven op bedrijventerreinen in de buurt van snelwegen ook voor de nodige voorzieningen zorgen.

Helaas is deze list niet afgestemd en kan deze dus niet rekenen op de instemming van de betrokken stakeholders (bedrijven, gemeenten en provincies), die namelijk ook geen geld hebben. Aldus is een nieuwe categorie zwervers geboren die, als de tankstations hen niet willen accommoderen, veroordeeld zijn tot een kommervol verblijf in ons gastvrije landje.

De laatste tijd heeft mijn, toch o zo lekkere, bakje koffie een vreemde bijsmaak als ik weer eens een Pool, Tsjech, Bulgaar, Roemeen of andere Oostblokchauff eur tegenkom op een verzorgingsplaats: de smaak van schaamte voor de zoveelste akte van onvermogen van onze overheid.

Nico Schoonen