‘We moeten vervoer concentreren op het water, zodat we meer kunnen ondernemen met minder uitstoot’, zegt Port of Zwolle-ceo Jeroen van den Ende. ‘CO2 en stikstof zijn ingewikkelde dossiers, daar moeten oplossingen voor komen. Vervoer over water is altijd de schoonste manier van vervoer, ook al doe je dat met een dieselschip. De verbreding van de Kornwerderzandsluis is daarvoor een belangrijke ontwikkeling. Doordat er shortsea-schepen naar Port of Zwolle kunnen komen, knip je er een hele modaliteit tussenuit.’

Het Overijsselse havenbedrijf ziet niet alleen meer kansen voor vervoer over water, ook het spoor kan voor de regio een grotere rol gaan spelen, zegt Van den Ende. ‘Zo bekijken we of het mogelijk is een railterminal bij Hessenpoort te bouwen, vlak bij Zwolle. Zo’n onderzoek is best prijzig, daar betalen lokale ondernemers aan mee. We willen weten of het mogelijk is hier een spoorterminal te faciliteren. Dat is een vraag uit het bedrijfsleven.’

Echt heel duur

Voorwaarde daarbij is wel, dat de lokale ondernemers garanties geven qua ladingaanbod. ‘De business case wordt nu uitgerekend, want een spoorterminal bouwen is echt heel duur. Maar er gaat behoorlijk veel lading uit de regio via het wegvervoer naar de ferryhavens. Vroeger is de optie voor deze railterminal ook wel eens ter sprake gekomen. Toen was spoor eigenlijk te duur, we konden het niet rond rekenen. Maar met de hoge brandstofprijzen, de chauffeurstekorten en de milieudruk kan het nu wellicht wel.’

Port of Zwolle bestaat uit de havens Zwolle, Meppel en Kampen. De lokale ondernemers zijn echte aanjagers van investeringen in een toekomstbestendige haven, zegt Richard Korteland, burgemeester van Meppel. ‘Zo betalen de Regio Zwolle en de lokale ondernemers ook mee aan de bouw van de Kornwerderzandsluis. Dat klinkt op het eerste gezicht niet logisch, want die ligt in Friesland. Maar ook onze haven en de hele regionale economie hebben er een groot voordeel van.’

Naast de modal shift ziet Korteland ook kansen voor de circulaire economie in de regio. ‘In de komende jaren willen we de naastgelegen bedrijventerreinen verder doorontwikkelen. Circulariteit speelt daarbij een grote rol. Zo willen we bijvoorbeeld een bouwstoffenhub bouwen in Meppel. Daarbij wordt afval verwerkt tot bouwgrondstoffen die zo een nieuw leven krijgen.’

Van den Ende: ‘Verder zijn we volop bezig met walstroom in alle drie de havens. Er komen steeds meer cruiseschepen in onze regio. Dat is leuk en een opsteker voor de regio, maar die schepen liggen allemaal voor de kant met een aggregaat, daar willen we vanaf.’

Schip ombouwen

Ook houdt de havenbeheerder zich bezig met de transitie naar een ‘groene binnenvaart’. Port of Zwolle is een van de partners in een project voor de ombouw van een diesel-elektrisch binnenvaartschip naar een waterstof-aangedreven schip.

Van den Ende: ‘Dat hadden we twee jaar geleden al gekund, maar allerlei regelgeving heeft dat belemmerd. Zo moest het schip geclassificeerd worden, dat was toen nog niet mogelijk. De groene waterstof willen lokale ondernemers zelf op gaan wekken om die vervolgens te bunkeren. Kortom: ook in Zwolle gebeurt er een hoop.’

Dit is deel 6/9 in een serie interviews over de rol die Nederlandse en Vlaamse havens spelen in de energietransitie. Meer weten? Kom naar de Vlaams-Nederlandse Havendag op 30 juni 2022 in Rotterdam.

• ‘Havens zijn het startpunt van de energietransitie’ (Clean Hydrogen Joint Undertaking)
• ‘Waterstof zit in alle pijlers van de energietransitie’ (Port of Rotterdam)
• ‘Overheid, schep klaarheid om waterstofmarkt te lanceren’ (Port of Antwerp-Bruges)
• ‘Grootste CO2-impact komende jaren vooral via afvang en opslag’ (North Sea Port)
• ‘Port of Amsterdam kiest voor LOHC als drager van waterstof’ (Port of Amsterdam)
• ‘Grondstoffen en energie zijn bepalend voor vestigingsklimaat’ (Groningen Seaports)
• ‘Verzwaring stroomnet cruciaal, dus we leggen zelf een stroomkabel aan’ (Port of Moerdijk)
• ‘Productie van elektrolysers en waterstoftrucks is bottleneck’ (Air Liquide)