13:40 Dagvoorzitter Kim van Dijk benadrukt in de opening het belang van de haven door het recente rapport Duurzame Havenontwikkeling Port of Zwolle aan te halen. Daaruit blijkt dat de haven zorgt voor 40.000 directe en indirecte banen en een toegevoegde waarde heeft van 3,5 miljard euro in de regio. Kortom: Port of Zwolle telt mee in de Nederlandse economie.
13:45 Burgemeester Sander de Rouwe van Kampen doet vervolgens het openingswoord. Hij trekt een vergelijking tussen de komst van een vuurtoren op Terschelling 700 jaar geleden en de verbreding van de Kornwerderzandsluis anno nu. ‘Kampen besloot eeuwen geleden te investeren in de regio om daar op termijn zelf van te profiteren. We durven hier vooruit te kijken’, benadrukt hij.
Kornwerderzandsluis
13:50 De financiering van de Kornwerderzandsluis is zo goed als rond. Jurist Bas Ort, adviseur Gert Schouwstra en ceo Port of Zwolle Jeroen van den Ende bespreken op het podium de totstandkoming van de financiële bijdrage van 26,5 miljoen vanuit het bedrijfsleven.
Bas Ort is de jurist die het contract heeft opgesteld wat nu ligt bij de regionale ondernemers. Hij vergelijkt de regeling met het ouderwetse klompje wat bij een sluis omhoog wordt gehouden. ‘Alleen wie gebruik maakt van de sluis met vaartuigen die niet door de oude sluis passen én daar omzetvoordeel van heeft, draagt bij. De betaling van die 26,5 miljoen duurt daarom misschien wel tot 25 jaar. Wel is er nu al commitment nodig.’
Havendirecteur Van den Ende benadrukt de economische spin-off. Hoeveel dat precies is, kan hij niet bepalen. ‘Maar met zeeschepen zo dicht bij eindconsumenten komen, is sowieso heel positief.’
Het grootste obstakel voor de sluis is nu de ondertekening door de betrokken ondernemers, de handtekeningen moeten eind november zijn gezet. De verbreding kan nog afketsen als de bijdrage er niet komt, maar tijdens het debat is er vertrouwen dat de investering en daarmee de verbreding van de sluis daadwerkelijk tot stand komt.
Debatronde 1: Groei voor Port of Zwolle is essentieel voor de welvaart van regio
14:30 Danny Pol neemt namens Alumax Boats deel aan de debatronde. Hij is er duidelijk over: als er in Port of Zwolle geen groei mogelijk is voor zijn bedrijf, dan betekent dat vertrek. ‘En dat geldt voor meer bedrijven. Met het wegtrekken van bedrijven, verdwijnt er ook werkgelegenheid.’ Groei is essentieel, wil hij maar zeggen.
Alumax heeft groei weten te verwezenlijken door van de scheepswerf Thecla Bodewes een loods te huren. ‘Dat is net rond’, vertelt Pol. En daarmee is de verhuizing (voorlopig) van de baan. Pol hamert erop dat de politiek en ook het havenbedrijf er bij de uitgifte van kavels ervan doordrongen moeten zijn dat het belangrijk is dat bedrijven ook echt watergebonden zijn.
Marjolijn Boot is directeur Ruimte en Bereikbaarheid bij de provincie Overijssel. Zij vindt ‘essentieel’ een groot woord als het op groei van de haven aankomt, wel onderschrijft ze het belang van de haven voor de regio.‘Groei moet ook vertaald worden naar optimaal gebruik van de ruimte’, zegt ze.
Over de rol van de provincie over de groei, zegt ze: ‘wij worden geacht de regie te nemen over de ruimtelijke puzzel. We weten wat de stukjes zijn – woningen, ruimte voor de haven, nieuwe vormen van energie, circulaire goederenstromen – het is aan ons én aan het havenbedrijf om dat op alle vlakken maximaal te doen.’
Robert Barelds van Port of Amsterdam benadrukt dat het soms noodzakelijk is om nee te verkopen en de langetermijnvisie van de haven in het oog te houden. Amsterdam wil in 2050 af van fossiele importstromen in de haven. Barelds haalt het voorbeeld aan van Evos, een importeur van waterstof in de Amsterdamse haven en de opvolger van Vopak. De contracten zijn gister getekend. ‘We zijn kritisch aan wie we grond uitgeven.’
‘In Port of Zwolle hebben we te maken met drie gemeentes, dat maakt het complexer’, legt ceo Jeroen van den Ende uit. ‘Kades kunnen niet zomaar uitbreiden, de ruimte moet vooral slim worden ingedeeld. Daarvoor moeten we alle terreinen goed in kaart brengen.’
Debatronde 2:Bedrijven en overheid in de regio Zwolle zijn onvoldoende voorbereid op de arbeidsmarkt van de toekomst
Hoe pakken bedrijven in de Zwolse regio personeelswerving aan? Sluiten onderwijs en arbeidsmarkt voldoende op elkaar aan of blijft het bij verschillende programma’s en enkel praten over?
Volgens Adwin Verhoeks, algemeen directeur van Tielbeke Transport, is het belangrijk dat jongeren ‘vroeg kennismaken’ met het bedrijfsleven. Bij Tielbeke wordt daarom samengewerkt met het Deltion College. ‘Zij zijn goed in certificering en toetsing, wij in de praktijk.’
Manue Azoulay van Evofenedex is het eens met de stelling. ‘We mogen veel kritischer zijn in de opleidingen die nu worden aangeboden en meer focussen op essentiële sectoren, zoals de logistiek. Er is een overschot aan financieel medewerkers, maar chauffeurs zijn er niet.’ Azoulay benadrukt dat de logistieke sector kenbaar moet maken dat er mensen nodig zijn. ‘En dan moeten we meer doen dan marketing en een hoog salaris bieden. Je moet structureel voor mensen zorgen en een opstapje bieden, zodat mensen langer bij je blijven.’
Rogier Verkley van Wezenberg Transport onderstreept dat werken in de sector simpelweg beter moet worden beloond. ‘Het imago en het loon zijn niet altijd aantrekkelijk. Transport móét duurder gaan worden en beter worden betaald. De verlader heeft er dus ook een rol in om mensen te binden in de sector en niet altijd naar de goedkoopste transporteur te zoeken.’
‘De regio en de sector is gebaat bij hoger gegrepen ambities’, zegt Verhoeks. ‘De vierde economische regio worden is een prima ambitie, maar ook een veilige. Als je echt talent, arbeidspotentieel en gezinnen hierheen wilt trekken, moet je durven uitspreken waar je staat. Geen sporter die zegt: ‘ik wil vierde worden’. We moeten voor het podium gaan. Hoe? Onder meer door in te zetten op innovatie. De regio moet belangrijker worden.’
Debatronde 3: Om te vergroenen moet je eerst ruimte creëren zodat je er later een duurzame haven voor terug krijgt
‘Zonder de haven komt er geen energietransitie’, zegt EU-parlementariër Caroline Nagtegaal in een videoboodschap. ‘Het gebruik van alternatieve brandstoffen is alleen interessant als de infrastructuur er ook is. Havens moeten daarin samenwerken. En de regelgeving moet daar ook ruimte in bieden. De kosten van de energietransitie zijn enorm, financiële zekerheden zijn daarom nodig.’
Rik Duijn van het Waterstofproject Kampen sluit zich aan bij de stelling en de uitspraak van Nagtegaal. Duijn houdt zich al langere tijd bezig met de komst van een elektrolyser voor de productie van waterstof in de Zuiderzeehaven in Kampen. ‘Om te verduurzamen, is er ruimte nodig voor die electrolyser. Als er voer- of vaartuigen op waterstof rijden en varen, dan moet die brandstof er wel zijn en dat vraagt ruimte – juist ook in de haven.’
Ook volgens Roy van Verseveld van Vos Transport is er plek nodig in de haven om de energietransitie te realiseren. En die ruimte is er lang niet altijd. ‘Het is een crime om op te schalen. Waar ga je die bunker- of tankstations plaatsen?’
Iwan te Winkel is van PreZero. Het recyclingbedrijf zit zowel in Rotterdam als in Amsterdam in de haven. ‘In Rotterdam moeten verhuizen, we zoeken daar nieuw terrein. Dat is een heidens karwei en het havenbedrijf staat erg kritisch tegenover onze wensen. Wij willen drie keer in de week gebruikmaken van de kade. Maar zonder de haven kunnen we ons werk niet doen. Het hout wat we bijvoorbeeld ontvangen via de haven, wordt verwerkt tot spaanplaten. Zonder plek aan de kade wordt dat hout verbrand. Is dat duurzaam?’
Duijn zegt: ‘Binnenhavens stellen zich servicegericht op richting de zeehavens. Als die emissieloos worden, moeten binnenhavens dat ook. De infrastructuur moet daarvoor op orde zijn.’
Te Winkel legt uit dat PreZero weliswaar geen transporteur is, maar wel 700 auto’s op de weg heeft. ‘De vraag op welke brandstof we rijden en in welke brandstof we investeren, is een belangrijke. Waterstof is misschien wel het duurzaamste, maar we moeten het wel kunnen tanken.’
Vos heeft de keuze alvast gemaakt: waterstof. ‘Je moet ver vooruit kijken als transporteur, maar die stip op de horizon is lastig te plaatsen vanwege de kostbare investeringen. Waterstof is goed voor ons vanwege de lange afstanden die we rijden, bijvoorbeeld naar Scandinavië. De actieradius van elektrisch is onvoldoende.’
Afsluiting met ceo Port of Zwolle Jeroen van den Ende
16:50 Havendirecteur Van den Ende stelt zich hardop een aantal vragen. Hoe moet het in de toekomst verder? Het begint met een visie van waar je naartoe wilt als haven. Wil je verder met fossiele brandstoffen? Hoe kunnen we circulair gaan werken? Er is, zo concludeert hij, ‘werk aan de winkel’.
17:00 Dit liveblog is gesloten.
