De oplichters die achter de genoemde namen schuilgingen, zijn nu misschien al weer actief als – pakweg – het Griekse transportbedrijf Mouskouri Trucking. Het gespecialiseerde Belgische transportexpertise- en detectivebureau Wim Dekeyser stelt dat achter dit soort nepnamen georganiseerde bendes schuilgaan uit uiteenlopende landen als Slowakije, Roemenië, Litouwen en Italië. “Vanzelfsprekend worden deze namen snel gewijzigd”, aldus Wim Dekeyzer. “Als de diefstal gepleegd is, verdwijnen ze als het ware in het niets.” Fraude via online vrachtbeurzen in de logistiek kosten het bedrijfsleven volgens de detectives miljoenen euro’s per jaar.

Alle reden dus voor bezinning, vindt Jaap Stalenburg van TVM Verzekeringen. Hij stelt dat bedrijven zich in veel van dit soort gevallen te makkelijk door criminelen in de val laten lokken. “Als je in zee gaat met iemand die een faxje verstuurt vanuit een tankstation, kan je op je klompen aanvoelen dat het fout af zou kunnen lopen. Ook zogenaamde bedrijven die alleen bereikbaar zijn via een 06-nummer of een hotmail-adres, zijn niet direct het toppunt van betrouwbaarheid. Als je daar zonder nadenken zaken mee doet, is dat bijzonder laks.”

“Gezond verstand gebruiken, is het advies van Stalenburg aan de logistieke sector. “Bedrijven die via online vrachtbeurzen zaken doen, moeten beter checken met wie ze in zee gaan. Dat is tegenwoordig toch makkelijk zat. Het is verstandig om de gegevens van een bedrijf te checken bij de Kamer van Koophandel, maar zelfs met googlen kun je al veel te weten komen.”

Ook de online vrachtbeurzen zelf hebben natuurlijk een verantwoordelijkheid om hun sites veiliger in het gebruik te maken, zegt Stalenburg. Sommige zijn daar goed mee bezig, vindt hij. Zo deelt Stalenburg een compliment uit aan Teleroute. “Als er één bedrijf is dat investeert in beveiliging van zijn website, om de boel goed dicht te timmeren, dan is Teleroute het wel.”

Teleroute en ook die andere grote vrachtuitwisselaar, Timocom, doen sinds vorig jaar mee aan een project in Duitsland om het probleem van ladingdiefstallen te bestrijden. Dat project moet tot een protocol gaan leiden dat alle vrachtbeurzen kunnen gebruiken om de websites veiliger te maken. “De branche is doelwit van zware criminaliteit, daar is een strak protocol voor nodig.” Hoe respectabel en betrouwbaar de websites zelf ook zijn, het blijft belangrijk dat gebruikers van de websites op hun hoede blijven, aldus Stalenburg. “Het is goed dat vrachtbeurzen de boel zoveel mogelijk dichttimmeren. Maar hoe hoog je de digitale muren ook maakt, de mens is en blijft de zwakste schakel.”

Wim Dekeyser stelt, in een recent opinieartikel in ons zusterblad De Lloyd, daarentegen dat fraudegevallen op vrachtbeurzen niet te makkelijk in de schoenen moeten worden geschoven van klanten die zo ‘dom’ zijn om in zee te gaan met nepbedrijven. Vrachtbeurzen aarzelen niet om te koop te lopen met de ‘veiligheidschecks’ die ze uitvoeren, waardoor ze bij klanten mogelijk te veel vertrouwen inboezemen. “Zonder enige twijfel kan dit sommige transportbedrijven misleiden”, aldus Dekeyzer.

Het Belgische bureau is niet lovend over de reactie van online vrachtbeurzen op voorkomende fraudegevallen. “De houding van beheerders van de websites in specifieke gevallen varieert van complete stilte (onder het mom van privacy regel­geving) tot het aanbieden van medewerking aan onderzoeken (meestal beperkt blijvend tot officiële autoriteiten) of het dreigen met een enorme claim voor reputatieschade.”

Dekeyzer denkt dat er voor gedupeerde klanten van online vrachtbeurzen wel degelijk mogelijkheden zijn om beheerders van websites aansprakelijk te stellen. De Belgische detective verwijst met name naar een uitspraak die het Europese Hof van Justitie vorig jaar heeft gedaan in een zaak die door het Franse cosmeticaconcern L’Oréal was aangespannen tegen de Amerikaanse veilingsite voor consumenten eBay. Deze zaak draaide oorspronkelijk om namaakproducten van L’Oréal die waren verkocht via eBay, maar uiteindelijk ook om de aansprakelijkheid van informatiediensten. Daardoor is een parallel te trekken met de problemen van elektronische vrachtsites, aldus Dekeyser.

De rechter oordeelde in de eBay-zaak , dat als de beheerder een actieve rol speelt in het verkoopproces, hij wel degelijk aansprakelijk kan worden gesteld. Een mijlpaal, noemt Dekeyser de uitspraak. Ondertussen blijven de criminelen echter aalglad. Volgens Dekeyser is al ‘een nieuwe generatie criminelen’ opgestaan die zich niet verschuilt achter nepbedrijfjes, maar infiltreert in bestaande transportbedrijven. Dat pleit dan toch weer voor het naleven van ‘gepaste zorgvuldigheid’, aldus Dekeyser. Dus toch je gezond verstand gebruiken, vrij vertaald.