De luchtvrachtexpediteurs op Schiphol brachten met hun gezamenlijke inkomsten uit de export in 2022 voor het eerst meer dan 2 miljard euro (+4%) in het laatje. Voor alle duidelijkheid: dit betreft alleen uitgaande lading die aan boord van IATA-luchtvaartmaatschappijen is vervoerd. Importzendingen en het transport van niet-IATA-vervoerders zitten niet in deze cijfers. Wel een factor aangezien steeds meer grote expediteurs hun eigen vervoer inkopen bij chartermaatschappijen.

Die situatie kan overigens snel veranderen nu de grote luchtvaartmaatschappijen weer volop goedkope belly-capaciteit aanbieden en het charteren van complete vrachtvliegtuigen of deelcharters een steeds duurdere aangelegenheid wordt voor expediteurs. Hetzelfde geldt voor rederijen als MSC, CMA CGM en Maersk die tijdens de coronacrisis eigen vrachtmaatschappijen hebben opgezet of investeerden in luchtvrachtexpediteurs en/of vrachtbrokers. Deze containergiganten merken nu dat het hebben van vrachtvliegtuigen een dure aangelegenheid is als er sprake is van overcapaciteit in de markt en dalende tarieven. Dat gold overigens nog niet zozeer voor 2022, toen in de eerste helft de vrachttarieven nog op recordhoogte lagen.

Verliezers

Wie kijkt naar de individuele cijfers van de honderd expeditiebedrijven op de IATA-lijst, ziet een behoorlijk verdeeld beeld als het gaat om wie vorig jaar het meest heeft geprofiteerd van de volatiele marktomstandigheden. In de top-10 was het vooral het Amerikaanse Expeditors (-19,5%) dat averij opliep, terwijl Toll Forwarding (1700%) zich in de voorhoede van de vaderlandse luchtvrachtexpeditie de morele winnaar mag noemen.

Waar vielen in 2022 verder de grootste klappen? De Nederlandse niche-speler Zoologistics zag zijn opmars van de laatste jaren in de lijst plotseling stokken. Het volume nam af met ruim 37% naar 4.771 ton, waardoor de expediteur in de top-100 terugviel van de 19e naar de 29e plek.

Het exportvolume bij Lubbers Logistics halveerde vorig jaar naar 865 ton, wat het bedrijf de 79e plek opleverde (2021: plaats 54). Opvallend was ook dat het Franse bedrijf Geodis een vijfde van zijn volume inleverde en met 6.000 ton uit de top-20 viel.

Sommige bedrijven in de perishables-markt hadden ook te maken met tegenwind. Dat blijkt uit de verliescijfers van AirFlo (positie 17), Copex Air (positie 39) en Blue Sky Cargo (positie 60). Het drietal zag het volume afnemen met respectievelijk 12,1%, 13,37% en 18,4%. Copex Air, een grote naam uit het verleden, zag het volume in twee jaar tijd verminderen van 6.718 ton naar 2.694 ton.

Hitachi Transport System (HTS) is een nieuwe naam in de middenmoot van de IATA Top 100. Het Japanse bedrijf dankt plaats 41 op de IATA-lijst hoofdzakelijk aan de overname van het Nederlandse Cyberfreight eind vorig jaar. Het exportvolume (2.570 ton) is eigenlijk een optelsom van de geboekte tonnages onder de IATA-nummers van Cyberfreight, HTS en Vantec. Dat liet vergeleken met 2021 een afname van bijna 10% zien.

Grote stijgers

De Deense expediteur Damco, die enkele jaren geleden door het moederbedrijf Maersk grotendeels werd ontmanteld, figureert ook nog steeds in de IATA-lijst. Na een kleine opleving in 2021 – plaats 46 met 2.438 ton – zakte het bedrijf vorig jaar weg naar de minder prominente 67e plek. Het volumeverlies in 2022 lag op 46,4%. Het blijft een groot raadsel waarom Maersk nog steeds luchtvrachtzendingen blijft boeken onder het IATA-nummer van Damco.

De IATA-lijst van 2022 laat ook een aantal grote stijgers zien. Zo wist Kerry Logistics (Hong Kong) het volume met 114% te verbeteren, terwijl het Scandinavische Blue Water Shipping met een volumegroei van 155% weer helemaal terug is in de Nederlandse expeditiemarkt.

In de onderste regionen liet AIT World­wide (+254%) ook een mooi resultaat zien, terwijl Apex (positie 23), de e-commerce-dochter van K+N, het jaar goed afsloot met een exporttonnage van 5.372 ton (+64,6%).

Talrijke nieuwkomers hebben zich vorig jaar gemeld op de IATA-ranking. De hoogste binnenkomer was Vandn Worldwide op de 48e plek. Fresh Freight (58), Dinu’s & Company (64), Airborne Express (81), IP Handlers (87), AMI (94) en Asian Transport (97) waren de overige nieuwkomers. Of zij slechts eendagsvliegen zijn, zal de top 100 over 2023 uitwijzen.