De Europese Richtlijn Beroepskwalificaties Binnenvaart dateert uit 2017 en is 18 januari dit jaar van kracht geworden. Sinds deze datum zijn de verschillende opleidingseisen voor de functies aan boord van binnenvaartschepen overal in Europa gelijk.

In de richtlijn is bijvoorbeeld opgenomen dat het niet meer mogelijk is om matroos te worden zonder praktijkexamen af te leggen. Ook is het nu voor deksmannen verplicht zowel medisch te worden gekeurd als een veiligheidstraining te volgen. Bovendien moeten matrozen, stuurmannen en schippers voor specifieke activiteiten, zoals het varen met vloeibaar aardgas, voortaan de benodigde kwalificaties halen.

Opleidingsaanbod stilgevallen

Het invoeren van de Europese richtlijn in de landelijke wetgeving was in België in september voor elkaar. Het opleidingsaanbod is echter ondertussen stilgevallen. Dit omdat de opleidingen moeten worden aangepast en vervolgens goedgekeurd door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Pas daarna kan de scholing opnieuw van start, meldt het Vlaamse vakblad Flows.

Alleen op de scheepvaartscholen in Antwerpen en het Maritiem Instituut Mercator in Oostende zijn momenteel opleidingen te volgen en dan alleen voor leerlingen die van de middelbare school komen. Voor zijinstromers die de binnenvaart in willen, zijn er geen goedgekeurde opleidingen in Vlaanderen. De verwachting is dat er pas in de tweede helft van 2023 weer gediplomeerde mensen van school komen. Wie voor die tijd een attest wil halen voor matroos, schipper of deksman, moet uitwijken naar andere landen, zoals Nederland.

In Nederland geldt sinds de invoering van de Europese richtlijn een overgangsregeling die ervoor zorgt dat alle opleidingen en examens gewoon doorgang vinden. Voor de volledige implementatie van de richtlijn is nog een wijziging van de Binnenvaartwet en Binnenvaartbesluit nodig. Dat moet volgens een woordvoerder bij IenW in het eerste kwartaal van 2023 rond zijn.