Vorig jaar kwam de commissie Borstlap met een advies over de arbeidsmarkt. De conclusie was dat er vooral opgetreden moest worden tegen ‘schijnconstructies’ om te voorkomen dat zzp’ers zouden verworden tot ouderwetse dagloners. Toch lijkt in de huidige economische tijd, waarin in diverse sectoren een fors personeelstekort heerst, dit misschien wel juist het schrikbeeld van de werkgevers te worden. Mensen zijn immers niet gek. Er zijn in Nederland talloze tegelzetters, metselaars en stukadoors die eerst voor een schamel loon in dienst waren bij bouwbedrijven, die tijdens de crisisperiode 2009-2013 noodgedwongen omgeturnd werden tot zelfstandige en zich in de huidige markt van personeelstekort laten inhuren voor minimaal 80 euro per uur.

Dit schrikbeeld voor werkgevers zal zich in het wegtransport voorlopig nog niet voordoen. Hier geldt immers de eis van dienstbetrekking, waardoor de drempel om zzp-trucker te worden erg hoog is. Toch lijkt de discussie die de commissie Borstlap probeerde op te starten alweer achterhaald. Werknemers hoeven immers alleen beschermd te worden bij een personeelsoverschot. En daar lijkt voorlopig geen sprake van te zijn. Sterker nog, het personeelstekort leidt op dit moment tot een grote zorg bij diverse werkgevers. Als een zzp-fietskoerier bij Deliveroo of zzp-taxichauffeur bij Uber lange dagen voor een schamel en onzeker loon zou moeten maken, kan hij beter solliciteren als trucker in loondienst.

Zolang er een gebrek is aan mensen, moet het kabinet wel voorkomen dat er subsidies gaan naar bedrijven ‘omwille van de werkgelegenheid’. Of dat vervuilende bedrijven om die reden ontzien worden. Net als dat er geen zinloze projecten vanuit de overheid met talloze projectmedewerkers opgestart moeten worden. Het gaat nu immers niet meer om een zo hoog mogelijke economische groei of ‘mensen aan het werk houden’, maar juist om een optimale bezetting waarbij essentiële sectoren als de zorg, de logistiek en het onderwijs door blijven draaien.

Het wordt tijd dat het kabinet daar beleid voor maakt. Hierbij moet de arbeidsrechtelijke positie én beloning van werknemers gewaarborgd blijven voor de lange termijn, ook als straks weer een personeelsoverschot na een economische crisis optreedt. Maar zonder dat dit ten koste gaat van de huidige beschikbare arbeidspool. Laat de markt zelf zijn werk doen, zodat goede werkgevers met uitstekende cao’s altijd personeel kunnen vinden. Discutabele bedrijven zullen hun leven dan moeten beteren of het werk anders zelf moeten doen. Bij goed beleid hoeven we geen Borstlap-discussies meer te voeren over de inzet van zzp’ers. Zolang er maar voldoende alternatieven zijn waarbij personeel een menswaardig bestaan kan opbouwen, ook in loondienst.