De overvloedige beschikbaarheid van energie in de vorm van olie heeft de wereldeconomie gevormd de afgelopen tientallen jaren. Transport was altijd dermate goedkoop dat de kostprijs van een product bepaald werd door de prijs van fabricage, waar dan ook ter wereld.

Terwijl de transitie naar elektrische personenauto’s behoorlijk soepel gaat in Nederland – de meeste berijders doen aan overnight-charging en dat is een relatief kleine belasting voor het stroomnetwerk – liggen er voor trucks nog forse uitdagingen. De belofte van e-fuels zal voorlopig nog wel even in de ijskast blijven. Simpelweg omdat deze energiedrager veel te veel energie kost om te maken, waardoor er nog meer groene stroom opgewekt moet worden dan als trucks op batterijen of zelfs waterstof zouden rijden. Het klinkt ook als te mooi om waar te zijn: simpelweg diesel vervangen door synthetische brandstof zonder gedwongen te worden om andere fundamentele keuzes te maken dan nu.

Alle groene oplossingen die tot nu toe zijn bedacht, hebben forse nadelen. Batterij-elektrisch: daarbij is een groot gebrek aan grondstoffen om voldoende accu’s en stroomaanbod voor de oplaadinfrastructuur te kunnen realiseren. Waterstof-elektrisch: de omzetting naar waterstof leidt tot fors rendementsverlies. Hierdoor moet er nóg meer groene stroom geproduceerd worden, terwijl dat nu al vaak een bottleneck is. Biofuels: bomen kappen om extra akkerbouwgrond te kunnen gebruiken lijkt niet echt zinvol om een duurzame wereld te creëren. E-fuels: hierbij moet er al helemaal veel groene stroom geproduceerd worden en blijft het probleem van slechte luchtkwaliteit bestaan.

Het lijkt erop dat de beschikbaarheid van groene stroom straks bepaalt welke oplossingen beschikbaar komen en hoeveel duurzame kilometers er daarmee gereden kunnen worden. De vraag is of de resterende transportvraag wordt aangevuld met de ouderwetse diesel, en of economieën zich gaan inrichten op mínder transportvraag of dat we tóch in staat zijn onze stroomproductie en -netwerken robuust en duurzaam met voldoende capaciteit op te bouwen.

Een andere grote belemmering hierbij is de beschikbaarheid van technisch personeel. We weten al heel lang dat er duizenden extra handen nodig zijn om de energietransitie te bewerkstelligen. Het kabinet zou ook dat moeten meenemen in een Deltaplan Energienetwerken. Hoog tijd dat het kabinet eens daadwerkelijk regie neemt zodat de energiebeheerders en stroomproducenten de capaciteitsproblemen daadkrachtig op kunnen lossen. Anders resteert er maar één oplossing: simpelweg heel veel dingen voortaan niet meer doen. En gaat duurzaamheid gepaard met economische krimp.