Het is voor de industrie onhaalbaar om binnen tien jaar volledig CO2-vrij te opereren; de huidige fabrieken zijn nog lang niet technisch of economisch afgeschreven. Of de benodigde technieken bestaan nog helemaal niet. Daarom worden er miljarden geïnvesteerd om de bij productie vrijkomende CO2 op te vangen en onder de grond op te slaan: Porthos. Ook de Belgen zijn hier volop mee bezig via het project Antwerp@C.

De milieuclubs willen weliswaar dat er minder CO2 in de lucht komt, maar ze vinden het vooral belangrijk dat die überhaupt niet wordt uitgestoten. Daarom zijn ze pertinent tegen de aanleg van ‘groene’ projecten als Porthos. Milieuclub MOB spande een rechtszaak aan die tot jaren uitstel van Porthos leidde. De vraag is wie hiermee uiteindelijk is gebaat.

De chemische industrie heeft het in de Europese Unie niet makkelijk vanwege milieueisen die in vergelijking met het totale internationale speelveld relatief streng zijn. Natuurlijk: de overheid moet streng optreden tegen het veroorzaken van milieuvervuiling, zoals het lozen van schadelijke stoffen (denk aan pfas) die tot ernstige ziekten onder mens en dier kunnen leiden. En sterker nog: soms mag ook de Nederlandse overheid hier wel wat beter op toezien en strenger straffen bij misstanden. Maar het lijkt soms alsof de milieuclubs willen dat alle fabrieken in ons land volledig worden stilgelegd en dat we terugkeren naar een maatschappij van jagers en verzamelaars. Daarmee vergeten ze dat de handel is gemondialiseerd. Het sluiten van een fabriek in Rotterdam zal ertoe leiden dat er een nieuwe fabriek uit de grond wordt gestampt in het Verre Oosten.

De Nederlandse overheid heeft zich gecommitteerd aan de CO2-doelstellingen van Parijs. Tegelijkertijd wordt ze door Brussel gedwongen om de uitstoot van stikstof aan banden te leggen. Allebei belangrijke onderwerpen, maar soms is het kiezen tussen twee kwaden beter dan helemaal niet kiezen. Talloze energietransitieprojecten in Rotterdam hebben forse vertraging opgelopen – of liggen zelfs helemaal stil – omdat er geen stikstofruimte is voor de bouw. Het milieu lijkt hier evenmin voordeel van te hebben. Oud-topman Allard Castelein van het Rotterdamse Havenbedrijf heeft hier in zijn laatste jaren als ceo meerdere malen uitvoerig voor gewaarschuwd. Zijn pleidooi was aan dovemansoren gericht, getuige reacties van de milieulobby op het Raad van State-besluit over Porthos. Greenpeace noemt Porthos nog altijd een ‘schijnoplossing’ en zelfs ‘gokken met mensenlevens’.

Toch is er ook binnen de milieulobby verschil van inzicht. Natuur & Milieu toonde zich realistischer en stelde: ‘Een project als Porthos zou gepaard moeten gaan met strenge voorwaarden die bedrijven verplichten tot volledige verduurzaming op de langere termijn met 100 procent groene energie.’ Kijk, dat is tenminste een boodschap waar ook de industrie iets mee kan.