Het Antwerpse havengebied beslaat meer dan 120 vierkante kilometer. De geautomatiseerde drones van het D-Hive netwerk coveren dit gebied volledig. Ze ondersteunen daarbij de coördinatie en beveiliging van talrijke operaties in deze complexe omgeving.

‘Drones bieden een uniek perspectief vanuit de lucht en stellen de havenautoriteit in staat om een groot gebied op een snelle en veilige manier te beheren, inspecteren en controleren’, stelt Jacques Vandermeiren, CEO van Port of Antwerp-Bruges. ‘We zetten deze drones in voor onder meer ligplaatsbeheer, monitoring, inspecties van infrastructuur, het detecteren van olievlekken, drijfvuil en drijvende brokstukken en voor de ondersteuning van de veiligheidsdiensten en zorgverleners bij calamiteiten, brand en andere incidenten.’

Criminaliteit

‘De politie blijft zijn eigen drones gebruiken in de strijd tegen de drugsmaffia en andere criminelen’, geeft Antwerps havenschepen Annick De Ridder (N-VA) mee. ‘Maar wanneer wij verdachte activiteiten zien, geven we de beelden en de informatie door aan de politie en andere bevoegde diensten.’

De tot twintig dagelijkse Bvlos (Beyond Visual Line of Sight) dronevluchten worden geleid vanuit een controlecentrum in een gebouw van het havenbedrijf nabij de Van Cauwelaertsluis. Dat is binnen het havengebied een behoorlijk centrale ligging. Op deze site bevinden zich ook de docking stations, de vaste vertrek- en landingsplaatsen van de drones.

Wereldprimeur

De projectpartners gebruiken graag het woord wereldprimeur. ‘Het is de eerste implementatie op deze schaal van BVLOS vluchten. Deze gebeuren, in tegenstelling tot VLOS (Visual Line Of Sight) vluchten, buiten het zicht van de piloot’, licht Vandermeiren toe.

Port of Antwerp-Bruges had al in 2019 een netwerk van autonome drones voor ogen, vanuit de verwachting dat ze in de toekomst een steeds belangrijkere rol zouden gaan spelen in havens. Sindsdien vonden er verschillende testen plaats en was het havenbedrijf één van de partners in het Safir (Safe and Flexible Integration of Initial U-space Services in a Real Environment) consortium, dat de haalbaarheid onderzocht van het gebruik van drones in de haven.

Van de toenmalige Safir-partners werkt naast het havenbedrijf zelf ook telecomoperator Proximus mee aan D-Hive. Proximus brengt als D-Hive partner vooral het gebruik van zijn G5-netwerk in. De andere projectpartners zijn Dronematrix en Skeydrone. Nauwelijks twee maanden geleden kregen ze van overheidswege het licht op groen om hun dronenetwerk te lanceren. De operationele vergunning is opgebouwd rond een nieuw Bvlos-kader (bekend als pre-Uspace airspace). Het is als een sjabloon voor complexe industriële omgevingen uitgewerkt door Skeydrone en door zowel de BCAA (Belgian Civil Aviation Authority) als de Easa (European Union Aviation Safety Agency) goedgekeurd als een legitiem en veilig kader voor Bvlos dronevluchten.

De tekst loopt door onder de foto.

In het havengebied vliegen naast drones van de politie en de bedrijfswereld ook helikopters op lage hoogte. Al die spelers moeten hun vluchtplannen in een gecoördineerd systeem invoeren. Het wettelijk kader voor dergelijke – buiten het visuele bereik van de piloot – dronevluchten kwam zelfs in primeurland pas erg recent tot stand.

Demo’s en incubaties

‘Een zeehaven is een van de moeilijkste gebieden om met dergelijke drones te werken, vooral wanneer ze buiten de visuele zichtlijn vliegen’, legt Hendrik-Jan Van Der Gucht uit, de managing director van Skeydrone. Hij hoopt dat zijn kader kan worden ingezet als sjabloon voor geautomatiseerde dronevluchten elders. De haven zelf wil net zo goed haar pioniersrol uitspelen. Mee daarom staat in het controlecentrum een tweede set van de systeemhardware opgesteld. Daarmee kunnen de projectpartners demonstraties geven aan kandidaat-nieuwe gebruikers en klanten. Het is de bedoeling hem eveneens te gebruiken als incubator, bij verdere ontwikkelingen in de techniek en de toepassingsmogelijkheden. Dronematrix levert de drones.

Beide controlesets in het commandocentrum zijn uitgerust met tien 32 inch-schermen. De drones kunnen op eigen houtje opstijgen, een traject afleggen, specifieke opdrachten uitvoeren en landen. De ‘piloten’ kunnen wel bijsturen en, wanneer vereist, focussen op specifieke gebieden en details. De drones zijn hiervoor niet alleen uitgerust met camera’s voor zichtbaar licht en warmtestraling (infrarood), maar ook met diverse sensoren. Over de kostprijs van het project hielden de projectpartners de lippen op elkaar.

De drones zijn inzetbaar tot windsnelheden van 7 Beaufort, zeg maar het niveau van een harde wind. Dit betekent in Antwerpen dat ze op jaarbasis 90% van de tijd operationeel kunnen zijn. Regen vormt geen probleem om ze te laten uitvliegen, al kunnen druppeltjes op de lenzen de beeldvorming beperken.