Echt dringen zal het de komende tijd nog niet zijn bij de stekker op de terminal aan de Waalhaven. De ‘Samskip Innovator’ met een capaciteit van 803 teu is op dit moment het enige shortsea-containerschip ter wereld dat over een walstroom-aansluiting beschikt, vertelt RST-ceo Arno Storm.

‘Het gaat om een pilot. Zo was de stekker nog niet gestandaardiseerd en moesten er nog enkele andere technische vraagstukken opgelost worden. We hadden de keuze uit een 50 Hz of 60 Hz aansluiting. 60 Hz is voor grote aansluitingen en om zware zeeschepen met al die reefers draaiende te kunnen houden. Die investeringen zijn enorm. Voor de 200 kilowatt-aansluiting die we nu hebben gerealiseerd, bedraagt de investering ongeveer 250.000 euro. Het havenbedrijf Rotterdam heeft 50.000 euro bijgedragen aan deze pilot. Doel ervan is om te leren in hoeverre dit type aansluiting voldoende capaciteit levert voor de shortsea containeroverslag.’

Businesscase

De subsidie was welkom omdat de businesscase voor een walstroominstallatie nog niet rendabel is, weet Storm. ‘Er bestaat pas één containerschip dat op dit punt aangesloten kan worden. Die komt twee keer per week en ligt dan zo’n twaalf tot zestien uur aan de stroom. We willen onderdeel zijn van de klimaatoplossing en doen daarom deze pilot.’

De RST-terminal aan de Waalhaven is een voormalige deepsea-terminal, waar vroeger grote kranen stonden. Daardoor heeft de huidige gebruiker, RST, niet te klagen over de huidige stroomcapaciteit via de netbeheerder.

‘Sterker nog, wij hebben zelfs overcapaciteit vanuit het net. Dus waar je veel congestieproblemen met het stroomnetwerk ziet, waardoor bedrijven geen zonnepanelen of laadpalen kunnen realiseren, hebben wij daar geen last van. Technisch gezien zouden we al onze dertien ligplaatsen van walstroom voor shortsea-schepen kunnen voorzien. Op de Maasvlakte zou het met containerschepen van 25.000 teu een ander verhaal zijn. Die schepen hebben alleen al veel meer stroom nodig om stationair te kunnen functioneren en beschikken ook nog eens over veel meer reefercapaciteit. Voor ons is het dus relatief eenvoudig.’

Commitment rederijen

Andere rederijen hebben inmiddels ook interesse getoond om een schip van walstroom te voorzien, zegt Storm. ‘Ze vragen aan ons wat wij van hen nodig hebben. Het gaat  niet alleen om technische eisen, maar ook om commitment van de rederijen hoe lang ze die stroom gaan afnemen. Met andere woorden: hoe lang ze onze dienstverlening bij de terminal op prijs stellen. Want hoewel de walstroom-aansluiting verre van rendabel is, willen we natuurlijk wel iets van de kosten terugverdienen. Bovendien is het voor de rederijen ook interessant. Ze hoeven geen stookolie te verbruiken terwijl ze aan de kade liggen.’

Vanuit een technisch perspectief viel de hoeveelheid werk voor het aanleggen van de walstroom-installatie mee, vertelt Storm. ‘Het voortraject met alle overleggen en afstemming, dat was het meest ingewikkeld. De bouw zelf ging behoorlijk snel. Omdat we al genoeg stroomcapaciteit hadden, hebben we er alleen een transformator tussen hoeven te zetten en moesten we de kabels trekken via grondwerken. Aan de verdeelkast zelf zit een stekker, die wordt naar het schip gebracht en daar ingeplugd. Net zoals een Tesla bij een oplaadstation.’

‘Het is belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven hoe we dit naar de toekomst toe opschalen. De businesscase is nu nog niet rond te rekenen. De vraag is hoe we het op zijn minst kostenneutraal kunnen maken. Ook is het goed om het met elkaar over standaardisatie te hebben. De vraag is wie verantwoordelijk is voor de aanleg van de laadinfrastructuur op de terminals. Wij doen het nu zelf, maar niet alle terminals zien dit zitten. Misschien komt er ooit een Fastned voor walstroom bij de terminals die de stekkers niet alleen aanlegt, maar ook onderhoudt en exploiteert’, hoopt Storm.

Tekst gaat verder onder de foto.

Samskip

Samskip gaat in ieder geval de komende jaren haar volledige vloot van acht schepen voorzien van de walstroom-mogelijkheid, kondigt Erik Hofmeester, hoofd Fleet Management – Vessel, aan. ‘De ombouw was gelukkig niet zo ingewikkeld. We moesten de bestaande droogdokverbinding verbeteren via zwaardere bekabeling, de aansluitdoos en connectoren aanpassen, het ontwerp goedgekeurd krijgen, het nieuwe systeem monteren, testen en vervolgens in bedrijf stellen.’

De ‘Samskip Innovator’ beschikt in totaal over 180 reeferplaatsen, waarvan 120 op het dek en zestig in het ruim. Ze kunnen echter niet allemaal koelen via de walstroomvoorziening. Hofmeester: ‘Indien er 120 plaatsen in gebruik zouden zijn, kost dat 120 x 7,5 kW. Dat zou dus een stroomvraag van 900 kW betekenen, alleen al voor de reefers. De walstroom-installatie levert 200 kW. Toch is dat hier geen probleem. De ‘Innovator’ neemt meestal maar een paar reefers mee. Daarnaast is er sprake van een laad- en losproces waarbij nooit tegelijkertijd alle aansluitingen nodig zijn.’

RST is ook op andere terreinen volop bezig met de verduurzaming. Storm: ‘Niet alleen vanuit onze intrinsieke motivatie de wereld beter achter te laten voor onze kinderen, maar ook vanuit onze positie als werkgever op de arbeidsmarkt. Er zijn nu zo’n 320 mensen in dienst bij RST. Er zijn overal tekorten aan personeel in de haven, ook voor ons is het soms een uitdaging om aan voldoende goed personeel te komen. Zeker jonge mensen vinden het belangrijk dat je als bedrijf actief bent met het verduurzamingsvraagstuk. Ze kiezen alleen voor werkgevers die hierin hun verantwoordelijkheid nemen. De pilot met walstroom is een mooi voorbeeld van de stappen die we hierin zetten.’

‘De energietransitie voor RST is natuurlijk ook een uitdaging. Het voordeel is dat de meeste kranen op stroom draaien. De komende jaren wordt er dan ook gewerkt aan het vergroenen van de benodigde elektriciteit. Een grotere uitdaging ligt er bij de zware machines, zoals straddle carriers, terminaltrekkers en reachstackers, die draaien nu vooral op diesel. RST is op dit moment aan het werk met pilots om die machines over te zetten op waterstof of biodiesel-elektrische energiesystemen. We willen een actieve en leidende rol spelen in de verduurzaming van de haven.’

Maasvlakte

In 2030 moet ook de hele Maasvlakte van walstroom voorzien zijn, kondigt Ryan Cornelisse, programma manager walstroom bij het Havenbedrijf Rotterdam, aan. ‘Het is aan de terminals zelf om hun infrastructuur te verzorgen. De pilot bij RST is bedoeld om te kijken wat je kunt met een relatief beperkte en betaalbare aansluiting. Op de Maasvlakte zijn de benodigde vermogens een stuk hoger.’

‘We verwachten dit jaar overeenstemming met enkele partijen zodat de technische voorbereiding daar kan starten. Qua vermogen zit je daar op een ondergrens van 2 megawatt per ligplaats, met uitschieters tot aan de 5 megawatt als er veel reefercontainers op een containerschip staan. Er is dus nog wel wat infrastructuur nodig om de benodigde netaansluiting te krijgen. Gelukkig is er geen stroomcongestie op de Maasvlakte, dus ik heb er vertrouwen in dat we 2030 – als de Europese verplichting tot walstroom ingaat – gaan halen.’