Volgens de RvB, vergelijkbaar met de Nederlandse Raad van State, heeft de Vlaamse regering onvoldoende aangetoond dat de stikstofuitstoot van de ethaankraker geen risico vormt voor het nabijgelegen natuurgebied Brabantse Wal, net over de grens met Nederland. De RvB heeft de omgevingsvergunning voor het project daarom vernietigd.

Ethyleen

De bouw van het complex is eind vorig jaar met veel fanfare officieel van start gegaan en zou vier jaar gaan duren. De installatie moet ethyleen gaan produceren, een van de belangrijkste basischemicaliën voor de chemische industrie. In maart van dit jaar plaatste Ineos België een opdracht van honderd miljoen euro voor voorbereidende werkzaamheden als het aanleggen van ondergrondse leidingen, tijdelijke installaties en verharde wegen.

Het arrest hoeft niet te betekenen dat het project definitief van de baan is. De Vlaamse regering heeft nu zes maanden de tijd om opnieuw over de vergunningsaanvraag te beslissen, waartegen dan weer beroep aangetekend kan worden. Daarmee is wel duidelijk dat ‘Project One’, zoals Ineos het gedoopt heeft, hoe dan ook forse vertraging zal oplopen.

Geschokt

Het bedrijfsleven in Vlaanderen is geschokt. Ineos zelf zegt ‘bijzonder verrast en teleurgesteld’ te zijn en vraagt zich af ‘of Vlaanderen wel klaar is voor dit project en of die vernieuwing van zijn eigen chemische cluster eigenlijk wel verwelkomt’.

De Antwerpse havenschepen Annick De Ridder spreekt van ‘een drama’. Volgens haar zou de ethyleenfabriek geen gelijke hebben op het vlak van duurzaamheid. ‘Als dit nu niet meer kan, kunnen we een streep door onze industrie trekken’, meent de schepen.

Ook Essenscia, de Belgische federatie van de chemische industrie, noemt de vernietiging van de vergunning ‘dramatisch voor de Vlaamse economie’. Gedelegeerd bestuurder Yves Verschueren vindt dat ‘dit worst case scenario een wake-up call moet zijn voor de Vlaamse regering’.

Omstreden

Niettemin is Project One al langer omstreden. Eind 2021 tekenden meer dan 600 omwonenden en organisaties protest aan tegen goedkeuring van de vergunning door de provincie Antwerpen. Vorig jaar keurde de Vlaamse regering de vergunning goed. Daarop tekende onder meer de Nederlandse provincie Noord-Brabant bezwaar aan bij de RvB. Die is nu dus in het gelijk gesteld.

Rotterdam was ook lange tijd in de race voor het miljardenproject met een locatie op de Maasvlakte, maar begin 2019 koos Ineos voor Antwerpen. Toen werd nog gemikt op het begin van de productie in 2023. Het complex wordt gebouwd op de rechteroever ten noorden van de plaats Lillo.