Ship It Zero, dat in oktober 2021 van zich deed spreken toen actievoerders voor de ingang van het internationale Ikea-hoofdkantoor in Delft eisten dat het meubelbedrijf overstapte op CO2-vrij zeevervoer, heeft in het nieuwe rapport de containerimport van achttien grote verladers in de Verenigde Staten onder de loep genomen en constateert dat drie grote Amerikaanse winkelketens op dat vaargebied verreweg de grootste vervuilers zijn. Van de 3,5 miljoen metrische ton CO2 die in 2021 werd uitgestoten door de containerscheepvaart richting de VS, kan bijna 2 miljoen worden toegeschreven aan de drie winkelketens Walmart, Target en The Home Depot, aldus het rapport. Alleen al voor de Amerikaanse import van Walmart werd volgens Ship It Zero in dat ene jaar 930.000 teu ingezet.

Peulenschil

De CO2-uitstoot die wordt genereerd door andere bekende verladers als Amazon (223.000 metrische ton), Samsung (217.000), Nike (87.000) en Ikea (82.000) lijkt naar verhouding een peulenschil. Toch hebben Walmart en The Home Depot in hun klimaatplannen in het openbaar met geen woord gerept over fossielvrij zeevervoer, aldus Ship It Zero. Target heeft wél publiekelijk beloofd dat het in 2040 volledig ‘zero-emissie’ wil verschepen, maar het bedrijf heeft volgens de milieuorganisatie sinds dat statement in de praktijk geen enkele merkbare stap genomen om de doelstelling ook daadwerkelijk te kunnen behalen.

Juist het in 2021 door de organisatie op de korrel genomen Ikea wordt in het nieuwe rapport genoemd als een van de bedrijven die wel geholpen hebben om containerrederijen te dwingen tot investeringen in schepen die ‘zero-emission capable’ zijn. Ook onder meer Amazon, Unilever en Michelin worden in dat rijtje genoemd. In hetzelfde rapport wordt Amazon niettemin de ‘snelst groeiende maritieme vervuiler van de VS’ genoemd en wordt het bedrijf ‘als leider van de e-commerce-beweging’ aangespoord om nog meer verantwoordelijkheid te nemen voor het vergroenen van het transport.

Schepen besteld

Containerrederijen hebben volgens een telling van Ship It Zero nu 48 schepen besteld die op termijn klimaatneutrale scheepvaart mogelijk maken: negentien schepen van Maersk, twaalf van Cosco, acht van CMA CGM, acht van HMM en een van Neoline. ‘Hoewel dit een vooruitgang is, is het niet voldoende’, stelt de milieuorganisatie. Om de klimaatdoelen de kunnen behalen, zouden er in 2030 al tweehonderd van dit soort schepen moeten rondvaren, en daarvan is dus pas 25% besteld.

Ship It Zero constateert dat de containerrederijen recent een kooplust aan de dag hebben gelegd die sinds de jaren negentig niet meer was vertoond. Die koopwoede zal volgens de milieuorganisatie waarschijnlijk kortstondig zijn en volgens haar is er nu dan ook een unieke gelegenheid om de containerscheepvaart nog veel verder te vergroenen.

Het is niet onwaarschijnlijk dat die unieke kans die Ship It Zero in haar rapport constateert, inmiddels al vervlogen is. De marktomstandigheden zijn de laatste maanden drastisch veranderd, waardoor de containerrederijen nu al een overcapaciteit hebben, terwijl de hausse van nieuwbouwschepen die ze tijdens de coronaperiode hebben besteld nog van de werven moet gaan komen. Het elan om nieuwe schepen te bestellen, zal de komende tijd allicht minder groot zijn dan de vorige jaren het geval is geweest.

Orderboek

De Franse scheepsdata-analist Alphaliner meldde eerder deze week dat het orderboek van de containerrederijen nu voor 40% uit ‘groene schepen’ bestaat. Volgens Alphaliner hebben de rederijen de afgelopen periode ‘snel hun rug toegekeerd aan de fossiele brandstof-opties’. Het betreft voor een groot deel lng ‘dual-fuel’-schepen, maar sterk in opkomst zijn ook de bestellingen van methanol-schepen, constateert Alphaliner.

Ship It Zero ziet de dual-fuel-schepen op lng juist niet als duurzaam en spreekt in haar rapport haar zorgen uit over de ‘honderden lng-schepen die in de orderboeken staan in afwachting om gebouwd te gaan worden’. De milieuorganisatie roept ‘alle bedrijven op om nee te zeggen tegen lng in de zeescheepvaart’. Nationale overheden en internationale instellingen als de Internationale Maritieme Organisatie moeten volgens Ship It Zero meer dwingende regelgeving introduceren, zoals in het wegvervoer volgens haar al wel is gedaan, zodat de vrijwillige beloften die bedrijven als Ikea, Unilever en Michelin al hebben gedaan voor het hele bedrijfsleven een verplichting worden.