‘Fremantle Highway’ (juli 2023)

‘Naar het zich laat aanzien is er een elektrische auto ontploft’, riep een van de hulpverleners die kwam toegesneld om de ‘Fremantle Highway’ te redden, de car carrier van ‘K’Line die nabij de Waddeneilanden in brand was gevlogen. Liefst 498 van de 3784 auto’s die aan boord van het schip stonden, waren elektrisch. Bij de brand kwam een bemanningslid om het leven.

Na een weeklang branden en blussen bleken die e-auto’s op de onderste dekken echter juist nog ongeschonden; het vuur had bovenin het schip gewoed. Na een wasbeurt op de kade in de Eemshaven konden de e-auto’s worden weggereden. Wel vloog bij het lossen in de Eemshaven één elektrische auto die in contact was geweest met zout zeewater alsnog in brand: een bekend risico waarmee al rekening was gehouden.Sommige verzekeraars waarschuwden al langer voor de risico’s van het vervoeren van elektrische auto’s, en de discussie erover werd door het ongeluk bij de Waddeneilanden extra leven ingeblazen.

De vraag of elektrische auto’s gevaarlijker zijn dan benzineauto’s, houdt onderzoekers en overheidsinstanties flink bezig, maar krijgt nog geen unaniem antwoord. Grofweg lijkt het erop, dat e-auto’s juist minder makkelijk in brand vliegen, maar dat het vuur moeilijker te bestrijden is als ze dat wel doen. De IUMI, de vereniging van maritieme verzekeraars, stelt dat e-auto’s in elk geval zeker niet brandgevaarlijker zijn dan benzine- en dieselwagens. Wat op de ‘Fremantle High­way’ precies is misgegaan, zal echter nog uit officieel onderzoek moeten blijken.

‘Grande Costa d’Avorio’ (juli 2023)

De ‘Grande Costa d’Avorio’, een conro (container- en ro/ro-schip) van Grimaldi, werd in de haven Port Newark (New Jersey, VS) beladen met tweedehands auto’s, bestemd voor Afrika, toen op een van de dekken brand uitbrak. Het schip had in totaal twaalfhonderd auto’s aan boord, waaronder ook nieuwe exemplaren, maar geen elektrische. De vuurzee was enorm: twee brandweerlieden kwamen om het leven en pas na zes dagen was de brand uit. De Amerikaanse autoriteiten hebben onderzoek ingesteld.

‘Diamond Highway’ (mei 2023)

Het is een slecht jaar voor ‘K’Line’s ‘High­way’-schepen. Een ongeluk met een snijbrander op de ‘Diamond Highway’, een car carrier die bij de Filipijnen lag sinds het eind 2021 aan de grond was gelopen tijdens een tyfoon, leidde tot zo’n inferno dat er niets anders op zat dan het schip te slopen. Vier jaar geleden was dezelfde onfortuinlijke car carrier ook al door brand getroffen op de Zuid-Chinese Zee. De hele bemanning werd toen van boord gehaald. De oorzaak van die brand uit 2019 is onbekend, maar geen van de 6354 auto’s aan boord zou elektrisch zijn geweest.

‘Stena Scandia’ (augustus 2022)

Een brand op de ferry ‘Stena Scandia’, onderweg van Zweden naar Letland, was vorig jaar zomer snel geblust. De reddingsoperatie – helikopers hadden al wat ouderen en gezinnen met kinderen van boord gehaald – kon worden gestaakt en de oorzaak was dankzij de beperkte schade makkelijk op te sporen: de koelunit van een reefertrailer had vlamgevat. Dat klonk bekend in de oren, want ook eerdere branden zoals die op de ‘Kriti II’ (2012), de ‘Commodore Clipper’ (2010) en de ‘Lisco Gloria’ (2010) waren veroorzaakt door ondeugdelijke reeferapparatuur.

Het ernstigste van de reeks reeferdrama’s was de brand op de ‘Norman Atlantic’ (2014), een ferry van de Italiaanse rederij Visemar die gecharterd was door de Griekse rederij Anek Lines. Die ramp tijdens een overtocht van Patras (Griekenland) naar (Ancona) Italië kostte circa dertig mensen het leven; omdat er verstekelingen aan boord waren, is het precieze aantal doden altijd onduidelijk gebleven.

Zoals momenteel de risico’s van het vervoer van e-auto’s onderwerp van discussie zijn, waarschuwden kenners een decennium geleden voor reeferapparatuur en bedachten overheden nieuwe veiligheidsvoorschriften om koeltrailers veilig mee te kunnen nemen op ro/ro-schepen. Initiatieven die nieuwe ongelukken dus niet altijd hebben weten te verhinderen. Bij de ‘Norman Atlantic’-ramp speelden menselijke fouten volgens de autoriteiten een duidelijke rol: rechtszaken tegen medewerkers van de betrokken scheepvaartbedrijven wegens grove nalatigheid (onder meer bij de naleving van regelgeving en de evacuatie) namen acht jaar in beslag.

‘Felicity Ace’ (maart 2022)

De nabij de Azoren in brand gevlogen ­Japanse car carrier ‘Felicity Ace’ van Mitsui OSK Lines trok internationaal aandacht door de peperdure luxe bolides die aan boord stonden, van merken als Porsche, Lamborghini, Bentley. Maar de scheepvaartwereld werd vooral gealarmeerd door de elektrische modellen die zich aan boord bevonden. Volgens de havenmeester van de Azoren hadden die de vuurzee aangewakkerd. Of een e-auto tevens de veroorzaker van de brand was, kan echter moeilijk worden aangetoond: het scheepswrak en de duizenden auto’s liggen sinds het drama op de bodem van de Atlantische Oceaan.

‘Euroferry Olympia’ (februari 2022)

Elf vrachtwagenchauffeurs kwamen om het leven bij de brand op de ‘Euroferry Olympia’, die op het moment van de ramp nabij Corfu voer. Niet voor het eerst en niet voor het laatst in dit overzicht betrof het een schip in dienst van de Italiaanse rederij Grimaldi. De rederij verwierp in een statement beschuldigingen van de Griekse truckersvakbond, die onder meer had gezegd dat de ferry overboekt en slecht onderhouden was geweest. Onderzoek naar de oorzaak loopt nog.

‘Höegh Xiamen’ (juni 2020)

De car carrier ‘Höegh Xiamen’, gecharterd door Grimaldi, vloog in de haven van Jacksonville (Florida, VS) in brand tijdens het laden van tweedehands auto’s voor de Afrikaanse markt, oude en in veel gevallen beschadigde voertuigen die door havenwerkers later als klinkklare ‘wrakken’ werden betiteld. Na een acht dagen durend inferno, waarbij tien brandweerlieden gewond raakten door een explosie, werden schip en vracht total loss verklaard.

Een jaar eerder waren er ook al branden geweest op twee andere schepen van Grimaldi, de ‘Grande Europa’ (varend bij Mallorca) en de ‘Grande America’ (gezonken in de Golf van Biskaje). Na die branden had Grimaldi zelf de regel ingevoerd dat van alle tweedehands auto’s de accu moest worden ontkoppeld alvorens ze aan boord mochten. Brandweerlieden hadden al het idee dat dit op de ‘Höegh Xiamen’ niet helemaal was nageleefd: ze konden tijdens het blussen auto’s horen claxonneren. Onderzoekers checkten later bij wijze van steekproef 59 van de zwartgeblakerde auto’s die op het schip hadden gestaan: bij geen van de 59 accu’s bleek de door de rederij ingevoerde regelgeving te zijn geëerbiedigd.

‘Sincerity Ace’ (januari 2019)

De ‘Felicity Ace’ trok met zijn Porsches en Bentleys meer wereldwijde aandacht, maar drie jaar eerder was het zusterschip ‘Sincerity Ace’ met 3500 gloednieuwe Nissans ook al door het noodlot getroffen. Op de Stille Oceaan tussen Japan en Hawaii brak, terwijl de bewoonde wereld oud en nieuw vierde, brand uit en verloren vijf bemanningsleden het leven. De rest van de bemanning kon worden gered en het schip werd met de verkoolde Nissans terug naar Japan gesleept. Dat bood hoop op het vinden van de oorzaak, maar onderzoeksresultaten zijn (nog) niet openbaar gemaakt en het schip is inmiddels met stille trom gesloopt.

‘Auto Banner’ (mei 2018)

Roestige tweedehandsjes met tot op de draad versleten accu’s bezorgen niet alleen Grimaldi problemen. Op de ferry ‘Mecklenburg-Vorpommern’ was het in 2010 een oud Volkswagen-busje dat, op weg naar een nieuw leven in Afrika, in brand vloog en het avontuur vlak bij de haven van Rostock zag stranden. De car carrier ‘Silver Sky’ van rederij Siem Car Carrier die in 2016 brandde in de haven van Antwerpen vervoerde tweedehands auto’s met eveneens Afrika als bestemming. Op de car carrier ‘Auto Banner’ van Hyundai Glovis gingen in 2018 in de haven van Incheon (Zuid-Korea) circa 1500 auto’s in vlammen op, eveneens grotendeels tweedehands. Onderzoekers vermoeden dat de Koreaanse brand begon onder de motorkap van een auto die 132.000 kilometer op de toerenteller had staan en concludeerden dat dit soort branden ontstaan door ondeugdelijk toezicht op gebruikte auto’s.

‘Courage’ (juni 2015)

De Amerikaanse rederij ARC (American Roll-on roll-off Carrier) vervoert nieuwe auto’s, militaire voertuigen én personenauto’s van verhuizend overheidspersoneel en Amerikaanse militairen. Auto’s van die laatste categorie veroorzaakten branden op de ARC-schepen ‘Courage’ (2015) en ‘Honor’ (2017). Op de ‘Courage’ ontstond tijdens een overtocht van Bremerhaven naar Southampton kortsluiting in een Ford Escape SUV.

In Amerika was de betreffende Ford-serie al onderwerp van een terugroepactie geweest omdat 260 auto’s op het droge hetzelfde was overkomen, maar de eigenaresse van de Escape die op het schip in brand vloog, was van die terugroepactie niet op de hoogte: de medewerkster van het Amerikaanse ministerie van Landbouw had jarenlang in het buitenland gewoond. Een dure kink in de communicatiekabel, want de brand resulteerde in 100 miljoen dollar schade aan schip en lading.

Het schip werd uiteindelijk, net als veel van de auto’s die het vervoerd had, gesloopt. Twee jaar later op de ‘Honor’, onderweg van Southampton naar Baltimore, was andermaal een ‘personally owned vehicle’ de bron van een flinke brand, die in dit geval door de bemanning behoorlijk snel kon worden geblust met behulp van het CO2-blussysteem aan boord. De schade bleef dit keer beperkt tot dik 700.000 dollar.

‘Pearl of Scandinavia’ (november 2010)

Elektrische auto’s zijn de toekomst, zeiden enkele Denen die dertien jaar geleden milieuvriendelijk vervoer wilden promoten. Ze bouwden een aantal reguliere Nissans om – de Japanse fabrikant zelf benadrukte destijds absoluut niets met het experiment te maken te hebben – en stopten er batterijen in. Onder het motto ‘Electric World Tour’ reden de Deense klimaatvrienden met een van deze huis-tuin-en-keuken-e-auto’s de hele aardbol rond.

De Deense milieuminister verwelkomde de reislustige bolide bij terugkomst in Denemarken hoogstpersoonlijk. Een van de e-Nissans van het project, naar verluidt uitgerekend door een Nederlandse enthousiasteling omgebouwd, zorgde echter toch nog voor negatieve reclame door op de DFDS-ferry ‘Pearl of Scandinavia’ een ferrybrand te veroorzaken. Tijdens een overtocht van Oslo naar Kopenhagen ontstond in de auto een brand die snel geblust werd door de sprinklerinstallatie van het schip, waardoor alleen de e-auto zelf en een ernaast geparkeerde wagen geruïneerd waren. Het incident uit 2010 is volgens onder meer de IUMI, de internationale branchevereniging van scheepsverzekeraars, voorlopig nog steeds de enige scheepsbrand waarvan onomstotelijk vaststaat dat die is veroorzaakt door een e-auto, maar het betrof dus niet een officieel, door een grote autofabrikant gebouwd e-model.

Bekijk hier een uitzending van NT TV over dit onderwerp: