Sinds november 2023 hebben Houthi-soldaten schepen in de Rode Zee en de Golf van Aden aangevallen. In december begonnen de meeste container- en gastankers de regio te mijden en in januari was er in de meeste sectoren sprake van een aanzienlijke vermindering van het transitoverkeer.
Tot nu toe is het aantal schepen dat door de Golf van Aden en het Suezkanaal vaart in februari respectievelijk 50% en 37% lager dan vorig jaar. Dat meldt Niels Rasmussen, Chief Shipping Analyst bij Bimco. ‘De aanvallen op schepen in de Rode Zee hebben directe gevolgen voor het vermogen van landen in de regio om vracht te importeren en exporteren. Zelfs als er alternatieve exportroutes bestaan, brengen deze vaak hogere kosten met zich mee, een langere looptijd en capaciteitsbeperkingen’, zegt hij.
Schepen naar West-Europa varen nu vooral via Zuid-Afrika. Ook Saoedi-Arabië, Jordanië en Egypte kunnen de Rode Zee vermijden. Zo kunnen Saoedi-Arabië en Jordanië vracht vervoeren via bijvoorbeeld Dammam in de Perzische Golf, terwijl Egypte gebruik kan maken van zijn mediterrane havens Alexandrië en Damietta.
Geen alternatieven
Rasmussen: ‘Andere landen lijken geen haalbare alternatieven te hebben voor de Rode Zee-scheepvaart en alle pogingen om vracht over land te vervoeren zouden waarschijnlijk zeer moeilijk zijn. Als gevolg daarvan zijn de transporten naar Soedan, Somalië, Eritrea en Jemen tot dusver in 2024 met 25% op jaarbasis gedaald. Djibouti is een opmerkelijke uitzondering, waar de transporten stabiel zijn gebleven.’
De verslechterende omstandigheden kunnen volgens hem gevolgen hebben voor de economieën en mogelijk bijdragen aan de instabiliteit daarvan in de regio. Jemen, Soedan en Somalië lijden al onder gewapende conflicten. De instabiliteit in de Rode Zee heeft het voor hen moeilijker gemaakt om internationale hulp te ontvangen en zou de kosten van basisgoederen kunnen doen stijgen.
‘Een door de VS geleide coalitie en een onlangs gelanceerde maritieme operatie van de EU zijn ingezet met als doel schepen in de Rode Zee te beschermen. De aanvallen zijn echter nog niet gestopt en de vooruitzichten blijven onzeker. Totdat er een oplossing komt, zullen de regionale economieën de lasten blijven dragen’, zegt Rasmussen.
