Zo lieten beleidsambtenaren van de Europese Commissie aan het Kamerlid weten dat de luchtvracht op Schiphol niet in de knel komt door de huidige EU-slotverordening uit 1993 maar door ‘het plafond op de slots’ op Schiphol, zo schrijft hij. ‘Dat plafond is een Nederlandse vinding’ en geen Europese, kreeg hij verder te horen.

‘Geen urgentie’

Ook bleek tijdens zijn bezoek dat bij de verschillende partijen in Brussel ‘niet heel veel urgentie’ was te bespeuren om de oude EU-slotverordening ingrijpend te verbouwen. Die wijzigingen, waarvan de blauwdruk eind van dit jaar zou worden gepresenteerd door de Commissie, zullen ‘over het mandaat van de huidige zittingsperiode van de Europese Commissie worden getild’, stelt hij.

Daarmee wordt zeker tot het eind van 2024 een belangrijk instrument uit de handen geslagen van de Nederlandse beleidsmakers om via een aangepaste EU-slotverordening meer selectiviteit aan te brengen in het toewijzen van slots op Schiphol.
Daarbij zou er blijkens een eerdere ‘position paper’ van het inmiddels demissionaire kabinet worden gestuurd op garanties voor het behoud van vrachtvluchten, netwerkkwaliteit en duurzaamheid. Dit ‘maatwerk’ bij het toewijzen van slots op Schiphol kan voorlopig niet worden geleverd, blijkt uit het rapport van Koerhuis.

Vrachtpool is concurrentievervalsing

Twee aparte slotpools, één voor passagiersvluchten en één voor vrachtvluchten, op Schiphol blijkt ook geen optie en is volgens Koerhuis juridisch ‘niet mogelijk en zal op weerstand stuiten bij de Europese Commissie omdat passagiersvluchten ook vracht kunnen meenemen en de Commissie dan vrachtvluchten toch ook als concurrentie worden bestempeld. Aparte regels voor die twee stromen wordt dan als concurrentievervalsing gezien’, schrijft hij. Ook bij de belangenorganisaties van luchtvaartmaatschappijen in Brussel was er weinig animo voor ‘een afgebakend stuk voor vracht’, stelt Koerhuis.

Tip: ‘Behandel vracht als privéjets’

‘Ten aanzien van luchtvracht kwam de suggestie om complementair aan de slotpool, een pool van vrije vluchtbewegingen te gebruiken voor luchtvracht’, schrijft hij. ‘In het gesprek met de Europese Commissie werd de vergelijking gemaakt met privéjets: die hebben geen vaste slots. Er is een onderscheid tussen vrije vluchtbewegingen en slots. Er is ruimte voor vrije vluchtbewegingen en die zou je naar analogie van de privéjets, ook kunnen benutten voor luchtvracht’, aldus de VVD-er.

‘Vrije vluchtbewegingen geven geen rechten, het blijft dan toch zo dat je moet bellen en vragen naar de mogelijkheid van landen/stijgen. Luchtvracht is bij uitstek een tak van sport waarbij het vaak onzeker is wanneer hoeveel vervoerd moet worden, dus dat je moet bellen en vragen naar de mogelijkheid van landen/stijgen lijkt aan te sluiten bij de behoefte van de sector’, schrijft Koerhuis.

Weinig soelaas

Deze tip zet echter volgens experts op Schiphol weinig zoden aan de dijk. Blijkens een eerdere analyse van luchtvrachtbehartiger ACN zullen er bij een beoogde krimp op Schiphol door het demissionaire kabinet van 500.000 naar 440.000 toegestane vliegbewegingen nauwelijks slots vrijvallen. Daarnaast geldt dat ‘even bellen’, misschien voor de chartermarkt opgaat, maar het gros van de reguliere vrachtvluchten wordt zes maanden van te voren ingepland.