Dat heeft de Occupational Safety and Health Administration (OSHA), de toezichthouder van het Amerikaanse ministerie van Arbeid, gevonnist. Maersk moet de zeeman, van wie geen details over zijn identiteit zijn geopenbaard, niet alleen weer in dienst nemen, maar hem ook 457.759 dollar aan achterstallig salaris, rente en compensatie van geleden schade betalen. Verder moet Maersk de knip trekken voor een boete van 250.000 dollar.

Beroep

Maersk Line Limited heeft gereageerd dat het ‘ten volle van plan is om in beroep te gaan tegen deze onjuiste uitspraak’. In een eerdere arbitragezaak over dezelfde kwestie had een onafhankelijke bemiddelaar volgens Maersk vastgesteld dat de ‘enige beweegreden van dit individu’ niet veiligheid was geweest, maar ‘een poging om een disciplinaire maatregel tegen hemzelf te dwarsbomen’.

Maersk stelt juist ‘trots op zijn veiligheidscultuur’ te zijn en betoogt dat het bedrijf volledig heeft meegewerkt aan onderzoek van de Amerikaanse kustwacht en dat die kustwacht ook nog eens concludeerde dat er op het containerschip in kwestie geen bewijs van wetsovertredingen zijn gevonden.

Gebeurtenissen

De gebeurtenissen waarom de kwestie draait, vonden plaats in december 2020. Het bemanningslid van het containerschip ‘Safmarine Mafadi’ kreeg op de gewraakte dag woorden met de kapitein, met name over het gebruik van alcohol aan boord, en nam vervolgens contact op met de Amerikaanse kustwacht om die te informeren dat er bemanningsleden aan boord waren die alcohol bij zich hadden en die de drank ‘mogelijk’ ook consumeerden.

Verder meldde het bemanningslid aan de kustwacht dat een stagiair die aan boord werkte verschillende keren de wacht had gehouden zonder toezicht van een meer ervaren collega. Ook rapporteerde de zeeman diverse gebreken aan het schip die volgens hem dringend reparatie behoefden, waaronder aan materieel om de reddingsboten te laten zakken.

Klokkenluider

De klokkenluider was meteen niet meer welkom op het containerschip, waarna drie maanden later zijn contract werd beëindigd. Maersk vond dat de man zijn bezwaren eerst had moeten doorgeven aan de afdelingen die daar binnen het bedrijf voor zijn, in plaats van meteen naar de kustwacht te stappen.

Dat de Amerikaanse kustwacht uiteindelijk geen bewijzen heeft gevonden dat er op het containerschip daadwerkelijk overtredingen zijn begaan, bewijst volgens Maersk Line dat de klachten van het bemanningslid ‘onredelijk’ waren en niet ‘ter goeder trouw’ werden gedaan.

Vonnis

In haar vonnis stelt de OSHA juist dat ‘Maersk zijn beleid moet aanpassen en bemanningsleden niet mag verbieden om contact op te nemen met de US Coast Guard of andere federale-, staats- of locale toezichthouders vooraleer het bedrijf op de hoogte te stellen’. In de Amerikaanse wet staat uitdrukkelijk dat zeelui het recht hebben om veiligheidsproblemen eerst te melden aan overheidsinstanties, ‘een feit dat bij iedere maritieme werkgever en scheepseigenaar bekend moet zijn’, aldus de OSHA.

Eric S. Harbin, administrateur van de OSHA, stelt in het persbericht over het vonnis dat ‘een verzuim om deze rechten te erkennen een cultuur van intimidatie kan veroorzaken en zo rampzalige of dodelijke gevolgen kan hebben’.

De Amerikaanse kustwacht kiest in hetzelfde persbericht nadrukkelijk de kant van de OSHA en stelt dat de organisatie is ’toegewijd om samen met OSHA klokkenluiders te beschermen en krachtig uitvoer te blijven geven aan de Seaman’s Protection Act’. Een ‘open en transparante veiligheidscultuur in de maritieme sector is van vitaal belang om de levens van scheepsbemanningen en het publiek te beschermen’, aldus de US Coast Guard.